Prof. dr. A. Baars stelde dit dinsdag tijdens de Haamstede Conferentie in zijn lezing over ”(S)preken met gezag”. De gereformeerde opvatting is dat enerzijds het ambt van boven is en Christus representeert, en dat het anderzijds op allerlei manieren ingebed is in de gemeente en door deze gemeente is aanvaard.

De Apeldoornse hoogleraar benadrukte dat de preek primair uitleg en toepassing van het Woord en van de tekst moet zijn. „De vragen en verlangens van de mensen mogen wel meewegen, maar het is van levensbelang dat al die stemmen gaan zwijgen en die ene stem overblijft: de stem van de levende God Die spreekt in Zijn Woord. Wil de prediking werkelijk bediening van het Woord zijn en gezag krijgen over ons hart, dan moeten de Schriften opengaan. Dat vraagt van ons goed en grondig exegetiseren.”

Het gezag van de prediking is ook met de Heilige Geest verbonden. „De ambtelijke bediening en het gezag van de prediking staat onder de verheven koepel van de belofte van de Heilige Geest. Is die belofte werkelijk de pleitgrond bij al ons ambtelijk werk? Staan wij echt naar de bediening van de Geest in de bediening van het Woord?

Of is er zo veel ministeriële gewoontevorming gekomen, waarbij zelfs het gebed om de opening van het Woord en de leiding van de Heilige Geest alleen maar gebeden is omdat het nu eenmaal zo hoort? Dan is het niet verwonderlijk dat er zo’n kloof gekomen is tussen de Boodschap en de mens van vandaag.”

De hoogleraar sprak er ook over dat het voor een predikant noodzakelijk is om zelf een geestelijk mens te zijn. „De Engelse puritein Baxter benadrukte dat het koninkrijk alleen maar schade lijdt als predikanten ’s zondags een uur of twee met hun mond iets opbouwen, wat zij de hele week daarna met hun handen weer afbreken.”

Ook de vorm van de prediking is belangrijk. Er moet aandacht zijn voor een heldere structuur, en de woorden van de prediking moeten „helder en doorzichtig” zijn. „Een verwarde preek kweekt geestelijk verwarde hoorders.”

Ds. J. M. J. Kieviet, christelijk gereformeerd predikant in Rotterdam (Kralingen), hield een tweetal lezingen over Aäron. Hij behandelde enkele episoden uit diens leven en trok lijnen naar de praktijk. Aäron klom met Mozes op de berg Sinaï, waar zij zicht kregen op de hemelse heerlijkheid die van de heilige God afstraalt. „De monden van Mozes en Aäron waren gesnoerd, sprakeloos en sidderend. Hebben wij daar een indruk van? Beseffen we wat preken is: de gemeente voor de rechterstoel brengen? Te gronde gaan voor de heilige God, voor Wie we niet kunnen bestaan?

Het wonder is dat Aäron en de anderen gespaard werden. Er was al wat gebeurd voordat ze de berg opklommen. De Heere had met het volk het verbond vernieuwd. Er waren offers gebracht. En waar het bloed is, daar is geen verdoemenis.”

Aäron was een mens, tot hinken en tot zinken gereed. Hij struikelde in het toestaan van de wens van het volk Israël om een zichtbare god te hebben. „De les? Wee de gemeente die ambtsdragers heeft zoals Aäron nu is. Die toegeven en hun eigen naam hoger hebben dan de Naam van hun Heere. Wee de dienaar van het Woord die zwijgt als hij moet spreken en die toestemt als hij moet weigeren. Straks zullen er duizenden vallen door het oordeel van de Heere. Hun bloed wordt van de hand van Aäron geëist.”

Aäron is de voorafschaduwing van de grote Hogepriester. Hij werd Priester der gerechtigheid om te doen alle dingen die bij God te doen waren. Al is Aäron niet als hogepriester gestorven, Hij, die grote Hogepriester, wel. „Hij is wel in Zijn ambt gestorven. Het was zelfs Zijn ambt om te sterven. Hij stierf in zijn priesterlijke ambt. Dat was zijn bediening. Hij was Priester en Offer tegelijkertijd. Zijn priesterschap is een onvergankelijk priesterschap. Waarom Hij ook volkomen kan zalig maken degenen die door Hem tot God gaan.”

Ds. K. ten Klooster, predikant van de hersteld hervormde gemeente in Ridderkerk, vervolgde dinsdagavond zijn lezing over ”Christus en de kracht van Zijn opstanding”. De opstanding is een onuitputtelijk genadewonder, het centrale middelpunt van het leven der herschepping, zo zei hij. „We moeten ons niet laten inpalmen door de situatievragen, en ik ben nog steeds niet onder de indruk van allerlei cultuuromslagen: de mens van nu en van honderd jaar geleden heeft precies hetzelfde nodig. Het gaat om het oordeel van God over ons leven, opdat we zicht krijgen op de onverdiende vrijspraak.

De zaak van onze zaligheid is vast en zeker in de opstanding van Christus. Het gaat erom dat we door het geloof eigendom zijn van Christus, onze getrouwe Zaligmaker. Mag ik u vragen: waar zijn uw zonden, ook uw ambtelijke zonden? Of ze zijn op u óf ze zijn op het Lam.”

De opstanding is ook verbonden met het leven van heiliging en heerlijkmaking. Het gaat om de doorwerking van de kracht van de opgestane Christus. „Als die wordt ervaren, is het niet enkel vreugde, maar geeft het ook strijd, lijden en smart. Die strijd is geen spiegelgevecht, maar werkelijk en zwaar, het is altijd maar minder worden. Het is een overwinningsleven, maar het is niet altijd feest.

De gereformeerde religie spreekt echter met twee woorden: klacht en jubel. Al staan we bloot aan tal van rampspoeden, de vloek en prikkel zijn eruit weggenomen. De kracht van de opstanding zal tot volle ontplooiing komen in de heerlijkheid. Dit leven wordt niet afgebroken of afgekapt, maar zal worden opgewekt tot een nieuw leven. Broeders, wanneer hebt u voor het laatst naar huis verlangd?”

Dr. ir. H. Jochemsen sprak dinsdag over ”Nieuwe mensen maken? Ethische vragen bij biomedische ontwikkelingen”.

Ds. C. Harinck, emeritus predikant van de Gereformeerde Gemeenten, verzorgde woensdagmorgen de sluiting van de conferentie.