Stagnatie dwingt kinderopvang tot schaalvergroting
Een kentering is gaande in de kinderopvang. De branche is de afgelopen jaren met steun van de overheid spectaculair gegroeid. Zo is het aantal plaatsen gestegen van 93.000 in 1996 naar 197.000 in 2004. Maar nu de overheid zich terugtrekt en de vraag stagneert, komt er een proces van schaalvergroting op gang.
Dit jaar zijn door de nieuwe Wet kinderopvang de (gemeentelijke) subsidies en werkgeversvoorschotten afgeschaft. Nu kiezen en betalen de ouders de opvang van hun kroost en kunnen ze een vergoeding vragen van hun werkgever en de overheid. „Ondernemen in de kinderopvang wordt moeilijker en riskanter", aldus de directie van het Waarborgfonds Kinderopvang in zijn maandag gepubliceerde jaarverslag.
Directeur J. Ringens van het Waarborgfonds wijst erop dat de vraag bij ouders door de economische onzekerheid en gewenningsproblemen met de nieuwe wet terugloopt. Volgens hem is in het eerste kwartaal van dit jaar de vraag met 5 tot 6 procent gedaald.
Een zegsman van de brancheorganisatie stelt dat nu vooral de kleinere ondernemers moeite hebben met de marktwerking, omdat de marges niet zo groot zijn. „Tegelijkertijd bloeien anderen op, omdat het loont om overnames te doen", aldus een woordvoerder van de brancheorganisatie MOgroep. Ook Ringens constateert dat op grote schaal in de sector nagedacht wordt over fusies en overnames om te kunnen overleven.
De financiële weerbaarheid van de sector was volgens het Waarborgfonds al niet groot. Het opbouwen van vermogen was door de steun van de overheid vaak niet per se nodig. Bovendien hadden de ondernemers weinig gelegenheid om orde op zaken te stellen door de jarenlange uitbreiding.
De sector wordt volgens het fonds nu „met de neus op de feiten" gedrukt. „Het marktgerichte systeem heeft de toch al beperkte financiële weerbaarheid van de gemiddelde organisatie aangetast". Dat maakt de kinderopvang voor investeerders, zoals banken en beleggingsmaatschappijen, minder aantrekkelijk.
Het Waarborgfonds is in 1996 opgericht door het ministerie van Volksgezondheid, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de toenmalige brancheorganisatie VOG om de sector een handje te helpen. Zo werd onlangs bekend dat het borg staat bij de overname van landelijk bemiddelaar KidsConcern door Kinderopvang Humanitas. KidsConcern kampte met betalingsproblemen aan een groot aantal individuele ondernemers. Door de garantstelling is volgens het fonds „het gevaar van een domino–effect" in de sector afgewend.