Dat geldt zeker voor de Lijst Pim Fortuyn. Hoe kan men de massale verontwaardiging over de dood van de grote leider en de talloze sympathiebetuigingen woensdag optimaal verzilveren? Daarvoor is in ieder geval nodig om de eenheid naar buiten te bewaren. Als nu al zou blijken dat de nieuwe groepering weinig samenhang vertoont en de kopstukken elkaar tegenspreken, stoot dat massa’s kiezers af. Het verhaal dat Fortuyn zelf grote bedenkingen had bij een aantal mensen die op zijn lijst stonden, werkt al negatief.

Ook de beschuldiging van de nieuwe LPF-voorzitter Langendam dat PvdA en GroenLinks verantwoordelijk zijn voor een sfeer waarin de moord op Pim Fortuyn kon plaatsvinden, kan averechtse effecten hebben. Uit een Intomart-onderzoek blijkt dat de meerderheid van de LPF-stemmers vindt dat die beschuldiging te ver gaat. Zij strookt ook niet met het officiële partijstandpunt dat kort daarvoor was vastgesteld.

In de PvdA, die op een recordverlies afstevent, neemt de kritiek op lijstaanvoerder Melkert toe. Maar het is duidelijk dat wanneer men nu al de aanval op hem opent, de schade voor de eigen partij alleen maar groter wordt. Tot donderdag is Melkert de nummer één van de PvdA. Daarna zal hij waarschijnlijk spoedig via de achterdeur verdwijnen.

Hoe het met Dijkstal af zal lopen, is minder goed te voorspellen. Zijn positie als partijleider lag enkele maanden geleden, toen de VVD het in de peilingen slecht deed, al zwaar onder vuur. De laatste tijd lijkt de VVD zich iets te herstellen. De woede van de Fortuynaanhang richt zich ook veel minder op de liberalen dan op de linkse partijen.

Het CDA zou wel eens als de grootste partij uit de bus kunnen komen. Niet omdat de partij zo veel wint, maar omdat PvdA en VVD dramatisch veel verliezen. Balkenende, een dik halfjaar geleden door velen als een verlegenheidsoplossing gezien, wordt steeds vaker genoemd als de nieuwe premier. Van welke coalitie dat zal zijn, is minder duidelijk.

Hoewel de campagne officieel gestopt is, kon de Lijst Pim Fortuyn gisteren niet nalaten een aantal standpunten over de benzineaccijns en de hypotheekrenteaftrek naar buiten te brengen. Ook allerlei belangengroeperingen doen hun best de kiezer te beïnvloeden.

In de kring van SGP en ChristenUnie zijn met het oog op de verkiezingen bezinningsbijeenkomsten en gebedsbijeenkomsten georganiseerd. Zeker in de huidige situatie is dat op z’n plaats.

De paarse coalitie betekende onmiskenbaar een verdere afbraak van het christelijk karakter van ons land. Paars kon op een brede parlementaire meerderheid rekenen en meende een jaar geleden de Tweede-Kamerverkiezingen vol verwachting tegemoet te kunnen zien.

Inmiddels is duidelijk dat de paarse partijen door de kiezers worden uitgekotst. Maar de vreugde daarover is met veel zorgen omgeven. Gaven de afgelopen dagen niet een geweldige verdwazing te zien? Hoe makkelijk lopen massa’s mensen vol enthousiasme achter een uit het niets opgedoken politicus aan. Zeker na zijn dood werd Pim Fortuyn door velen als een heilige vereerd. Niet voor niets werd gesproken van een messiaanse figuur.

Maar dat was dan wel een valse messias, zoals allerlei vormen van religiositeit die na zijn dood en bij zijn begrafenis naar voren kwamen, negatief en niet positief geduid moeten worden. Fortuyn zelf beschouwde zich als een gelovig mens. Hij wilde ook een katholieke begrafenis. Maar zeker in het aangezicht van de dood gaat het er niet om of wij gelovig zijn, maar of er sprake is van een waar geloof.