Dinsdagmiddag was er in het Landelijk Dienstencentrum (LDC) in Utrecht een besloten bijeenkomst. Daar peilde de OR de mening van de collega’s over dit alternatieve voorstel. Dezen reageerden positief, aldus E. J. Hazeleger, voorzitter van de OR. „Men heeft ons erg ondersteund in onze poging.”

Eind deze week krijgen de synodeleden een brief van de OR waarin deze zijn voorstellen nader toelicht. De triosynode moet volgende week vrijdag een besluit nemen over de voorgenomen 150 ontslagen.

Op de bijeenkomst dinsdag kwamen 250 medewerkers af. Zowel vanuit het LDC als vanuit de verschillende regionale dienstencentra (RDC’s) was de opkomst hoog, aldus Hazeleger. In totaal werken zo’n 600 mensen in de verschillende dienstencentra van de kerk.

Uit protest voerden medewerkers van het RDC in Eindhoven een ludieke actie voor aanvang van de bijeenkomst. Zij hadden voor iedere bezoeker een Bossche bol. „Die kun je niet eten zonder vuile vingers te maken”, was de bijbehorende boodschap.

Eenzijdig
Hazeleger gebruikt het woord „boosheid” om de sfeer onder het personeel aan te geven. „Dat heeft te maken met het feit dat de voorstellen zo eenzijdig van de financiële kant worden benaderd.” Onder het personeel is volgens hem een „enorm draagvlak” om te kijken hoe dit probleem is op te lossen. „Maar dat draagvlak wordt nu niet aangesproken.”

Bij onveranderd beleid hebben de SoW-kerken volgend jaar een tekort van 6,7 miljoen gulden. Dat loopt op tot 15 miljoen gulden in 2007. Die cijfers kloppen, geeft Hazeleger desgevraagd aan. Maar dat betekent volgens hem nog niet dat er bezuinigd moet worden op de manier die nu wordt voorgesteld. „Met getallen kun je heel veel.” Hij rekent voor dat het tekort jaarlijks oploopt met 1,8 miljoen. „Vertaal je dat, dan zijn er twintig mensen te veel in de organisatie. Om het tekort niet te laten oplopen, moeten er elk jaar twintig mensen verdwijnen. Dan blijf je uit de problemen.”

Het triomoderamen heeft volgens hem echter een heel ander uitgangspunt. Het moderamen heeft zich, aldus Hazeleger, de vraag gesteld hoe de organisatie tot 2013 uit de problemen kan blijven. „Maar zo ver kan niemand vooruitkijken”, stelt hij daartegenover.

Hij voegt eraan toe dat als je nu al maatregelen neemt, je dan de groei van het tekort kwijt bent. „Dat bedrag van 15 miljoen tekort in 2007 zul je dan nooit bereiken.”

Dat een tekort van 1,8 miljoen per jaar iets anders is dan de 6,7 miljoen die voor volgend jaar is geraamd, erkent hij. De 1,8 miljoen ziet hij als de jaarlijkse groei. „Voor de schuld die al is opgebouwd, moet nog een andere oplossing komen.”

Hazeleger stelt dat de synode pas definitief een besluit kan nemen als er een duidelijk plan van aanpak en een sociaal plan op tafel liggen. „Er moet eerst nog huiswerk worden gemaakt.” Hij hoopt dan ook dat de triosynode het besluit aanhoudt, omdat er op dit moment onvoldoende gegevens zijn. „Een alternatief dat uitgaat van natuurlijk verloop moet serieus bekeken worden.” Hazeleger pleit ervoor eerst de kerntakendiscussie te voeren. Inhoudelijke keuzes moeten zijns inziens voorafgaan aan de bezuinigingen.

De voorzitter van de OR geeft desgevraagd aan dat er voor uitstel nog wel tijd is. „Naar de mening van de ondernemingsraad is de financiële situatie niet dermate ernstig dat je niet de tijd kunt nemen om je goed voor te bereiden op zo’n besluit.”

Opgeteld
Uit de stukken die de leden van de triosynode toegestuurd hebben gekregen, valt echter af te leiden dat uitstel wel degelijk stevige financiële consequenties heeft. Als de vermindering van het aantal arbeidsplaatsen een jaar wordt vertraagd, dan is de schuld in 2007 nog ruim 16,5 miljoen gulden. Wanneer de bezuinigingsoperatie volgens plan volgend jaar december is afgerond, dan bedraagt het tekort in 2007 ruim 1,1 miljoen. Het valt te verwachten dat het moderamen zal aandringen op haast.

Het lijkt er overigens sterk op dat het triomoderamen uitgaat van andere cijfers dan de OR. Met het voorstel om elk jaar voor 1,8 miljoen gulden –de jaarlijkse kostenstijging– te bezuinigen, wekt de raad de indruk dat hij daarmee voorkomt dat in 2007 de totale schuld van 15 miljoen gulden niet zal worden bereikt.

Het moderamen gaat ervan uit dat de jaarlijkse kostenpost een stijgende lijn vertoont. Van 8,2 miljoen per jaar in 2003, 9,9 miljoen in 2004, 11,7 miljoen in 2005, 13,5 miljoen in 2006 tot 15,3 miljoen per jaar in 2007. De totale schuld zou bij onveranderd beleid in 2007 –opgeteld– uitkomen op 67,9 miljoen gulden, zo blijkt uit berekeningen van accountant PricewaterhouseCoopers. Dat is dan inclusief enkele andere kostenposten waaronder 15 miljoen gulden voor het sociaal plan. Er moet in de ogen van het moderamen jaarlijks dan ook veel meer worden bezuinigd dan de 1,8 miljoen die de OR noemt. Het gaat om zo’n 15 miljoen gulden op jaarbasis. En dat brengt het kerkbestuur bij het voorstel 150 arbeidsplaatsen te schrappen.

Op de vraag of bezuinigingen ook elders mogelijk zijn dan bij het personeel, antwoordde een medewerker van de afdeling communicatie dinsdag ontkennend. „We hebben hier weinig kosten aan activiteiten. We werken met mininimale middelen. De grootste kosten van het LDC zitten in het personeel.”

Toch blijkt uit het synoderapport ”Kaders voor beleidsplanning” dat hiermee toch niet het laatste woord is gezegd. Bij de onderbouwing van de 150 voltijds arbeidsplaatsen die moeten worden bezuinigd, merkt de nota op dat het ook kan gaan „om de tegenwaarde van voltijdsbanen, bijvoorbeeld in de uitkering van structurele inflatiegevoelige subsidies.” Daarbij moet men bijvoorbeeld denken aan geld dat richting de Wereldraad van Kerken vloeit, om maar een van de diverse instanties te noemen waaraan de kerk financieel bijdraagt.