Pro-Europees Polen neemt EU-voorzitterschap over van Hongarije
Polen heeft vanaf woensdag een half jaar lang het roulerende voorzitterschap van de Europese Unie in handen. Een wisseling van de wacht waar volgens diplomaten in Brussel naar werd uitgekeken, aangezien de afgelopen zes maanden onder Hongaarse leiding werden getekend door provocaties en bonje.
Viktor Orbán reisde binnen een week na het begin van het Hongaarse voorzitterschap naar Rusland en ging daarna op bezoek in China op zijn zelfverklaarde vredesmissie. Het leidde tot boze reacties bij Europese leiders, die beklemtoonden dat de Hongaar daar niet namens de EU was. De Europese Commissie besloot vergaderingen in Hongarije te boycotten en ook Europese ministers weigerden naar Boedapest af te reizen uit protest tegen de acties van Orbán.
Polen was lange tijd de belangrijkste bondgenoot van Hongarije binnen de EU, maar het land heeft sinds ruim een jaar een pro-Europese regering onder leiding van Donald Tusk. Hij heeft gezegd dat veiligheid de grootste prioriteit wordt in het komende half jaar. Polen is een belangrijke bondgenoot van Oekraïne, verzet zich tegen Russische invloed en geeft veel geld uit aan defensie.
Maar Polen is een verdeeld land en Tusk heeft nog niet alle macht in handen. De president, Andrzej Duda, is van de conservatieve oppositiepartij PiS en blokkeert regelmatig voorstellen. In mei zijn er nieuwe presidentsverkiezingen en dan hoopt Tusk een bondgenoot verkozen te krijgen. De vorige PiS-regering lag net als Orbán op ramkoers met de Europese Commissie en kreeg regelmatig kritiek omdat die de rechtsstaat zou afbreken. Tusk probeert de veranderingen uit die periode ongedaan te maken.
Het voorzitterschap van de EU betekent vooral dat het land de agenda van de vergaderingen tussen ministers bepaalt. Het hoort een neutrale rol te zijn, maar Hongarije kon het afgelopen half jaar bijvoorbeeld verhinderen dat er meer hulp aan Oekraïne werd geboden. Vanaf 1 juli is Denemarken de voorzitter.