Chirac liet weten dat de uitslag van het referendum „sterke verwachtingen, vragen en zorgen over de ontwikkeling van het Europese project" vertolkt. Net als de Nederlanders verwezen de Fransen de Europese grondwet naar de prullenbak. „Nu elf landen zich hebben uitgesproken, is het aan de andere lidstaten van de unie om zich uit te drukken", aldus het presidentiële paleis in Parijs.

Volgens de president is er tijd voor bezinning nodig om de gevolgen van de uitslagen in Frankrijk en Nederland voor de Europese Unie te analyseren. Dat zou moeten gebeuren tijdens de bijeenkomst van de Europese Raad in Brussel op 16 en 17 juni.

Ook bondskanselier Schröder vindt dat het ratificatieproces moet worden voortgezet. „Elke lidstaat heeft het recht en de verplichting om zijn eigen mening te geven", aldus de regeringsleider in een verklaring. „Ik ben ervan overtuigd dat we de grondwet nodig hebben als we een democratisch, sociaal en sterk Europa willen".

Schröder zei verder dat de „crisis" rond het ratificatieproces geen grotere crisis in Europa mag veroorzaken. Hij erkende dat veel Europeanen twijfelen of Europa in staat is om antwoord te geven „op de dringende zaken in deze tijd".

Duitsland sloot vorige week het ratificatieproces voor de Europese grondwet af, nadat de twee kamers van het Duitse parlement met een vereiste tweederde meerderheid akkoord waren gegaan. Een referendum is in Duitsland niet gehouden. Volgens de jongste peiling zouden 52 procent voor en eenderde hebben tegengestemd.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer kwam met een aparte verklaring. „Dit is niet het einde van het constitutionele proces en zeker niet het einde van de Europese integratie", aldus Fischer.

Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Straw, roept de Nederlandse verwerping van de Europese grondwet grondige vragen op over de toekomst van de Europese Unie. Hij zei niet of Groot–Brittannië nog steeds van plan is een referendum te houden. De Britse premier Blair had maandag verklaard te hopen dat de Nederlanders wel hun goedkeuring aan de Europese grondwet zouden geven.

De Britse groep die voor de Europese grondwet lobbyt, denkt dat de kans op een Brits referendum uiterst klein is geworden. De campagnedirecteur van de beweging Britain in Europe wees erop dat Nederland een van de zes grondleggers van de Unie is.

De Britse tegenstanders van Europa begroetten de Nederlandse uitslag. „De omvang van de overwinning zegt alles", aldus een woordvoerder van de neecampagne.

De Spaanse regering ziet de uitkomst van het Nederlandse referendum als een nieuw probleem voor het ratificatieproces en de eventuele inwerkingtreding van de Europese grondwet. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat Madrid een actieve rol zal spelen bij het zoeken naar oplossingen na het Franse ’non’ en het Nederlandse ’nee’.