Kerk & religieCrisis in CGK

Kans op nieuwe rechtszaak in Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK)

De kans op een nieuwe rechtszaak in de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) is groot, nu de kerken van Hasselt, Dronten en Lelystad appel hebben aangetekend bij de classis Zwolle tegen een besluit van de cgk Urk-Eben-Haëzer.

11 December 2025 18:59Leestijd 5 minuten
U-vormige vergadertafel, met daar omheen tientallen mannen in donkere pakken.
De classis Zwolle van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) in 2023 bijeen in Urk. beeld EMG

De drie kerken willen dat de cgk Urk-Eben-Haëzer, die de roepende kerk van de classis Zwolle is, die classis ook daadwerkelijk voor een formele vergadering bijeenroept. Urk-Eben-Haëzer heeft al enkele malen aangegeven dat niet te zullen doen.

Al eerder schreven de drie kerken Urk-Eben-Haëzer hierover aan, zegt ds. A. Hofland, predikant van de cgk te Hasselt. „Toen wij hoorden dat Urk-Eben-Haëzer de classis niet voor een formele zitting bijeen wilde roepen, hebben wij bij hun kerkenraad een revisieverzoek ingediend. Urk bleef toen bij zijn besluit. Daarom hebben wij met z’n drieën nu appel aangetekend bij de classis Zwolle.”

Het postadres van die classis is Urk-Eben-Haëzer. Het appel is door deze gemeente in goede orde ontvangen, zegt de predikant van de gemeente, ds. A.C. Uitslag. „Wij zullen er binnenkort op antwoorden. Eerlijk gezegd begrijpen wij niet goed dát er appel is aangetekend. Jawel, eerder al hadden wij een brief van deze gemeenten ontvangen, waarin gedreigd werd met een rechtszaak en waarop we binnen drie dagen moesten antwoorden. Zoiets is nooit gebruikelijk geweest bij een revisie. Het woord revisie kwam er ook helemaal niet in voor.”

Afschalen

Dat zijn kerk niet van plan is de classis voor een formele zitting bijeen te roepen, bevestigt ds. Uitslag. „In 2023 heeft de classis Zwolle besloten haar activiteiten af te schalen tot het hoogstnoodzakelijke: toelating van nieuwe predikanten tot de classis, emeritaatskwesties en appelzaken tegen personen. Die situatie zou pas worden opgeheven als de synode duidelijk richting had gegeven over hoe we in onze classis moeten omgaan met kerken die inzake vrouw en ambt en homoseksuele relaties afwijken van synodale besluiten. Die duidelijkheid is er helaas niet gekomen. In lijn met dat besluit uit 2023 kunnen wij dus nu de classis niet bijeenroepen. Daar is geen urgente reden toe.”

Volgens ds. Hofland was gebruik van het woord revisie niet nodig om de eerdere brief van Hasselt, Dronten en Lelystad als een revisieverzoek te herkennen. De predikant blijft hopen dat Urk-Eben-Haëzer alsnog de classis bijeen zal roepen. „Het is niet aan een roepende kerk om te beoordelen of dit samenkomen noodzakelijk is. Een roepende kerk heeft slechts een administratieve taak.”

Afgevaardigden kiezen

Nu de laatstgehouden synode niet in staat bleek een toekomstplan voor de CGK vast te stellen, is het juist van belang dat de classis Zwolle weer op gang komt, betoogt ds. Hofland. „De kerken rond ‘Rijnsburg’ zijn bezig een alternatieve synodale structuur op te tuigen. Een breuk in het kerkverband lijkt dus onvermijdelijk. Maar een ordelijk uiteengaan kan alleen op de komende synode van Hoogeveen vorm krijgen. De classis moet dus samenkomen om afgevaardigden te kiezen naar de particuliere synode, die weer afgevaardigden kiest naar de generale synode.”

„Als de classis ons appel niet behandelt of kan behandelen, rest ons niets anders dan een rechtszaak”

Ds. A. Hofland, predikant cgk Hasselt

Roept Urk-Eben-Haëzer de classis niet samen om het ingediende appel te behandelen, dan rest niets anders dan het aanspannen van een rechtszaak, zegt de predikant. „Dat willen wij niet, maar het belang dat gediend is met het samenkomen van de classis is zo groot dat wij mr. Hans Bügel hebben benaderd om deze zaak alvast voor ons te verkennen.”

Mr. Bügel was ook de advocaat van de cgk te Broeksterwoude (Petrusgemeente), die deze zomer een kort geding aanspande tegen het oud-moderamen van de laatste CGK-synode. Het oud-moderamen werd toen door de rechter gedwongen alsnog een roepende kerk aan te wijzen voor de komende synode.

Urk-Eben-Haëzer ziet nog altijd niets in een formele vergadering van de classis, zegt ds. Uitslag. „Zo’n vergadering dient de vrede in onze kerken niet. Want je kunt nu al voorzien dat áls we officieel gaan samenkomen, de vraag meteen op tafel komt of kerken die duidelijk en volhardend ongehoorzaam zijn aan synodebesluiten zich eigenlijk wel kunnen laten afvaardigen naar een classis of synode. Daarover gaat grote onenigheid ontstaan.”

Informeel

Tegen een informeel samenkomen van de classiskerken heeft Urk-Eben-Haëzer geen bezwaar, stelt de predikant. „Zo’n bijeenkomst hebben we in november gehad. Die vergadering was door ons bijeengeroepen om ons als classiskerken te oriënteren op de ontstane situatie in het kerkverband. In zo’n context willen wij het inhoudelijke gesprek best voeren, maar niet op een officiële classisvergadering, waar het mes al snel op tafel zal komen.”

„Helaas wilden Dronten, Lelystad en Zwolle op de informele bijeenkomst in november niet komen”, zegt ds. Uitslag. „Het komt dan wel onwaarachtig over als zij nu doen alsof wij een gesprek uit de weg gaan.”