Zo krijgen ze toegang tot sociale uitkeringen, huursubsidie, kinderbijslag, studiefinanciering en andere fondsen.

De gebrekkige controle blijkt volgens het televisieprogramma NOVA uit een brief van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Oorzaak van het probleem blijkt een conflict tussen Buitenlandse Zaken en de gemeentes over wie de kosten voor de controles moet betalen.

Een woordvoerder van het departement benadrukt dat de verificatie van de documenten de verantwoordelijkheid van de gemeentes is. Dat vloeit voort uit een uitspraak van de Raad van State van 8 september 2004, stelt hij. „De verantwoordelijke instantie voor het verifiëren van de documenten is ook verantwoordelijk voor de kosten daarvan".

Nederlandse ambassades checken wel de documenten in opdracht van de gemeente waar een persoon zich met zijn aktes meldt. Tot voor kort werd alleen scherp gekeken naar geboorte– en huwelijksaktes uit de Dominicaanse Republiek, India, Pakistan, Ghana en Nigeria, omdat die heel vaak worden vervalst.

Uit de brief van Buitenlandse Zaken blijkt volgens NOVA echter dat er met aktes uit veel meer landen problemen zijn. Het gaat dan onder meer om documenten uit landen als Iran, Irak, en Afghanistan.

Volgens de Nederlandse Vereniging Voor Burgerzaken (NVVB) kost het ruim 48 miljoen euro om alle documenten te controleren. „Op dit moment is er een aantal gemeenten dat zegt: we behandelen die aktes dus niet", vertelt C. Meesters, voorzitter van de NVVB. Volgens hem neemt een aantal gemeenten de huwelijks– en geboorteaktes wél op, om zo aanvragers die te goeder trouw zijn, niet in de kou te laten staan.

Volgens het openbaar ministerie worden er jaarlijks duizenden vervalste aktes bij het bevolkingsregister ingeleverd. „Laat ik vaststellen dat als je de deskundigen daarover goed beluistert, dan is 10.000 geen verkeerde schatting", stelt officier van justitie F. Speijers. Het gaat volgens hem niet alleen om fraudeurs, maar ook om criminelen die zich schuldig maken aan misdrijven variërend van gewone diefstal tot zeer ernstige delicten als moord of oorlogsmisdaden.