Reikhalzend keek de wereld uit naar het langverwachte tweede officiële gesprek tussen Trump en Poetin. Voorafgaand aan de conversatie zei de Amerikaanse president te zullen aandringen op een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren in Oekraïne, dat in eerste instantie dertig dagen moet duren.

Kyiv sprak zijn goedkeuring daar al over uit. Nu lag de bal bij Poetin. De president zegde tijdens het ruim twee uur durende telefoongesprek echter alleen toe gedurende een periode van dertig dagen de aanvallen op de Oekraïense energiesector staken. Een volledige wapenstilstand bleek een brug te ver.

Het Russische staatshoofd informeerde Trump ook over de wederzijdse uitwisseling van 175 soldaten tussen Moskou en Kyiv. Dat moet woensdag plaatsvinden. Bovendien zal Rusland als „gebaar van goede wil” ook 23 ernstig gewonde Oekraïense soldaten overdragen.

Poetin stemde ook in met onderhandelingen over „de concrete details” van een wapenstilstand in de Zwarte Zee en een volledig bestand. Die gesprekken vinden volgens de Amerikaanse gezant Steve Witkoff zondag plaats in de Saudische kuststad Jeddah.

Eisen

In een bericht op zijn socialemediaplatform Truth Social schrijft Trump dan ook dat hij vindt dat er belangrijke stappen zijn gezet naar vrede. Veel reden tot optimisme heeft de Amerikaanse president echter niet.

Zijn Russische ambtgenoot week namelijk geen duimbreed van de eisen die hij de afgelopen tijd keer op keer herhaalde. Oekraïne moet volgens Moskou afzien van integratie in de NAVO en de EU. Verder eist Moskou een „volledige stopzetting” van de buitenlandse militaire hulp en de levering van inlichtingen aan Kyiv als voorwaarde om een diplomatieke oplossing mogelijk te maken. Oekraïne moet ook stoppen met het mobiliseren van nieuwe soldaten.

Daarmee zet Poetin Washington voor het blok. De VS hervatten vorige week juist hun wapenleveranties en delen weer inlichtingen, nadat Oekraïne zich bereid toonde tot een staakt-het-vuren. En Kyiv kan simpelweg niet zonder die hulp.

Met zijn magere toezeggingen lijkt de Russische president aan Trump vooral de indruk te willen geven dat hij zich inzet voor vrede. Maar Poetin lijkt helemaal niet voornemens de strijd te staken.

Leedvermaak

Nog altijd heeft hij zijn gestelde doelen, waaronder het in bezit krijgen van de op papier geannexeerde provincies in het oosten van Oekraïne, niet gehaald. En in eigen land kan een eventueel einde van de oorlog op grote weerstand rekenen.

Trump toonde zich op zijn beurt in het gesprek niet bereid de druk op Moskou te vergroten. Vooralsnog doet hij vooral concessies aan Poetin. De VS lieten maandag bijvoorbeeld weten dat ze niet langer deel uitmaken van een multilaterale groep die onderzoek doet naar Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne. En op verzoek van het Kremlin trok Trump zaterdag zijn onderhandelaar Keith Kellogg definitief terug uit de vredesbesprekingen in Moskou.

Rusland meldt verder dat Moskou en Washington dinsdag overeenkwamen een „Russisch-Amerikaanse deskundigengroep” te vormen om de „openstaande kwesties” op te lossen. Daarmee lijken Oekraïne en ook Europa opnieuw van gesprekken te worden uitgesloten.

In Russische media leidt dat vooral tot leedvermaak én het geloof in een goede afloop voor Moskou. „De beruchte formule „niets over Oekraïne zonder Oekraïne” is veranderd in: „We gaan Europa er niet eens bij betrekken, laat staan de Oekraïners”, aldus staatspersbureau RIA Novosti.