De uitbreiding is juist het antwoord op die problemen, betoogde woensdag hartstochtelijk de verantwoordelijke Eurocommissaris Verheugen. We moeten daarom niet wachten met de uitbreiding, was zijn boodschap.

Verheugen signaleerde dat het politieke klimaat in de Unie met de opkomst van rechts-populistische partijen verschuift en dat de uitbreiding minder populair is. Hij verhulde niet dat die ontwikkelingen in de kandidaat-landen met argusogen worden gevolgd, het geduld onder hun bevolkingen opraakt om nog de noodzakelijke inspanningen te leveren en de zenuwen enorm gaan opspelen. De toenadering tot de EU speelt sinds 1989, de val van de Berlijnse Muur. „Ze wachten al zo lang”, zei de Duitser Verheugen, die daarom met volle kracht vooruit wil met de uitbreiding.

Volgens hem kunnen de toetredingsonderhandelingen volgens plan voor het eind van dit jaar worden afgerond. Het lastige landbouwdossier is voor 90 procent klaar. Wat nog moeilijk ligt, ook voor Nederland, is de toekenning van (beperkte) inkomenssteun aan ’nieuwe’ boeren. Daar kunnen we ons dan mooi in de tweede helft van dit jaar op concentreren, zei Verheugen.

Maar voor de rest zit er zoveel schot in dat de Europese Commissie volgens hem reden heeft aan te nemen dat de EU-kandidaten „een goed niveau aan bestuurlijke capaciteit” hebben om alle rechten en plichten van het lidmaatschap te kunnen vervullen. Verheugen kondigde niettemin aan dat de Commissie de lidstaten in spe extra zullen helpen om hun gerechtelijke apparaat, de toestand op het gebied van voedselveiligheid en de grensbewaking op orde te brengen.

Het uur van de waarheid is een tussentop in oktober in Brussel, tijdens het Deense EU-voorzitterschap. De commissie als dagelijks bestuur van de Unie zal dan uitsluitsel geven welke kandidaat-landen aan de toetredingsvoorwaarden voldoen en waarmee dan in december de onderhandelingen afgesloten kunnen worden.

Het gaat om Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Estland, Letland, Litouwen, Cyprus en Malta. Roemenië en Bulgarije zijn ook kandidaat-lidstaat maar de onderhandelingen met die landen hebben nog een lange weg te gaan. Turkije heeft ook de felbegeerde status, maar toetredingsonderhandelingen moeten nog beginnen omdat het land politiek en economisch nog achterligt.