Het debat, georganiseerd door het Broederoverleg Christelijke Studenten (BOCS), koepelorgaan van de christelijke studentenverenigingen in Utrecht, heeft plaats in het Academiegebouw van de universiteit. Achter de tafel zitten dr. Bart Jan Spruijt, Tineke Huizinga, dr. Stefan Paas en Aysegul Eskikoy. Mr. Cor Verkade, docent aan de Evangelische Hogeschool in Amersfoort, leidt het forum. Zo’n 200 studenten wonen het debat bij.

Moet een neutrale overheid bijzonder onderwijs subsidiëren? ChristenUnie-kamerlid Huizinga zegt er verbaasd en verontrust over te zijn dat er in Den Haag over artikel 23 van de Grondwet, over de vrijheid van onderwijs, wordt gediscussieerd. „De overheid moet het bijzonder onderwijs blijven subsidiëren. Ook openbare scholen gaan uit van een bepaalde levensbeschouwing. Neutraliteit bestaat niet.”

„Ik heb geen flauw idee wat er precies in artikel 23 staat”, zegt Paas, theoloog en evangelisatieconsulent van de Christelijke Gereformeerde Kerken. „Maar als alleen het openbaar onderwijs wordt gefinancierd, worden religieuze ouders gediscrimineerd.” Hij ziet er geen probleem in dat niet-godsdienstige burgers meebetalen aan het bijzonder onderwijs. „Pacifisten betalen ook mee aan defensie. En bij veel verzekeringen zit abortus in het pakket, terwijl christenen, joden en moslims daar niet achter staan.”

Spruijt, directeur van de conservatieve Edmund Burke Stichting, vindt het een „idiote redenering” dat religieus onderwijs niet gesubsidieerd mag worden en openbaar onderwijs wel. „De onzin in de hoofden van veel Nederlanders is in het openbaar onderwijs opgedaan. Bijzonder onderwijs moet door de overheid worden gesubsidieerd. In ons land is het gelijkheidsprincipe heilig.”

„Waarom zijn Nederlanders zo bang voor islamitische scholen?” wil Eskikoy, rechtenstudente aan de VU, weten. Verkade geeft het woord aan Huizinga, omdat ze „in de Tweede Kamer vlak bij Hirsi Ali zit.” Huizinga: „De gedachte leeft dat er op islamitische scholen extremisten worden opgeleid.” Spruijt: „Ik heb mijn zorgen. Sommige scholen zijn broeinesten van de jihad, de heilige oorlog. Er groeit een nieuwe generatie moslims op met een visie op religie en politiek die niet in overeenstemming is met de heersende cultuur in Nederland en West-Europa.”

Eskikoy, ook bestuurslid van de Studentenunie Nederland, vindt de angst voor islamitische scholen ongegrond. In de praktijk wijkt de lesstof er volgens haar weinig af van die op een openbare school. „Alleen ruimen islamitische scholen tijd in voor gebed”, zegt de Turkse studente. „Veel moslims sturen hun kinderen naar een islamitische school om hun identiteit niet te verliezen.”

„Ik stuur mijn kinderen niet alleen naar een christelijke school om ze daar drie kwartier te laten bidden”, reageert Spruijt. „Als het goed is, doortrekt het christelijk geloof het hele onderwijs. Voor de islam geldt hetzelfde. In het islamitisch onderwijs wordt bijvoorbeeld anders naar de geschiedenis gekeken.”

De islam moet zich aanpassen aan de Nederlandse democratische normen, vindt de directeur van de Burke Stichting. „De islam kent geen scheiding van staat en geloof. En dan vraagt een kaaskop als ik zich af: Gaat dat wel goed? Zelfs als je de grootste in het land bent, moet je erkennen dat rechten en vrijheden ook voor anderen gelden. Bij de islam is die vrijheid niet onvoorwaardelijk. Dat is in strijd met onze rechtsstaat.”

„Ik durf het bijna niet te zeggen”, zegt Huizinga, „maar ik doe het toch. Ik ben een groot voorstander van islamitisch onderwijs. Wij willen christelijk onderwijs voor onze kinderen, dus zullen we die vrijheid ook aan islamitische scholen moeten bieden. Maar als blijkt dat moslimsscholen de vrijheid ondergraven, moeten ze tot de orde worden geroepen.” Spruijt: „De onderwijsinspectie moet daar streng op controleren. Desnoods sluiten ze deze scholen.”

Een islamitische student vraagt de leden van het forum of ze wel weten wat sharia betekent. Paas: „Ik ken de tekst van de sharia zelf niet, maar hoor wel vanuit de media dat moslims handen afhakken en in Nigeria overspelige vrouwen stenigen. Ik vind dat schrikwekkend en van een andere planeet. Daaruit blijkt ook het fundamentele verschil met het christendom.”

Huizinga vindt de sharia „helemaal niet zo interessant. Belangrijker is dat de samenleving sterk genoeg is om moslims binnen de rechtsstaat te laten integreren. Ik ben ervan overtuigd dat dat lukt.”

„In Canada wordt inmiddels op verschillende plaatsen volgens de sharia recht gesproken”, zegt een christelijke studente. „Sindsdien gebeurt het bijvoorbeeld weer dat meisjes worden uitgehuwelijkt. Laten we er alsjeblieft voor zorgen dat het in Nederland nooit zo ver komt.” „Het gaat hier om een verkeerde interpretatie van de sharia”, stelt Eskikoy. Ze krijgt bijval van enkele islamitische medestudenten. De vragenstelster: „Maar hoe is het dan te verklaren dat deze dingen weer gebeuren sinds de sharia is ingevoerd?”

Ook Paas vraagt zich af wat er in Nederland gebeurt als moslims een meerderheid krijgen. „Als 90 procent christen is, zullen anderen daar geen hinder van ondervinden. Het geloof moet overtuigen, niet dwingen. Dat is mijn probleem met de SGP. Als deze partij een meerderheid van 60 procent heeft, moet 40 procent van de bevolking daaronder lijden.”

Hij ergert zich eraan dat in het openbare debat de religies op één hoop worden gegooid. „Religie is een containerbegrip geworden. We hoeven niet te doen alsof christendom en islam hetzelfde zijn. Het zijn gewoon twee verschillende godsdiensten. In het christendom gaat het om de Persoon van Christus.”

Moeten christenen en moslims niet meer samenwerken en een dam opwerpen tegen de dreigingen van de seculiere samenleving? vraagt een student. Huizinga: „Bij praktische zaken als levensbeschouwelijk onderwijs, abortus en euthanasie kun je samen optrekken. Je zult wel gek zijn als je elkaar dan niet opzoekt. Maar als ChristenUnie doen we hetzelfde met GroenLinks, SP en PvdA als het over het milieu gaat. We werken niet met moslims samen omdat ze religieus zijn. Het gaat ons alleen om Jezus Christus.”