Rita ontwikkelt zich tot zware orkaan
NEW YORK - De orkaan Rita heeft zich de afgelopen twee dagen ontwikkeld tot een monsterstorm van de vijfde categorie met windsnelheden van 280 kilometer per uur. Niet alleen de kracht, ook de omvang van Rita doet de Amerikaanse autoriteiten het ergste vrezen.
De orkaan heeft een doorsnee van 600 kilometer. Dat betekent dat als hij ook maar iets afwijkt van z’n huidige koers richting Houston in Texas het naburige Louisiana en New Orleans weer getroffen kunnen worden. Dat zou opnieuw desastreus kunnen zijn voor het waterkeringssysteem van New Orleans, waarvan de breuken slechts provisorisch gedicht zijn.Volgens de laatste computermodellen koerst Rita af op de kust van Texas, waar hij mogelijk zaterdag aan land komt. Galveston, een stadje van 58.000 inwoners gelegen op een eiland voor de kust van Houston, is inmiddels ontruimd. Dat geldt ook voor de lager gelegen delen van Corpus Christi en een deel van Houston dat in 1983 werd geteisterd door de orkaan Alicia (categorie 3). Daarbij kwamen toen 21 mensen om het leven.
Nog niet eerder werd de Amerikaanse kust in een en hetzelfde orkaanseizoen getroffen door orkanen van categorie 4 (Katrina) en vervolgens van categorie 5 (Rita). Overigens kan Rita nog iets afzwakken tot de vierde categorie. „Rita krijgt momenteel nieuwe energie door het warme water van de Golf (van Mexico, red.). Maar het water voor de kust van Texas is iets koeler. Dat maakt het mogelijk dat Rita net als Katrina kort voor de landing nog afzwakt tot een orkaan van de vierde categorie”, aldus Max Mayfield, directeur van het Nationaal Orkaan Centrum in Miami (Florida).
„We hopen dat het nog meevalt, maar we moeten op het ergste voorbereid zijn”, aldus president Bush woensdag. De autoriteiten lijken na Katrina hun les geleerd te hebben. Er zijn al tal van hulpmaatregelen getroffen, nog voordat de orkaan in zicht is. In Texas stonden honderden bussen gereed om vooral de armere inwoners van Galveston, Corpus Christi en Houston te evacueren. Verder kregen ook ziekenhuizen en verpleegtehuizen voorrang bij de evacuatie. In totaal zijn momenteel in Texas en naburige delen van Louisiana 1,3 miljoen mensen geëvacueerd.
„Ik vind het allemaal eng, maar ik ben blij dat de autoriteiten er ditmaal op tijd bij zijn”, aldus Shalonda Dunn, die met haar twee dochtertjes Galveston per bus verliet. Scholen en bedrijven in de kuststreek van Texas waren woensdag al gesloten en verschillende militaire bases verhuisden naar het noorden. Gouverneur Rick Perry stelde de bevolking woensdag gerust. „Dit is erg vervelend voor alle betrokkenen, maar wees gerust, wij hebben ons jaren voorbereid op dit soort calamiteiten. Daardoor hopen wij de problemen die wij de komende dagen kunnen verwachten tot een minimum te beperken”, aldus Perry.
De olie-industrie in de Golf van Mexico ging intussen weer grotendeels plat. Oliemaatschappijen evacueerden honderden platforms en in de kuststreek van Texas werden raffinaderijen vrijwel stilgelegd omdat het personeel moest evacueren. Dat geldt ook voor Royal Dutch Shell. De Golf van Mexico is een belangrijk productiegebied voor Shell, dat goed is voor ongeveer 10 procent van alle olie- en gasopbrengsten van het bedrijf.
Rita zal de prijs van olie volgens analisten verder opdrijven. „Ook als de schade van Rita meevalt, zal het weer geruime tijd duren voordat alle platforms en alle raffinaderijen weer op volle kracht werken. Dat betekent een belangrijke knik in de energievoorziening in een schaarse markt die geen overcapaciteit meer heeft”, aldus analist Thomas Kreutz van Credit Suisse First Boston in New York.