De motieven achter de maatregel zijn onduidelijk, maar de bron uit Eritrea vermoedt dat het besluit het gevolg is van een succesvolle campagne van evangelischen tijdens de oorlog tussen Eritrea en Ethiopië. De ambassade van de Verenigde Staten heeft inmiddels het internationale kantoor van de protestantse zendingsorganisatie Serving In Mission (SIM) geïnformeerd over het besluit van de Eritrese regering om alle niet-officiële kerken dicht te doen.

Diverse christelijke kerken worden door het besluit getroffen, zoals de aan SIM gerelateerde Kale Hiwot Kerk van Eritrea (KHCE), alsmede een aantal kleinere evangelische en charismatische kerken. Vooral bij SIM komt de maatregel hard aan. SIM is een protestantse zendingsorganisatie die voorheen bekendstond als de Sudan Interior Mission, een van de oudste Afrikaanse zendingsorganisaties, die in 1893 werd opgericht.

Het sluiten van de kerken komt als een verrassing, aangezien de grondwet van Eritrea volledige vrijheid van godsdienst garandeert. Eritra is een seculiere staat die in 1993 ontstaan is na een dertig jaar durende onafhankelijkheidsstrijd met het buurland Ethiopië. Het land heeft de reputatie model te staan voor democratie en godsdienstige tolerantie in Afrika. Tot op heden bestonden er binnen het land harmonieuze verhoudingen tussen de verschillende religies.

Onder de bijna 4 miljoen inwoners van het land zijn meer moslims dan christenen. Bronnen in Eritrea vermoeden dat het huidige besluit van de regering het gevolg is van druk van de dominante Orthodoxe Kerk en van islamitische machten buiten het land. Deze druk hangt weer samen met een evangelische opwekking binnen de traditionele Orthodoxe Kerk en een recente opleving binnen de protestantse gemeenschap. Andere bronnen brengen het besluit van de regering in verband met het feit dat een groot aantal Eritrese soldaten gedurende de lange oorlog met Ethiopië tot het protestantse geloof is overgegaan. Christelijke radioprogramma’s in de inheemse Tigrinya-taal zouden ook hebben bijgedragen aan een evangelische opleving onder de bevolking van Eritrea.

Ook kijkt Eritrea met bezorgdheid naar buurland Ethiopië. In de Ethiopische Orthodoxe Kerk is een sterke protestantse opleving waarneembaar, die ook van invloed is op de liturgie. De evangelische groep binnen de Ethopische Orthodoxe Kerk was zo succesvol dat ze uit de kerk werd gezet. De Evangelische Orthodoxe Kerk heeft nu 70.000 leden en oefent nog steeds grote aantrekkingskracht uit op andere orthodoxe kerkleden. De kerkelijke autoriteiten voelen zich volgens insiders steeds minder op hun gemak door de aantasting van traditionele orthodoxe geloofsvoorstellingen. De Orthodoxe Kerk van Eritrea presenteert zich nadrukkelijk als een nationale kerk. Ze zegt 1,7 miljoen leden te hebben, met 15.000 priesters, 1500 kerken en 22 kloosters.

De politieke en militaire situatie in Eritrea is kwetsbaar, gezien de recent toegenomen spanningen tussen Ethiopië en Eritrea. Dit heeft de regering ertoe bewogen alle „splintergroeperingen” die de broze democratische natie zou kunnen aantasten, zowel van christelijken als van islamitischen huize, op te heffen. De situatie is verder gecompliceerd door een toename van talloze nieuwe sekten, zoals de mormonen en de Jehovah’s getuigen. De regering heeft in het openbaar een aantal Jehovah’s getuigen gediscrimineerd, vermoedelijk omdat zij niet de legitimiteit van de aardse regering erkennen.

De Eritrese regering is ook bezorgd over islamitische fundamentalisten, die waarschijnlijk beïnvloed worden door buurlanden zoals Sudan, Somalië en Jemen. Omdat er weinig informatie uit het land komt, is het voor buitenlandse organisaties moeilijk de situatie in te schatten. Veel van de evangelische christenen komen bijeen in huiskerken. Ze hebben inmiddels gezamenlijk protest aangetekend tegen het besluit van de regering om kerken te sluiten.