Binnenland

Oud-premier De Jong zat aan enkels koningin

Oud-premiers halen graag herinneringen op aan ontmoetingen met de Koningin, maar het geheim van het paleis blijft een geheim. Daar komen zij niet aan.

W. G. Hulsman
28 April 2005 09:20Gewijzigd op 14 November 2020 02:29

Dat bleek woensdag weer eens tijdens het symposium ”De Oranjes in het persoonlijke moment” in Amsterdam, een initiatief van de Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau en de Bond van Oranjeverenigingen in Nederland ter gelegenheid van het zilveren regeringsjubileum van de Koningin.

De voormalige minister-president P. de Jong vertelde over zijn bijzondere ontmoetingen met vooral koningin Wilhelmina. Volgens hem was zij een vrouw dit deed wat zij wilde; in de positieve zin van het woord. De Jong was een deel van zijn leven marinecommandant. „Na een verzoek vanuit Nederland keerde ik met mijn schip terug uit Indië naar Rotterdam. We moesten hard varen om op tijd in Nederland te zijn. Ik had tegen de bemanning gezegd: We varen door, maar in Gibraltar krijgen jullie de gelegenheid om van boord te gaan. Daar was destijds bijna alles taxfree. Ze kwamen met karrenvrachten vol aan boord, maar goed.

De dag na aankomst in Nederland kwam koningin Wilhelmina aan boord. Zij wilde alles zien. Ook het benedengedeelte van het schip. Daar zat ik wel mee. Een lange stalen trap recht naar beneden. Ik legde voorzichtig uit wat dat zou betekenen. Zij zei: Nu, meneer De Jong, dan gaat u toch eerst en dan pakt u steeds mijn enkel, tree voor tree. Zo is het gegaan. Ze heeft alles gezien, terwijl de compartimenten ook nog eens van elkaar zijn gescheiden door ronde stalen gaten waar je normaal als bemanning met een soort snoekduik doorheen gaat.”

Ook oud-premier D. van Agt had soms zeer persoonlijke contacten met vorstinnen. Vooral met koningin Juliana, zo ontboezemde hij woensdag: „Ik moest regelmatig op Paleis Soestdijk zijn voor overleg. Koningin Juliana had daar een hondje met de naam Sara. Zij was dol op het diertje, maar het was ook een ongemanierd hondje. Het bemoeide zich altijd met de versnaperingen die de Koningin bij de koffie aanbood. Van vermaningen trok het zich niets aan. Eens waren de pogingen om Sara te corrigeren weer eens vruchteloos. De koningin was het zat. Waarop wij besloten tot vrijheidsbeneming. Het gevolg was dat koningin Juliana probeerde Sara in bedwang te houden, terwijl de minister op zijn knieën lag om het zware bureau van de koningin op te vijzelen, zodat de riem van Sara om de tafelpoot kon worden gedaan om. Daar kwam geen lakei aan te pas. Toen was de regering tenminste nog zelfredzaam en doortastend te noemen”, grapte hij woensdag tot vermaak van de overwegend Oranjegezinde genodigden.

Van Agt kon een potje breken bij koningin Juliana, zo bleek woensdag. „De moeizame onderhandelingen voor het tweede kabinet-Den Uyl liepen door tot in juli, de maand van de wielerrondes. Ik zou het startschot geven voor de ronde van Boxmeer, maar voor de dag van de start van de ronde stond ook overleg met de mogelijke coalitiegenoten VVD en PvdA gepland. Aan het einde van de middag ben ik er tussenuit gegaan met de smoes dat ik dringende dingen op het ministerie had te doen. Ondertussen reed ik naar Boxmeer. Daar bleef ik te lang hangen, met als gevolg dat de andere onderhandelaars op mij moesten wachten.

Kort daarna wilde koningin Juliana mij spreken. Zij vroeg waarom de onderhandelingen zo moeilijk waren verlopen. Ik lichtte dat toe, maar zij vroeg mij of het nodig was geweest dat ik de onderhandelingen onnodig had verlengd. Ik snapte het direct. Ik zei: Majesteit, hier staan Rome en de Reformatie tegenover elkaar. Waarop zij in een schaterlach uitbarstte.”

Ook het republikeinse geluid klonk woensdag. Al was het misschien niet altijd even evenwichtig. De schrijfster Nelleke Noordervliet stelde dat een buigzame, jaknikkende hofhouding de Koningin en haar familie afschermt. De Koningin zou geen reële kijk op de werkelijkheid kunnen krijgen. Noordervliet stelde ook dat de Nederlandse constitutionele monarchie een opstapje is naar het volgens haar beste systeem, het presidentiële. Volgens de schrijfster heeft koningin Beatrix er daarom goed aan gedaan haar ambt een professionele invulling te geven.

Pittige woorden voor het Oranjeminnende publiek. Toch klonk er applaus. Beleefdheidshalve?

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer