De ex-koning werd in 1973 afgezet. Sindsdien woont hij in de Italiaanse hoofdstad. Hij wilde eerst overeenstemming over de vorming van een overgangsregering, voordat de alliantie Kabul zou binnentrekken. Bovendien was overeengekomen dat Kabul zou worden gedemilitariseerd. De vroegere koning is bezorgd over mogelijke plunderingen en geweld in de hoofdstad.

De koning eist dat er een bijeenkomst van de Loya Jirga wordt uitgeschreven, de grote raad waarin de hoofden van alle Afghaanse stammen zijn vertegenwoordigd. Ook een familielid van de vroegere vorst pleit hiervoor. „De Loya Jirga is het enige politieke orgaan dat ons land uit de chaos en de onveiligheid kan redden”, zei generaal Abdul Wali tegen het Italiaanse persbureau ANSA. Zahir Shah is de laatste tijd genoemd als leider van een overgangsregering na de val van de streng fundamentalistische Taliban.

Ook de jongste zoon van Zahir, die sinds de val van de vorst met hem in Rome woont, toonde zich bezorgd over de ontwikkelingen. Hij riep de Noordelijke Alliantie op niet in de fout te vervallen die ze in de jaren 1992 tot 1996 heeft gemaakt. Toen leidden gevechten tussen groeperingen binnen de alliantie tot de verwoesting van eenderde van de hoofdstad. Duizenden inwoners lieten het leven.

Uitnodiging
De Noordelijke Alliantie nodigde dinsdag na de verovering van de stad de koning uit een delegatie te sturen voor gesprekken over de politieke toekomst van het land. „We hopen dat de voormalige koning snel een delegatie stuurt naar Kabul om de definitieve lijst op te stellen voor de raad die het politieke landschap moet gaan vormgeven”, aldus Ahmed Wali Masud, de broer van de onlangs vermoorde commandant Ahmed Shah Masud.

„We zijn met de voormalige koning overeengekomen dat hij 50 procent van de 120 leden tellende raad met Pathanen zal vullen, het Verenigde Front nomineert de overige 50 procent, zodat de raad vertegenwoordigingen bevat van alle nationaliteiten en etnische groepen”, zei Masud.

De Britse premier Tony Blair zei dinsdag dat de Verenigde Naties „zo spoedig mogelijk” een presentie in Afghanistan moeten vestigen om te beginnen met de vorming van een breed gedragen, stabiele coalitie om de gevluchte Taliban-regering te vervangen.

Blair zei te geloven dat de Noordelijke Alliantie, die Kabul heeft ingenomen, ervoor openstaat om de macht met anderen te delen, omdat dit een voorwaarde was voor de Amerikaanse luchtsteun die hun opmars over de grond mogelijk maakte.

„Naarmate de situatie zich in de komende dagen ontwikkelt, zult u zien dat iedereen begrijpt dat het volgende regime in Afghanistan breed gedragen moet zijn om succesvol te zijn, omdat er vooral in het zuiden van het land grote aantallen Pathanen zijn die bij een volgend regime betrokken moeten worden.” Bovendien moet de volgende regering van Afghanistan voor de omliggende landen in de regio een stabiele partner zijn, zei Blair.

Versnellen
De Britse premier zei dat hij dinsdag met VN-secretaris-generaal Kofi Annan gesproken heeft over de noodzaak om het proces voor de vorming van een nieuwe regering te versnellen. Dat proces is volgens hem al een goed eind op streek. Door de militaire ontwikkelingen is het volgens Blair nu ook zo ver dat de verschillende etnische en andere facties die bij de vorming van een nieuwe regering betrokken moeten worden, bijeen kunnen komen. „Ik denk daarom dat wij echte vooruitgang kunnen boeken om het huidige machtsvacuüm in Kabul op te vullen. Maar wij moeten daar zo spoedig mogelijk een VN-presentie hebben”, zei Blair.