. Het is interessant te zien hoe voorstanders van de grondwet in het parlement met de ontstane spagaat omgaan. Drie zaken vallen op. In de eerste plaats dat het kabinet het wetsvoorstel al voor het kamerdebat heeft ingetrokken. De voorstanders hebben hier geen moeite mee. Begrijpelijk, het kabinet helpt hen immers om gezichtsverlies te voorkomen.

Hoewel het intrekken begrijpelijk is, zou het zuiverder zijn geweest als het wetsvoorstel wel was ingediend. Het referendum is immers een zaak van het parlement. Het intrekken van het wetsvoorstel maakt het voor het parlement onmogelijk om duidelijk en direct uitvoering te geven aan de uitslag. Zo worden de consequenties van de uitslag voor de kiezer niet in het parlement zichtbaar.

Het tweede is dat de voorstanders de bal bij het nee-kamp leggen. Die hebben gewonnen en moeten daarom nu ook maar vertellen wat er aan de grondwet moet veranderen. Dit is de omgekeerde wereld. Immers, vanaf nu zullen de voorstanders ook de mening van de tegenstanders moeten vertolken. Dat is de consequentie van deze zelfgekozen spagaat.

Tot slot valt op dat GroenLinks met de klassieke afschuiftactiek op de proppen komt. Het voorstel van Halsema om een parlementaire enquête naar de toekomst van de EU in te stellen kan ik niet anders duiden dan vluchtgedrag. Het zou het parlement sieren als ze de bal nu zelf opneemt en als geheel tot bezinning komt over het Europese project.

Luisteren

De eerste reacties van de voorstanders zijn niet erg bemoedigend. De cijfers zijn dat ook niet: 38 procent van de kiezers en 85 procent van onze volksvertegenwoordigers is voor de Europese grondwet.

Zonder de nee-stemmers in de achterban van de partijen die voor waren hadden de tegenstanders het niet gered. De VVD en de PvdA hebben een probleem in eigen huis. Wie vertegenwoordigen zij? Het lijkt er sterk op dat de partijelites zo gericht zijn op het (Europese) pluche dat de ideologie los is komen te staan van wat ooit de vaste achterban was.

De voorstellen die in het Liberaal Manifest van de VVD gedaan worden voor nieuwe staatsrechterlijke vormen zouden een oplossing moeten zijn om de kloof te dichten. Met het oog op dit referendum kan de vraag worden gesteld of deze voorstellen soelaas bieden. De kloof kan blijkbaar ook gedicht worden binnen het bestaande systeem: door werkelijk naar de kiezer te luisteren.

Dat hoort een lid van het parlement te doen. De tegenstanders zijn hier de afgelopen tijd in ieder geval beter in geslaagd dan de voorstanders.

De auteur is student milieubeleid en voorzitter sectie politiek van de SGP-jongeren.