Dat bleek vrijdag tijdens een pro-formazitting.

Verdachte Habibullah J. heeft sinds kort een nieuwe advocaat in de persoon van A. van der Biezen. Om de zaak van zijn cliënt goed te kunnen voorbereiden, zei deze meer tijd nodig te hebben. Bovendien verzocht hij de rechtbank nog meer getuigen te horen. De rechtbank wees zijn verzoeken echter grotendeels af.

Ook L. Zegveld, de advocaat van verdachte Hesamuddin H., vroeg uitstel van het proces, omdat ook zij verschillende onderzoekswensen had. Maar ook deze legde de rechtbank grotendeels naast zich neer. H. en J. werkten tijdens het communistisch bewind in Afghanistan bij de militaire inlichtingendienst Khad-e-Nezami.

De kans bestaat nu dat Van der Biezen voor aanvang van de inhoudelijke behandeling op 19 september zijn verdediging neerlegt. Daarover beslist hij mogelijk volgende week na overleg met zijn cliënt. Of de zaak dan ook daadwerkelijk doorgaat, is onzeker.

Volgens de raadslieden is van een eerlijk proces in deze geen sprake omdat de verdediging haar deel van het onderzoek niet goed heeft kunnen uitvoeren.

De 57-jarige H. stond volgens het openbaar ministerie (OM) vanaf 1983 aan het hoofd van de militaire tak van de Khad. Hij wordt verdacht van schending van de wetten en gebruiken van oorlog, zoals die zijn vastgelegd in het Verdrag van Genève uit 1949. De 59-jarige L. zou hoofd van de afdeling ondervraging van de Khad zijn geweest. Beiden mannen, die de aantijgingen ontkennen, executeerden en martelden volgens het OM zelf.

De zaken van de Afghanen zijn de eerste zogenoemde 1F-zaken die het OM voor de rechter brengt. Daarbij gaat het om asielzoekers die in eigen land mogelijk oorlogsmisdaden hebben gepleegd. H. en J. vroegen in ’92 en ’96 asiel aan in Nederland. Volgens Zegveld heeft de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een grote rol gespeeld bij de totstandkoming van de strafzaak van haar cliënt H. Volgens het OM betreft het echter een eigen onderzoek van justitie.

De IND heeft volgens een woordvoerder van het landelijk parket van het OM de afgelopen jaren honderden 1F-dossiers van asielzoekers aan het OM overlegd, maar in geen enkele van die zaken had het OM aanknopingspunten om tot strafvervolging over te gaan.

Beide verdachten zitten sinds eind vorig jaar in voorlopige hechtenis. De verzoeken van de advocaten om deze op te heffen of op te schorten tot de volgende zitting, wees de rechtbank af.