De rondleiding werd noodgedwongen in de nacht van dinsdag op woensdag gehouden omdat het terrein eigenlijk al was afgesloten, in verband met een bezoek donderdag van de Israëlische premier Sharon aan het kamp.

Het geplande bezoek van de VMBO-leerlingen was tot stand gekomen op initiatief van het Nederlands Auschwitz Comité en de gemeente Amsterdam. De 38 scholieren waren maandag uit Amsterdam vertrokken en zouden woensdag een bezoek brengen aan Auschwitz. Maar dinsdag, toen de groep al in Berlijn zat, werd duidelijk dat het kamp op 4 mei gesloten is, op last van Israëlische veiligheidsagenten. Die hebben zeker een dag nodig om het terrein uit te kammen.

Na intensief overleg met Auschwitz, waarbij volgens bronnen bij de Nederlandse ambassade in Polen de Amsterdamse burgemeester Job Cohen een belangrijke rol heeft gespeeld, kregen de leerlingen alsnog toestemming om het kamp te bezoeken. Na een reis van zestien uur vanuit Berlijn kwam de bus rond middernacht aan. De leerlingen kregen direct hun rondleiding, die drie uur duurde. Ook de Amsterdamse wethouder Ahmed Aboutaleb was aanwezig bij het bezoek. Hij was met het vliegtuig naar Polen gereisd.

Het lijkt erop dat de organisatoren van de reis een planningsfout hebben gemaakt. Dat Auschwitz een dag voor het bezoek van Sharon gesloten zou zijn was al enige tijd bekend.

De reis was bedoeld om de jongeren een beter historisch bewustzijn bij te brengen. Eerder bleek dat op een aantal scholen in Amsterdam docenten problemen hadden met het lesgeven over de Tweede Wereldoorlog. Veelal allochtone jongeren stonden totaal niet open voor de gebeurtenissen destijds.

Als reactie ontwikkelde de gemeente Amsterdam het project ’Tweede Wereldoorlog in perspectief’. Marokkaanse studenten geven les aan Amsterdamse scholieren over de Tweede Wereldoorlog en over het conflict in het Midden–Oosten. De reis naar Auschwitz was onderdeel van dit project.