De wereld is verbaasd over de traagheid en inefficiëntie waarmee de hulpverlening in het rampgebied op gang komt. In de getroffen havenstad is de nood inmiddels zeer hoog opgelopen. Duizenden mensen wachten op drinkwater, voedsel en evacuatie. En dat in het land dat wereldwijd bekendstaat vanwege zijn efficiency en zijn kordate optreden.

De burgemeester van New Orleans is woedend over de trage wijze waarop de hulpverlening op gang komt. Hij verwijt de nationale regering ernstig nalatig te zijn en in te spelen op sensatiezucht. „Het enige wat we tot nu toe van de federale autoriteiten hebben gezien zijn enkele laagvliegende vliegtuigen, zodat cameraploegen opnamen hebben kunnen maken.”

Ook al is er inmiddels wel iets meer gebeurd dan het sturen van enkele vliegtuigen met televisieploegen, feit is dat de chaos en de wanhoop in New Orleans groot zijn en dat de hulp van de zijde van de federale overheid lang op zich laat wachten. Extra schrijnend is daarbij dat de hoeveelheid diefstal en geweldsdelicten in de ondergelopen stad met het uur toeneemt.

Natuurlijk zijn er argumenten te vinden om de nationale regering van de VS te excuseren voor het inadequaat reageren. Van de troepen die speciaal bedoeld zijn om in eigen land orde te handhaven zit een groot deel in Irak. Daar doen deze militairen belangwekkend werk dat niet zomaar kan worden stopgezet. Om ordehandhavers voor New Orleans vrij te maken moeten militaire planners het nodige werk doen.

Daar komt bij dat uiteindelijk geen enkel land voldoende is voorbereid op een ramp zoals die New Orleans nu getroffen heeft. Op zulke momenten blijkt vrijwel altijd dat reddingswerk en hulpverlening nooit volgens het vooraf opgestelde rampenplan werken.

Maar daarmee is de kous niet af. De woede van de burgemeester van New Orleans is niet alleen het gevolg van ontreddering, maar komt ook voort uit irritatie. „Amerikanen rekenen alleen met geluk en nauwelijks met ongeluk. Wanneer mensen dan getroffen worden door rampen, moeten zij het vooral zelf met familie en vrienden zien op te lossen”, zei hij deze week.

Dat laatste is zeker een facet wat meegenomen moet worden bij een verklaring voor de trage wijze waarop de hulpverlening op gang komt. Persoonlijk initiatief en zelfredzaamheid zijn belangrijke kenmerken van de Amerikaanse samenleving. Dat heeft in normale situaties zeker positieve aspecten, maar mag niet maatgevend zijn in ernstige noodsituaties.

Een tweede punt is dat de federale regering standaard pas in tweede instantie in actie komt. Bij elke ramp is hulpverlening allereerst de verantwoordelijkheid van de regering van de betreffende staat, in dit geval bijvoorbeeld Louisiana. Hoewel dat systeem een zekere mate van redelijkheid in zich heeft, werkt het wel vertragend bij acute noodsituaties.

Niet-gouvernementele organisaties, waaronder veel christelijke, hebben het voortouw genomen bij de hulpverlening. Dat lijkt een onderstreping van de visie van de regering Bush dat sociaal-maatschappelijke problemen vooral moeten worden opgepakt door anderen dan de overheid.

Het is zeker waar dat christelijke instellingen bij hulpverlening hun rol moeten spelen. Dat is christenplicht. Maar de regering Bush heeft getalmd. De overheid is ertoe geroepen burgers in nood hulp en veiligheid te bieden. Bij een zo omvangrijke ramp als in New Orleans past snel en daadkrachtig regeringsoptreden.