Nu koningin Juliana en prins Bernhard zijn overleden is er geen reden meer om de archieven gesloten te houden, meldde de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) woensdag.

Fasseur krijgt toegang tot alle relevante stukken in het Koninklijk Huisarchief, met uitzondering van de dagboeken. Tussen de spullen van koningin Juliana en prins Bernhard zijn stukken van persoonlijke aard aangetroffen die nieuwe onderzoek „mogelijk en wenselijk maken”, zo meldt de RVD.

Prof. Fasseur had bij het onderzoek voor zijn biografie over koningin Wilhelmina al aangegeven dat hij de archieven graag zou willen bestuderen over de Hofmans affaire. „Ik was goed bekend in het Koninklijk Huisarchief. Dat ik nu de opdracht krijg, is zeer vererend maar niet onbegrijpelijk”, aldus Fasseur, die zegt ervoor te waken dat zijn onderzoek onafhankelijk en wetenschappelijk blijft. De hoogleraar zal in zijn onderzoek ook het rapport van de zogenaamde commissie Beel betrekken. Die commissie deed in 1956 op verzoek van koningin Juliana en prins Bernhard onderzoek naar het conflict op het paleis.

In de jaren vijftig ontstond commotie in Nederland na berichten dat koningin Juliana onder grote invloed zou staan van de pacifistische gebedsgenezeres Greet Hofmans (1894 1968). De vrouw was binnengehaald op het paleis in de hoop dat zij iets zou kunnen doen aan de ogen van prinses Christina. Prins Bernhard geloofde uiteindelijk niet meer in haar en zag met lede ogen toe hoe de genezeres meer en meer invloed kreeg op koningin Juliana. De spanningen tussen de prins en zijn vrouw liepen zo hoog op dat een huwelijkscrisis en een constitutionele crisis dreigden. Na onderzoek moest Hofmans uiteindelijk het veld ruimen. Het zogeheten Hofconflict duurde tot 1957.

De hoogleraar wil binnen enkele jaren een wetenschappelijk verantwoorde en uitvoerig geannoteerde monografie over het conflict publiceren. De RVD benadrukt dat het onderzoek niet wordt uitgevoerd om andere publicaties over de zaak te corrigeren.

De historicus mr. drs. L. J. Giebels voelt zich gepasseerd nu Fasseur is benaderd. Giebels vroeg als biograaf van Beel in 1995 al toegang tot relevante stukken over de Hofmans affaire, maar kreeg die niet.

Het Koninklijk Huisarchief is particulier en de Koningin kan zelf bepalen wie er toegang krijgt tot de persoonlijke stukken, de bibliotheek, het fotoarchief en de kunstverzameling van de Oranjes. Het archief –gevestigd naast Paleis Noordeinde– maakt deel uit van de Dienst van het Koninklijk Huis.

PvdA kamerlid E. Kalsbeek vindt dat meer historici toegang moeten krijgen tot de archiefstukken. Kalsbeek vindt dat de zaak het nationaal belang raakt en noemt de keus voor Fasseur willekeurig, zo zei zij donderdagmorgen in het Radio 1 Journaal.

Het kamerlid diende eerder dit jaar een motie in waarin zij vroeg om meer openheid van het archief.