Al acht jaar regeert de voormalige guerrillaleider over de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. De verwachtingen waren in het begin hooggespannen, maar de Palestijnse gebieden zijn verworden tot een ’staat’ waar beschuldigingen van nepotisme, corruptie en mensenrechtenschendingen aan de orde van de dag zijn.

Het grote militaire offensief van Israël van de afgelopen weken in de Westelijke Jordaanoever heeft de structuur van de Palestijnse Autoriteit ernstig ondermijnd. Vooral de veiligheidsdiensten hebben zwaar geleden onder de Israëlische actie. Volgens velen is juist nu de tijd rijp om te hervormen.

Tijdens de eerste Palestijnse kabinetszitting na het offensief sprak minister Nabil Amr van Parlementaire Zaken zich vorige week uit voor een herstructurering van de regering. De 72-jarige Arafat wees het voorstel af en minister Amr nam teleurgesteld ontslag. Om toch enigszins aan de kritiek tegemoet te komen, heeft Arafat wel een commissie opgericht die de Palestijnse Autoriteit moet doorlichten.

Kort daarop liet Washington opnieuw zijn ongenoegen merken. De nationale veiligheidsadviseur van president Bush, Condoleezza Rice, zei in een interview voor de televisie dat dit Palestijnse leiderschap „niet het soort leiderschap is dat zal leiden tot het soort Palestijnse staat dat we nodig hebben.”

Saeb Erekat, de Palestijnse hoofdonderhandelaar, reageerde woedend op de uitspraken van Rice. Maar ook hij erkent de noodzaak van hervormingen. Hij beloofde na een ontmoeting met Europese diplomaten „belangrijke veranderingen” in de komende weken.

Binnen de Palestijnse machtsstructuur vraagt onder anderen Mohammed Dahlan, een van de getrouwen van Arafat en chef van de Preventieve Veiligheidsdienst in Gaza, om hervormingen. Hij meent dat het tijd is voor een drastische revisie van de Palestijnse Autoriteit.

Volgens hem is het vooral de entourage rond Arafat die wijzigingen tegenhoudt. Dahlan wil het aantal ministers terugbrengen van dertig naar achttien. Ook moeten de tien veiligheidsdiensten worden samengevoegd tot een of twee, zei hij recent in een interview met het Franse persbureau AFP.

Maar de 41-jarige Dahlan is ook niet brandschoon. Hij wordt beschuldigd door mensenrechtenorganisaties van het schenden van de mensenrechten. In de gevangenissen van de veiligheidsdiensten in Gaza zou veelvuldig sprake zijn van martelpraktijken.

Intussen eisen Palestijnse mensenrechtengroepen onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, gerechtigheid, democratisering, het respecteren van de mensenrechten en nieuwe verkiezingen in de Palestijnse gebieden. Maar ook vragen deze organisaties niet om het vertrek van Arafat.

Toch wordt vermoed dat ook Arafat er niet onder uitkomt om macht in te leveren. Nu heeft hij naast het voorzitterschap van de Palestijnse Autoriteit ook nog een viertal ministeries onder zijn hoede.