„Een klein doorbraakje”, meldde woordvoerder B. Bruggink van het ministerie van Landbouw vrijdag vanuit het Zuid-Koreaanse Ulsan. In de stad zijn de IWC-leden bijeen voor de jaarvergadering van de commissie.

Nederland zette deze week nog zijn naam onder een motie die een dergelijk tussentijds overleg over de wetenschappelijke walvisvangst, het verbod op de commerciële vangst en een sanctiesysteem mogelijk moest maken. Voor veel andere landen bleek deze opdracht te gedetailleerd. Nederland trok daarop zijn steun voor het voorstel in, dat uiteindelijk slechts twee voorstemmen kreeg.

Een vergelijkbare maar wat vrijblijvender motie van Duitsland, Ierland en Zuid-Afrika kan wel op steun rekenen. Voorafgaand aan de volgende jaarvergadering van de IWC, komend jaar op de eilandengroep St. Kitts en Nevis, zal een aantal landen in klein comité „de nog liggende kwesties” bespreken. Nederland wil daar graag bij zijn. „We hopen hiermee de impasse van de afgelopen tien jaar te doorbreken”, stelt S. Raaphorst, commissaris namens Nederland in de IWC en directeur natuur van het ministerie.

De winst is volgens de commissaris dat de landen op politiek niveau over de walvis willen gaan onderhandelen. Nederland wil de wetenschappelijke vangst in de tang krijgen. Hiervoor is een aanpassing van het Walvisverdrag uit 1948 en dus een zwaardere bijeenkomst van ministers nodig. De walvisvangst voor onderzoek geldt nu als het grote lek van het verdrag.

Op de slotdag kunnen de IWC-landen de balans opmaken. „De sfeer is gelaten, omdat we niet veel verder zijn gekomen”, stelt Raaphorst. Omdat er geen afspraken over een sanctiesysteem zijn gemaakt, blijft de IWC een „commissie zonder tanden.”

De commerciële vangst van walvissen blijft verboden, maar komend jaar zullen wel meer dieren worden gevangen. Japan zet tegen de wil van een meerderheid van de commissielidstaten zijn nieuwe wetenschappelijke programma, Jarpa-2, door. Daarin voeren de Japanners de jaarlijkse vangst op van 450 nu naar 950 dwergvinvissen, vinvissen en bultruggen straks.

De internationale dierenbeschermingsorganisatie IFAW en Greenpeace zijn niet tevreden met de uitkomst van de conferentie. „De behoudende meerderheid op de IWC is gered, de walvissen echter niet”, liet Marcel Bertsch, directeur IFAW Nederland, weten. Volgens Greenpeace is de walvis voorlopig nog niet gered van de dreiging van de commerciële jacht.