GroenLinks werd al wekenlang intern verscheurd. De elfkoppige Tweede-Kamerfractie steunde in de week van 11 september het NAVO-besluit om de terroristische aanslagen op Amerika te beschouwen als een aanval op het gehele bondgenootschap. Daarna steunde de fractie in eerste aanleg ook het ’antwoord’ van de Amerikanen, die samen met de Britten Afghanistan, het gastvrije thuisland van terroristenleider Bin Laden, begonnen te bombarderen.

Die steun was al omstreden. De Eerste-Kamerfractie van GroenLinks is nooit vóór geweest. Gedurende de bombardementen haakten steeds meer individuele GroenLinksers af, hetgeen de partij daadwerkelijk leden kostte. Ook binnen de Tweede-Kamerfractie begon het na verloop van tijd te rommelen. Eerst besloot kamerlid Pitstra zich aan de fractie-eenheid te onttrekken. Hij werd al snel gevolgd door zijn fractiegenote Van Gent.

Ondanks dat alles mag het fractiebesluit om de steun aan de bombardementen weliswaar niet in te trekken, maar toch wel op te schorten, niet worden beschouwd als een directe poging weer tot interne eenheid te komen, zo hield fractievoorzitter Rosenmöller dinsdag vol. De stap is volgens hem uitsluitend ingegeven door de ontwikkelingen aan het front, waar de militairen wel hard lopen, maar „de humanitaire en de politiek-diplomatieke inspanningen” achterblijven.

„De militaire ontwikkelingen zijn de laatste tijd in een stroomversnelling gekomen en daardoor is de zaak uit balans geraakt”, aldus Rosenmöller. „De Verenigde Staten geven de Noordelijke Alliantie de kans op te rukken, geven haar heel Afghanistan op een presenteerblaadje. Dat kan niet. De Amerikaanse president Bush heeft het niet meer in de hand. Het lijkt erop dat de alliantie niet luistert.”

Rosenmöller benadrukte dat GroenLinks de steun opschort en niet definitief intrekt. „Het intrekken van je steun kan maar één keer. Wij zullen de brede coalitie tegen het terrorisme blijven steunen, maar zeggen alleen: Wat de bombardementen betreft maken we een pas op de plaats.” Wel betekent het opschorten van de steun dat GroenLinks de Nederlandse bijdrage aan de oorlog niet zal steunen, aldus Rosenmöller.

Ongeloofwaardig
De overige fracties in de Tweede Kamer reageren schamper op de koerswijziging. „Ongeloofwaardig”, was dinsdag een veelgehoord oordeel. „Dit lijkt me ingegeven door de interne verdeeldheid binnen GroenLinks”, zei CDA-kamerlid Verhagen. „Om daaraan tegemoet te komen, kiezen ze deze onmogelijke formulering. Ik vind het een slecht standpunt. Zo geef je de bestrijding van het terrorisme op voordat het doel bereikt is.”

Ook zijn VVD-collega Weisglas gelooft dat de koerswijziging is ingegeven door interne verdeeldheid. „In de situatie rond Afghanistan is volgens mij niet echt veel veranderd. Dus daar kan het niet aan liggen.” PvdA-kamerlid Koenders en D66’er Hoekema betreuren het opschorten van de steun van GroenLinks aan de bombardementen. „Ik begrijp de twijfels”, aldus Hoekema. „Maar het idee dat er niet aan een politiek-diplomatieke oplossing wordt gewerkt, vind ik een beetje naïef.”

Hinken
Minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) zei het standpunt van Rosenmöller niet meer zo goed te begrijpen. „Hij hinkt op twee gedachten. Wellicht dat interne problemen binnen de partij daar een rol in spelen”, aldus Van Aartsen in New York, waar hij met de Verenigde Naties vooral over Afghanistan overlegt.