Dat blijkt uit het jongste rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), dat dinsdag verscheen.

Volgens het SCP werd de groei onder meer veroorzaakt doordat de afgelopen jaren ook zwakbegaafden tot de zorg voor verstandelijk gehandicapten werden toegelaten. Daarnaast constateert het SCP een toestroom van cliënten uit de jeugdzorg en de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Drie op de vier nieuwe indicaties voor verstandelijk gehandicapten hadden betrekking op jongeren.

Overigens werden tussen 1998 en 2003 ook mensen geregistreerd die eerder buiten beschouwing bleven omdat zij al jarenlang zorg ontvingen. Omdat hun zorg nu alleen nog wordt vergoed als zij ook officieel geïndiceerd en geregistreerd zijn, zijn ze in deze periode alsnog in het systeem beland.

Of de stijgende zorgvraag er ook voor heeft gezorgd dat er extra personeel is aangetrokken, wordt uit het rapport niet duidelijk. Wel constateren de onderzoekers dat de uitgaven voor verstandelijk gehandicapten tussen 2000 en 2003 met gemiddeld 12 procent per jaar zijn gestegen. In 2003 was met de zorg voor verstandelijk gehandicapten zo’n 3,76 miljard euro gemoeid.

Volgens het SCP zijn er onvoldoende aanwijzingen dat het percentage van de Nederlandse bevolking met een verstandelijke beperking sinds de laatste onderzoeksgegevens uit 1988 is veranderd. Op basis daarvan concludeert het onderzoeksbureau dat Nederland op dit moment zo’n 112.000 verstandelijk gehandicapten telt.

Ongeveer 71.000 (63 procent) van hen maken gebruik van speciale voorzieningen op het gebied van zorg en wonen. De overigen staan op een wachtlijst of worden op een andere manier geholpen. Of er ook verstandelijk gehandicapten zijn die geen zorg ontvangen, is niet onderzocht.

Het SCP gaat ervan uit dat het aandeel verstandelijk gehandicapten van 50 jaar of ouder in de toekomst zal groeien. Een belangrijke oorzaak daarvan is dat hun levensverwachting stijgt. Opmerkelijk is de forse stijging van het aantal ernstig verstandelijk gehandicapten van 60 jaar en ouder die de onderzoekers verwachten; van nog geen 5000 naar bijna 10.000 in twintig jaar.