Bittere realiteit in Cuba: na het begraven volgt weer opgraven
Iedereen zal ze wel hebben: momenten in het verleden die je niet gauw vergeet. En als ze wel uit je geheugen lijken te zijn, dan dringen ze zich aan je op zodra iets daar aanleiding toe geeft.
Deze herfst gebeurde dat bij mij rond Halloween. U weet wel, dat lugubere feest waar de dood wordt bespot en er gegrapt wordt met dode lichamen. Afgelopen zondag was het opnieuw raak. Tijdens eeuwigheidszondag, de dag waarop de christelijke gemeente degenen herdenkt die in het kerkelijk jaar zijn overleden.
Twee volstrekt niet met elkaar te rijmen momenten – het ene afstotend, het andere verdrietig maar helend. Beide brachten me even terug in Cuba, het land waar ik afgelopen zomer was. Ze herinnerden me aan het moment waarop een Cubaan vertelde dat nabestaanden verplicht zijn overledenen die ze naar hun laatste rustplaats hebben gebracht na twee jaar weer op te graven. Eigenhandig en al na twee jaar! In gedachten zag ik het gebeuren: een vader die bezig is het lichaam van zijn vrouw op te graven, of een echtpaar de schedel en beenderen verzamelend van een kind. Om die in een urn op te bergen en in een ossarium –een muur met nissen erin– te bewaren.
Het argument dat het regime daarvoor hanteert, is dat grond staatseigendom is en dat geen enkele burger „dus” recht heeft op langdurig eigendom ervan, hoe gering de afmetingen ook. Nu wisten we al dat het communistische regime in Cuba burgers tijdens hun leven weinig ruimte geeft om menswaardig te leven, hier blijkt dat de machthebbers ook na hun dood hun geen rust gunnen.
Een predikant in Cuba reageerde opvallend gelaten toen ik hem vroeg hoe hij en zijn gemeente met deze praktijk omgaan. Hij benadrukte dat het lichaam op deze manier toch identificeerbaar blijft en „onderwerp” van herdenken. Het belangrijkste was voor hem dat deze praktijk „ons geloof niet aantast”. Iemand die zonder geloof in de Heere Jezus is gestorven, dat vond hij pas aangrijpend.
Het waren ontnuchterende woorden van een pastor die in de werkelijkheid van een goddeloos regime verkeert. Iemand die daardoor woorden van Jezus tot in de bodem van hun betekenis heeft leren verstaan en aanvaarden. Zoals deze woorden: „Vreest u niet voor degenen die het lichaam doden, en de ziel niet kunnen doden, maar vreest veel meer Hem die beide ziel en lichaam kan verderven in de hel” (Mattheus 10:28).
Vreest niet! Iets van dat radicaal onbevreesde hoorde ik in de reactie van deze pastor. En hij heeft gelijk, want wie zó de dodenakker betreedt om er de spade in de grond te zetten, die mag verwachten dat deze woorden van Jezus als het ware tot leven komen. Rust brengend en troostend.
__
