Respect, acceptatie en integratie zijn de sleutelwoorden die de stichting ”Amsterdam met hart en ziel” het evenement heeft meegegeven. „We willen ruimte bieden aan de dialoog tussen mensen met verschillende religieuze achtergronden. Als je meer van elkaar weet, kan er ook meer begrip en tolerantie groeien”, zegt Marieke van der Werf. Ze is woordvoerster van de twee jaar geleden in het leven geroepen stichting.

Van der Werf beseft dat ”respect” en ”integratie” inmiddels niet meer de toverwoorden zijn die ze toen misschien nog waren. De stichting wil echter het ”positieve” benadrukken. „Door samen te zijn, en niet één godsdienst eruit te lichten, willen we laten zien dat de grote verscheidenheid aan religies niet negatief hoeft uit te pakken. Er zijn gewoon verschrikkelijk veel mensen van goede wil die dat juist vanuit hun geloof willen tonen.”

„Deelnemers aan de dagen moeten gericht zijn op een open dialoog, en niet erop uit zijn zieltjes te winnen. De dialoog zal voor de één eerder stoppen dan voor de ander. Als je maar gedachten uitwisselt. Dan hoef je die niet over te nemen, maar kun je er wel begrip voor opbrengen.”

Amsterdam kent een groot aantal religies op een klein oppervlak. De stad herbergt vele christelijke stromingen, variërend van rooms-katholiek en hervormd tot het apostolisch genootschap, pinkstergemeenten en migrantenkerken. Daarnaast zijn er Joodse synagogen, islamitische moskeeën, boeddhistische en Sikh-tempels, en centra voor spirituele stromingen zoals New Age.

Of het gebeuren in de toekomst herhaald wordt, kan Van der Werf nog niet zeggen. „De deelnemers zijn in elk geval enthousiast. Opmerkelijk is dat vooral veel spirituele centra het prettig vinden zich erbij aan te sluiten. Vrijmetselaars, antroposofen, humanisten, theosofen: ze doen allemaal mee. Als stichting hebben we 560 locaties getraceerd. Daarvan doen er 150 mee.”

De gewijde gebouwen zetten hun deuren open, organiseren rondleidingen, presentaties, lezingen en workshops. Op de Dam wordt twee dagen lang een informatiemarkt ingericht, waar bijvoorbeeld het bahaigeloof en het drugspastoraat een stand hebben. Een tentoonstelling op de binnenplaats van het Amsterdams Historisch Museum laat zien hoe de verschillende godsdienstige stromingen het dagelijks leven inkleuren, en wat je ervan kunt zien in het straatbeeld.

Op zondagavond heeft een gemeenschappelijke ”inspiratieviering” plaats op het Museumplein, die wordt bijgewoond door een groot aantal geestelijke leiders. Er wordt dan gemediteerd en gebeden. Voor de stad Amsterdam wordt een ”vredeswens” uitgesproken.

Vijf ”heilige boeken” zullen opengaan: de Bijbel, de koran, de thora en de boeken van de boeddhisten en de hindoeïsten. Een humanist zal een profane tekst voorlezen. „En dat allemaal in de regen”, lacht Van der Werf.

De Amsterdamse rabbijn mr. drs. R. Evers noemt het evenement in zijn stad „een geweldig initiatief”. Wel vindt hij het jammer dat het gros van de twaalf synagogen in Amsterdam in verband met de veiligheid niet kan worden opengesteld. „Zodra de situatie verbetert, hebben we weer de mogelijkheid om mee te doen. Want juist in deze tijd is het erg belangrijk de deuren te openen, zodat men elkaar leert kennen. Ik weet zeker dat dat zoden aan de dijk zet. Onbekend maakt onbemind; bekend maakt bemind.”

Er is veel meer dan je denkt, er gaat zo veel schuil achter al die gevels, stelt ds. C. van Duijn vast. Als hervormd predikant van de Noorderkerk ziet hij het evenement vooral als een presentatie van de enorme verscheidenheid in de stad. „Het pretendeert niet een soort syncretisme te zijn, zo van: we doen in feite allemaal hetzelfde. Dan zou ik afhaken. Maar als je natuurlijk kunt laten merken wie je bent, mag je een bijdrage leveren. Onze Noorderkerk is zaterdags altijd al open. Nu wordt hij ook op zondag tussen de diensten opengesteld. Er zullen mensen aanwezig zijn die een uitleg kunnen geven van wat er in de gemeente gebeurt en waar wij voor staan: het heerlijke en exclusieve van het Evangelie.”

De predikant is bezig met een gelegenheidspredikatie over Paulus op de Areópagus. De apostel verkondigde daar de onbekende God en het unieke van Christus. Het thema past bij de huidige situatie, zegt ds. Van Duijn. „Anders preek ik ’s avonds uit de catechismus, maar het kan gebeuren dat er nu mensen komen vanwege het evenement. En al komen ze niet, ook voor de eigen gemeente is de vraag van belang hoe we met de godsdienstige verscheidenheid omgaan. Aan de ene kant moet duidelijk zijn dat we niet geloven in een religieuze mix. Anderzijds is het zo dat je niet mag zwijgen. Dan worden alleen de andere geluiden gehoord. Het Evangelie kan dit wel aan. Als je je eigenheid maar vasthoudt.”

J. Krijgsman is evangelist voor de Gereformeerde Gemeenten in Amsterdam. De evangelisatiepost is gevestigd aan de Looijersgracht. Krijgsman heeft geaarzeld bij de deelname aan de twee dagen. „Ik heb me wel opgegeven, maar er duidelijk bij vermeld dat de zondag ermee gemoeid is. De samenkomst op die dag blijft voor ons gewoon hetzelfde en begint om half elf. En ook nu gaat rond half één, kwart voor één de deur dicht. We willen niet op zondagmiddag open zijn. Onze evangelisatiepost heeft elke dag de deuren open staan, ook op zaterdag. Zelf hoop ik dan aanwezig te zijn, om mensen te wijzen op de post.”

Krijgsman vindt het een breed evenement, waarin hij zich niet zo kan vinden. „Werkelijk alle groeperingen doen mee. Ik ben niet naar de bijeenkomst geweest waar het initiatief werd gepresenteerd. Het lijkt erop alsof we allemaal dezelfde God dienen. Daar kunnen wij niet in mee. Er is maar één Weg, de unieke Weg: Christus Zelf. Je probeert hier in Amsterdam mensen erop te wijzen dat ze een ziel voor de eeuwigheid hebben, dat ze een nieuw hart nodig hebben. Als je in de drukke Kalverstraat loopt, schiet het wel eens door je hoofd: Zou er nog iemand zijn, die dat beseft?”