De St.-Petruskerk in Westerstede, de oudste kerk van het Ammerland, staat het eerst op het programma. De kerk heeft een markante toren van 48 meter hoog. De westelijke gevel, gebouwd van bewerkte zwerfkeien, is het oudste gedeelte en stamt uit de dertiende eeuw. De klokken van de kerk hangen niet in de toren, maar in een vrijstaand klokkenhuis, zoals bij vrijwel alle oude Ammerlander kerken.

In de kerk staat de preekstoel centraal. Tegenover de kansel is op de muur een tekst aangebracht om de predikant eraan te herinneren dat hij vrijmoedig het Woord moet prediken. In het koor van de kerk hangt een groot schilderij van het laatste oordeel, geschilderd na de overstroming van 1717, die 10.000 mensen langs de Noordzeekust het leven kostte.

De doopvont is geschilderd in rood, groen en goud, kleuren die ook in de andere kerken veelvuldig terugkomen. Het deksel zit vast aan een staaldraad aan het gewelf, zodat de koster het bij een doopplechtigheid omhoog kan trekken. Achter de glazen ruitjes van de herenbank hadden de notabelen het beste zicht. De rijkbeschilderde bank, die op pilaren staat, is net iets hoger dan de preekstoel.

In Apen verleent een poorttoren toegang tot het kerkhof van de St.-Nicolaaskerk. In de toren hangen twee klokken, waarvan er een aan Catharina is gewijd. Het is de oudste klok van Noordwest-Duitsland, zo vermeldt de informatiefolder trots.

De preekstoel is het interessantste deel van de kerk. Langs de trap zijn van hout discipelen uitgesneden. Omdat het er slechts zeven zijn, wordt aangenomen dat een gedeelte van de ”Theologenlaufbahn” ontbreekt. Wel compleet is de serie figuren die Geloof, Hoop en Liefde voorstellen. Deze is aangevuld met Matigheid, die water bij de wijn giet.

Ook de kerk in Edewecht is gewijd aan St.-Nicolaas. De plaats, gelegen aan de grens van het bisdom Bremen, was eens een belangrijk knooppunt van handel en transport. Op het terrein van de kerk staat een geheel omtimmerd klokkenhuis dat behalve de luidklokken ook een uurwerk bezit.

De afzonderlijke ingang voor de predikant is inmiddels dichtgemetseld, maar de blauwe, halfronde deuren aan de zuidzijde van de kerk staan open. In de kerk overheersen de kleuren blauw en rood. Op een van de gewelven is Christus als rechter geschilderd. Engelen blazen op hun bazuin om het naderende oordeel aan te kondigen. Afzichtelijke duivels trekken verdoemden op karretjes het hellevuur in.

De St.-Johanneskerk in Bad Zwischenahn ligt op een schitterende plaats: zo’n 50 meter van een meer. In de maanden mei en juni bloeien hier ontelbare rododendrons, het symbool van het Ammerland. Ook hier geeft een poorttoren toegang tot het kerkhof. Een tweede toren bevindt zich bij de kerk. Hij is overwegend van baksteen, maar de sokkel is van graniet en stamt uit de tweede helft van de dertiende eeuw. Op het zadeldak staat, iets van het midden, een kleine torentje: de dakruiter.

Het interieur van de kerk in Bad Zwischenahn is misschien wel het mooist. In de preekstoel zijn houten apostelfiguren verwerkt, evenals scènes uit de geboortegeschiedenis. In het koor staat een groot vleugelaltaar en over de hele lengte van het schip is een fijnbeschilderde galerij gebouwd. De bijbelillustraties daarop zijn van een zekere Dierk Krüger uit Elmendorf, gemaakt tijdens zijn zomervakantie in 1745.

Havenkerk Den Haag
Tweeënhalf jaar na de oprichting van de Stichting Evangelieverkondiging en Kerkstichting Den Haag-Centrum (STEK) achten de Nederlands gereformeerde kerken van Rijswijk en Den Haag de tijd rijp om de procedure in gang te zetten om De Havenkerk in de Haagse binnenstad -formeel een zendingsgemeente van deze kerken- als zelfstandige Nederlands gereformeerde kerk te institueren. Dat meldt het jongste nummer van het NGK-orgaan Opbouw.

De STEK kwam destijds voort uit het werk van stichting De Haven, een interkerkelijke stichting die pastoraat en hulpverlening aan prostituees als doel had. Deze stichting heeft een pastoraal centrum aan het Groenewegje, midden in de buurt waar prostitutie plaatsheeft. Van hieruit werden contacten gelegd met buurtbewoners. „Er kwam een bijbelkring en het verlangen groeide onder buurtbewoners en vrijwilligers om een kerk te stichten die in, voor en van de Schildersbuurt en de Stationswijk is.”

Na een periode van maandelijkse bijeenkomsten startte de stichting vorig jaar met wekelijkse bijeenkomsten op zondagmiddag. Inmiddels is er een kleine, maar stabiele groep van vijftig potentiële Havenkerk-leden, aldus Opbouw. Deze groep bestaat voor een deel uit allochtone en autochtone buurtbewoners, voor een deel uit „gelovigen die afkomstig zijn uit verschillende reformatorische kerken uit Den Haag en Katwijk.” Zij komen momenteel samen in het gebouw van de Vergadering van Gelovigen aan de Dunne Bierkade.

„We zijn op dit moment bezig zelf een stuk grond te kopen om daar dan een eigen gebouw op te zetten”, zegt Karin Vermeij, een van de twee (parttime) pastoraal werkers. „Maar, het zal nog wel even duren voordat dat allemaal rond is.”

Wordt de Havenkerk een zelfstandige gemeente en laten de financiën het toe -een verzoek om steun is inmiddels bij de commissie steunbehoevende kerken ingediend- dan brengt de gemeente een beroep uit op ds. P. A. Strating, initiator van dit zendingswerk in de Haagse Schildersbuurt. „Hij zal dit beroep dan aannemen en met zijn gezin naar Den Haag-Centrum vertrekken.” Het is dan de bedoeling dat ds. Strating begin volgend jaar als predikant van de Havenkerk wordt bevestigd. De regio (classis) Den Haag zal zich in september over het verzoek buigen.

„Als De Havenkerk een zelfstandige kerk is geworden, is het doel van deze stichting verwezenlijkt”, zo schrijft de STEK op haar website (www.dehavenkerk.nl). „We zien er echt naar uit”, zegt Vermeij. „Tot nu toe preekt ds. Strating alleen op zondag. Maar er ligt zo veel werk. We zouden blij zijn als het allemaal doorging.”

De rubriek Grondvlak is bedoeld voor nieuws vanuit plaatselijke gemeenten. Berichten die voor plaatsing in aanmerking komen, kunnen gemaild worden naar: grondvlak@refdag.nl. Post kan gestuurd worden naar: Reformatorisch Dagblad, t.a.v. kerkredactie, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.