Terwijl ik dit schrijf, kan ik dus een flink stuk van de tuin bekijken. De borders zijn een rommeltje, precies zoals het hoort. Een dikke laag afgevallen blad bedekt de grond. Er huizen egels en er kruipen insecten. Deze ”mulch” (organisch materiaal waarmee je de bodem bedekt) beschermt ook tegen vorstschade. De meeste uitgebloeide planten staan er nog, bruin en wel. Mezen bungelen aan de verdorde bloemen van de Agastache rugosa ”alabaster”, op zoek naar zaadjes.

Als je het mij vraagt, kan de herfsttuin concurreren met de zomertuin. Dat komt niet alleen door de lagere stand van de zon en het zachte licht. Ook de planten en struiken zelf zorgen door hun gedaantewisseling voor diepte en spanning. Andere structuren lichten op. Denk aan verkleurende beukenhagen die nog meer dan in andere seizoenen de indeling van je tuin benadrukken. En soorten die het in de zomer vertikken om indruk te maken, spelen in de winter een glansrol. Ik deed een rondje tuin en noteerde een aantal herfststerren (die nog steeds mooi zijn) of winterkoningen (die nu pas beginnen te schitteren).

Leycesteria formosa. Hij blijft maar mooi, de fazantenbes. Bijnaam: grootmoeders oorbel, omdat de bloemtrossen alles weg hebben van, jawel, bengelende oorbellen. Afgelopen jaar plantte ik een rijtje naast het terras. Een struik die snel groeit en tot in de winter imponeert. De stengels blijven groen en snoeien doe je pas in het voorjaar. De prachtige purperrode schutblaadjes van de uitgebloeide bloemen willen van geen wijken weten, zelfs als de chocoladebruine bessen zijn afgeschud. Stevige vorst kan deze heester beschadigen, maar in het voorjaar loopt de fazantenbes vanuit de basis weer uit.

Leycesteria formosa, hier met rijpende bessen. beeld Getty Images

Malus evereste, sierappel. beeld Getty Images

Ilex aquifolium, hulst. beeld Getty Images

Leycesteria formosa, hier met rijpende bessen. beeld Getty Images

Malus evereste, sierappel. beeld Getty Images

Ilex aquifolium, hulst. beeld Getty Images

De witte kornoelje is ’s zomers flets als Lea, maar ’s winters zo mooi als Rachel

Cornus alba ”siberica”. Deze kornoeljesoort is in de zomer onopvallend en flets als Lea, maar in de winter zo mooi als Rachel. Bekend om zijn rechte rode takken. Hoe meer struiken je bij elkaar zet, hoe beter het effect. Combineert geweldig met de witte Himalayaberk en met siergrassen als Pennisetum, Panicum virgatum, Miscanthus en Calamagrostis. Cornus sanguinea ”midwinter fire” heeft oranjerode takken. Ook beeldschoon.

Malus evereste. Een sierappel die het jaar rond verrast. Om te beginnen in het voorjaar, als hij overdadig wit bloeit. In de herfst kleurt het blad geel en verschijnen er sierappeltjes van 2 tot 2,5 centimeter groot. De oranjerode vruchtjes blijven tot januari aan de boom hangen. Deze sierappel heeft minstens zes uur zonlicht per dag en voedzame grond nodig. In mijn tuin staat-ie helaas iets te droog. Dat betekent extra water geven in warme perioden.

Ilex aquifolium, oftewel: hulst. Gebruikt iemand tegenwoordig nog hulst in de decembermaand? De struik met de diepgroene gekartelde blaadjes doet een tikkeltje ouderwets aan, zeker in vergelijking met de grijsgroene eucalyptus. Wat vindt AI ervan? Hulst is „traditioneel, klassiek en kleurrijk”, zegt AI. Eucalyptus daarentegen is „modern, eigentijds en stijlvol.” Maar hé, wie maalt er om mode in de tuin? Zelf groef ik een zaailing uit die was komen aanwaaien en zette die in een pot bij de voordeur. De wintergroene struik tooit zich met vuurrode bessen en is als klap op de vuurpijl ook nog eens een snoepwinkel voor vogels. Minpuntje: hij groeit nogal traag.