„Dat is pure kapitaalvernietiging”, zei Tweede-Kamerlid Vendrik (GroenLinks) donderdag tijdens een overleg met Ross en minister Hoogervorst van Volksgezondheid.

Ross zei zelf tijdens het debat dat er instellingen gebouwd worden die „we over dertig jaar niet meer willen.” Tweede-Kamerlid Van Miltenburg (VVD) pleit al tijden voor een ’bouwstop’ op grote instellingen waarbij geen rekening wordt gehouden met het toekomstplan om mensen die AWBZ-zorg krijgen voortaan apart te laten betalen voor de huur. Er zijn directeuren die toegeven dat ze bouwen aan een instelling die nog geen tien jaar meegaat, stelde Van Miltenburg.

Ross krabbelde later terug en zei niet te willen suggereren dat „er maar raak gebouwd wordt.” Alleen benadrukte ze dat de wet dit nu mogelijk maakt. Voorjaar 2006 wil ze de Kamer informeren hoe ze dit in de toekomst wil veranderen. Maar dat vinden VVD, GroenLinks en de PvdA te laat.

Volgens haar collega minister Hoogervorst is dat het gevolg van de „perverse prikkel” die de AWBZ-instellingen krijgen, doordat de kosten door nacalculatie worden vergoed, of ze nou leeg staan of niet. Zowel Ross als Hoogervorst denkt dat dit met de invoering van ’marktprikkels’ minder aantrekkelijk wordt.

Hoogervorst wil met de nieuwe ’ziekenhuiswet’ WTZi waarin de regels voor alle zorgvoorzieningen komen te staan ook regelen dat de huisvestingskosten van instellingen worden doorberekend in de tarieven voor de gezondheidszorg. De nog door het parlement en de Eerste Kamer aan te nemen wet regelt ook hoe groot de vermogenspositie van ziekenhuizen moet zijn.

Hoogervorst heeft het uitkeren van winst door ziekenhuizen nog even op de lange termijn gezet. Dat mag wat hem betreft pas in 2012 en alleen onder strikte voorwaarden.

Op de al een jaar geleden ook gestelde vragen over wie de baas is van de gebouwen van de zorginstellingen, als ze worden verkocht of failliet gaan, had Hoogervorst nog geen eenduidig antwoord. Met de Kamer is hij van mening dat gebouwen die instellingen hebben kunnen kopen in een klimaat waarin de zorg met publieke middelen is betaald, niet zomaar in private handen mogen komen.

Anderzijds is hij ook geen voorstander van nationalisering, zoals in Engeland is gebeurd. Er zijn verpleeghuizen of andere instellingen die gebouwen of grond bezitten dankzij legaten of giften.

Hoe het dan wel moet weet de minister niet. Hoogervorst wil hier najaar 2006 nog op terugkomen. Uitgangspunt is wat hem betreft wel: „Wie commercieel gaat moet afrekenen.”