Voorwaarde is dat de werkloze dit zelf acceptabel vindt. Zo schreef minister De Geus vorige week aan de Tweede Kamer. Een onbegrijpelijk standpunt, vinden Krijn de Jong en Chris Baggerman. In 2000 werd het bordeelverbod afgeschaft. Het werken als prostituee zou vanaf dat moment ’normaal’ moeten zijn. Opeenvolgende ministers verklaarden echter wel dat het om een bijzonder beroep ging. Onlangs stelde minister De Geus nog: „Prostitutie is wel legaal maar niet normaal.”

Inmiddels is er commotie ontstaan over de vraag of prostitutie passende arbeid is. Moet deze arbeid worden aangeboden en moet het werken in deze branche als normaal gezien worden? In 2003 bood het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen), de opvolger van de voormalige Arbeidsbureaus, in de gemeente Uithoorn namelijk banen in de prostitutie aan. Er ontstond ophef toen het CWI in Groningen een verpleegkundige een baan als prostituee aanbood.

Hoe reageert Den Haag hier op? Er is duidelijk sprake van een verschuiving in de ministeriële opvatting over dit onderwerp.

De Stichting tot Heil des Volks en de RMU betreuren deze ontwikkeling en roepen minister De Geus ertoe op de passage over waarden en normen in het regeerakkoord geen dode letter te laten zijn. Hij dient een einde te maken aan het aanbieden van vacatures in de prostitutiebranche door het CWI.

Termen
In 2003 was het aanbieden van werk in de prostitutie door het CWI nog aanleiding voor minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om zich te richten tot de voorzitter van de raad van bestuur van het CWI. Onomwonden stelde hij dat hij zich realiseerde dat vacatures voor prostitutie geregistreerd moeten worden, maar dat dit niet betekent dat CWI dit soort arbeid ook moet presenteren.

Op 21 maart dit jaar schreef De Geus aan de Tweede Kamer dat het CWI vacatures in de prostitutiesector toetst op vereiste discretie. Aanleiding voor deze toezegging was de bezorgdheid van het PvdA-kamerlid Arib over de wijze waarop vacaturemeldingen voor seksuele dienstverlening worden gepresenteerd op de website werk.nl. Op eerdere vragen van SGP-kamerlid Van der Vlies antwoordde staatssecretaris Van Hoof dat het hier gaat om legale arbeid en dat het de plicht van CWI is deze vacatures te registreren. In de presentatie van de vacature zou het gebruik van aanstootgevende terminologie vermeden worden (neutrale presentatie). De minister schreef verder dat hij eerder gemeld zou hebben aan het CWI dat deze vacatures niet actief gepresenteerd mogen worden. Uit die eerdergenoemde brief blijkt echter dat de minister het helemaal niet had over actief, maar stelde: „Dit betekent echter naar mijn oordeel geenszins dat uw organisatie dit soort arbeid ook moet presenteren.”

Wat bedoelt de staatssecretaris met vermijden van aanstootgevende terminologie en een neutrale presentatie? Bij raadpleging van de CWI-site blijkt dat de vacatures in de prostitutiebranche helemaal niet neutraal gepresenteerd worden. Bij een vacature voor een animeermeisje worden sollicitanten op een walgelijke manier gelokt met duizenden euro’s als ze bereid zijn om al chattend via internet hun diensten virtueel aan te bieden.

Niet vrijwillig
Het prostitutiebeleid is in de politiek zodanig neergezet, dat iedereen er zijn ’graantje’ uit kan meenemen: voor de één emancipatie van de vrouw en voor de ander normalisering van de verhoudingen. Cruciaal in de discussie is het begrip vrijwilligheid. Vrijwilligheid is als alibi gebruikt om zich te kunnen onthouden van een moreel oordeel. De politiek is hierdoor in een spagaat terechtgekomen als het gaat om de rechtspositie. Men heeft een nieuw rechtsfiguur bedacht, een arbeidsrechtelijk novum: „in beginsel een gewone arbeidsovereenkomst met specifieke elementen.” Hierdoor is het hart uit de arbeidsovereenkomst gehaald. Een arbeidsovereenkomst veronderstelt immers het volgen van instructies, hetgeen op gespannen voet staat met de term vrijwilligheid.

De mythe van vrijwilligheid in de prostitutie moet worden doorgeprikt. Een prostituee is over het algemeen beperkt in haar keuzevrijheid, aangezien de exploitant misbruik maakt van de omstandigheden. Zelden kiest een vrouw op vrijwillige basis voor prostitutie. Er is altijd wel een bijzondere reden voor vrouwen om in de prostitutie te gaan, bijvoorbeeld financiële nood of dwang. Het is daarom bijzonder schrijnend dat het kabinet toestaat dat er misleidende informatie wordt gepresenteerd aan werkzoekenden door te suggereren dat er duizenden euro’s per maand verdiend zouden kunnen worden in de prostitutiebranche. Het is helaas blijkbaar zo dat er veel verdiend wordt in deze sector, maar niet door hen die dit afschuwelijke werk moeten verrichten.

Slavernij
Door de mythe van vrijwilligheid blijft de echte wereld van de prostitutie onzichtbaar. Daardoor is er weinig oog voor de schadelijke gevolgen, zoals allerlei lichamelijke klachten, overspannenheid en posttraumatische stress. Exploitatie van prostitutie is een vorm van onderdrukking van vrouwen en feitelijk moderne slavernij. Onder het mom van vrijheid, blijheid is in de politieke arena het lichamelijk en psychisch leed van de prostitutie volkomen genegeerd. Voor de Stichting tot Heil des Volks is hét uitgangspunt prostituees zo veel mogelijk gelegenheid te bieden een normaal beroep te kiezen. Inzet is het ontwikkelen en uitbouwen van uitstapprogramma’s.

Het is hoog tijd dat Den Haag op zijn schreden terugkeert ten aanzien van het prostitutiebeleid. De legalisering is een kapitale fout geweest. Het gekunsteld creëren van een in beginsel gewone arbeidsovereenkomst met specifieke elementen leidt niet tot de gebruikelijke bescherming van een werknemer, maar tot diens lichamelijke en geestelijke ondergang. Het werken als prostituee is abnormaal en het dient ook nooit als een normaal beroep bestempeld te worden.

De auteurs zijn respectievelijk werkzaam bij de Stichting tot Heil des Volks en de reformatorische vakorganisatie RMU.