Oost-Timor viert onafhankelijkheid
Na meer dan 500 jaar onder het juk van koloniale machten te hebben verkeerd, is Oost-Timor op tweede pinksterdag onafhankelijk geworden. Nadat het jongste land ter wereld was uitgeslapen van een nacht feesten, beëdigde president Xanana Gusmao ’s ochtends een 24 leden tellend kabinet.
Het kabinet ziet zich voor de taak gesteld de wederopbouw van het door eeuwenlange verwaarlozing door Portugal en het geweld bij de Indonesische terugtrekking in 1999 ineengestorte land vorm te geven.
In de eerste zitting van het parlement zei premier Alkatiri dat de regering onderwijs en gezondheidszorg absolute voorrang wil geven. De komende drie jaar lopen de uitgaven voor deze twee terreinen op tot bijna de helft van de begroting.
Alkatiri benadrukte het belang van nationale verzoening als essentiële basis voor nationale stabiliteit. Oost-Timor werd in 1999 ten tijde van het referendum over onafhankelijkheid van Indonesië geterroriseerd door pro-Indonesische milities. President Gusmao wil de leden van deze strijdgroepen rehabiliteren en hen opnemen in de Oost-Timorese samenleving. Hij pleitte ook voor verzoening met Indonesië. De periode van 24 jaar bezetting en annexatie noemde hij een „historische vergissing.”
De nieuwe staat -een van de armste ter wereld- kreeg op de eerste dag van zijn bestaan al een economische opsteker. Premier Alkatiri tekende een lucratief oliecontract met Australië, dat Oost-Timor verzekert van 90 procent van de opbrengst van een olie- en gasveld dat het samen met Australië gaat exploreren en exploiteren in de Timorzee. Deskundigen zeggen dat de inkomsten daaruit vanaf 2005 beslissend zijn voor de economische overlevingskracht van het 800.000 inwoners tellende land. De olie- en gaswinning moet Oost-Timor de komende zeventien jaar zo’n 5 miljard dollar opleveren.
Internationale donors hebben 360 miljoen dollar, ongeveer 400 miljoen euro, bijeengebracht als steun voor de wederopbouw van Oost-Timor.
Zo’n 200.000 mensen, een kwart van de bevolking van het nieuwe land, woonden de plechtige verklaring van de onafhankelijkheid bij. Zij waren zondag in de loop van de avond samengekomen om de onafhankelijkheid feestelijk in te luiden en om de mensen te herdenken die de onafhankelijkheidsstrijd niet hebben overleefd.
Meer dan 800 vertegenwoordigers van negentig landen en van tal van organisaties waren bij de plechtigheid aanwezig. Onder hen waren de Indonesische president, Megawati Sukarnoputri, en de voormalige Amerikaanse president Clinton.
Enkele minuten voor middernacht nam VN-secretaris-generaal Kofi Annan het woord. Hij zei dat de hele wereld de onafhankelijkheid van Oost-Timor steunt. Om middernacht streek Annan voor de laatste maal de vlag van de Verenigde Naties, die Oost-Timor sinds het referendum tijdelijk hebben bestuurd. Vervolgens ging onder luid applaus de Oost-Timorese vlag in top. Die vlag bestond al nadat de voormalige kolonisator Portugal in 1974 was vertrokken, maar na negen dagen liep Indonesië het gebied toen onder de voet.
China heeft diplomatieke relaties aangeknoopt met Oost-Timor. Dit heeft de krant China Daily maandag bekendgemaakt. De VS zijn maandag ook diplomatieke relaties aangegaan met Dili.