„Kerk heeft theologie van aids nodig”
De christelijke kerken hebben een theologie van de aids nodig. De crisis is in sommige landen van Afrika zo groot, dat de kerk daar een antwoord op moet geven - niet alleen praktisch, maar ook theologisch.
Dit pleidooi voerde dr. Arnau van Wyngaard, secretaris van de Swaziland Reformed Church, vrijdag tijdens de assemblee van de Gereformeerde Oecumenische Raad (GOR). De GOR is van 12 tot en met 26 juli in Utrecht bijeen voor zijn vijfjaarlijkse vergadering.
Van Wyngaard: „De wereld wordt geconfronteerd met een catastrofe die de kerk van Jezus Christus niet langer kan negeren. We kunnen niet over Afrika spreken zonder aids te noemen. Ja, ik wil een stap verder gaan: We kunnen niet langer over de kerk spreken zonder te spreken over aids.”
De theoloog vergeleek de noodzaak van een theologie van de aids met andere uitdagingen in de wereldgeschiedenis, zoals het nationaal-socialisme en de apartheid. Deze verschijnselen waren voor de kerken ook een reden om zich duidelijk uit te spreken.
Dr. Van Wijngaard constateerde dat het gevoel van de noodzaak van een aidstheologie binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Afrika meer leeft dan bij de protestantse kerken in Afrika.
De kerken hebben een verschillende kijk op aids. „Sommigen zeggen dat het een straf van God is; anderen verbinden aids met de gevolgen van een zondig leven. In een aidstheologie is het essentieel om een bijbelse visie op de relatie tussen aids en zonde te geven. Niet om HIV-geïnfecteerden te stigmatiseren, maar om meer zicht te krijgen op de tragische effecten die de zonde heeft op Gods schepping door de geschiedenis heen. Als het gaat om het spreken van de kerk over deze effecten, moeten we ons ook realiseren dat de kerk vaak in gebreke is gebleven om de gave van seksualiteit te proclameren als een geschenk van God.”
Een delegatielid uit Oeganda meldde dat er in zijn land nog steeds een taboe heerst op aids. „Niemand wil erover praten; men wil zelfs de naam van de ziekte niet noemen.”
Toch zijn de kerken in Oeganda de laatste tijd bezig om een appèl te doen op de politieke leiders en het volk. „Aids kan voorkomen worden”, aldus de Oegandees. „Via onderwijs en de radio is er de laatste tijd veel door de kerken gedaan. De bewustwording begon in de kerken en via de radio en het onderwijs verspreidde dat geluid over het hele land. Daardoor zijn wonderen totstandgekomen.”
Ook Van Wyngaard noemde Oeganda een „voorbeeld van een successtory. Het is het enige land waar de curve van slachtoffers naar beneden gaat.” In andere landen, zoals in Zambia, Botswana en Malawi, lijkt de situatie nog steeds dramatisch te zijn, zo lieten vertegenwoordigers uit deze landen weten.
De Gereformeerde Oecumenische Raad omvat 39 lidkerken uit 25 landen. Zo’n 150 gedelegeerden bezoeken de assemblee, die wordt gehouden in het hoofdkantoor van de organiserende Protestantse Kerk in Nederland (PKN) in Utrecht en tot 26 juli duurt. Motto is: ”Ik ben met u, alle dagen”.