Live: Trump zegt al met 70 buitenlandse leiders te hebben gesproken
Na een tumultueuze verkiezingscampagne keert Donald Trump (78) terug naar het Witte Huis. De Republikeinse voormalige president versloeg zijn Democratische tegenstander Kamala Harris (60). Volg alle ontwikkelingen via dit liveblog.
Advertentie
Donald Trump heeft „vermoedelijk” al met ongeveer zeventig buitenlandse leiders gebeld sinds zijn overwinning bij de presidentsverkiezingen van dinsdag. Dat zei hij tegen een journalist van NBC.
De Russische president Vladimir Poetin heeft Trump nog niet aan de lijn gehad. „Maar ik denk dat we elkaar zullen spreken”, zei hij. Poetin heeft Trump eerder op donderdagavond gefeliciteerd met zijn overwinning en zei open te staan voor een gesprek.
Eerder was al bekend dat Trump heeft gebeld met onder meer de Japanse premier Shigeru Ishiba, de Chinese president Xi Jinping, Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Mexicaanse president Claudia Sheinbaum.
De Russische president Vladimir Poetin heeft Donald Trump gefeliciteerd met zijn verkiezingsoverwinning dinsdag. Dat deed hij tijdens een toespraak in Sotsji. Poetin zei ook „dat er niks mis is” met een telefoongesprek met de Republikein.
Poetin noemde Trump in de toespraak „moedig” en zei onder de indruk te zijn van diens gedrag bij de moordpoging op de Amerikaan in juli. Trump werd toen door een kogel aan zijn oor geraakt tijdens een rally in Pennsylvania.
Volgens de Russische president Vladimir Poetin wordt er gestreden om een nieuwe wereldorde. Tijdens een toespraak in Sotsji zei hij dat „de oude structuren van de wereld onherroepelijk verdwijnen, en er zich een serieuze strijd ontvouwt om een nieuwe structuur.”
Rusland heeft volgens de president een plaats in die nieuwe wereldorde. „Geen enkele beslissing van de zogenaamde superieuren in Washington of Brussel kan daar iets aan veranderen”, zei hij tegen het publiek.
Premier Dick Schoof wil nog niet toezeggen of Nederland meer dan 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) aan defensie gaat besteden. Dat zei hij na afloop van de vergadering van de Europese Politieke Gemeenschap (EPG) in Boedapest. Eerder op de dag had NAVO-baas Mark Rutte daar gezegd dat de NAVO-bondgenoten „veel meer dan 2 procent” van het bbp aan defensie moeten besteden.
Nu Donald Trump de Amerikaanse verkiezingen heeft gewonnen, vrezen Europese politici dat hij zijn eerdere dreigement gaat uitvoeren om zich uit de NAVO terug te trekken. Dan wordt een gat in de NAVO-begroting geslagen. De andere bondgenoten moeten dan veel meer gaan bijdragen dan ze nu doen. Nederland haalt pas sinds kort die 2 procent. Niet alle bondgenoten halen die minimale norm.
Donald Trump heeft gebeld met een aantal leiders die belangrijk zijn voor de Verenigde Staten. Hij telefoneerde met de president van buurland Mexico, de voorzitter van de Europese Commissie en de president van Israël. Die zeiden allemaal een goed gesprek gevoerd te hebben.
Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei een „uitstekend” gesprek gevoerd te hebben, waarin ze Trump gefeliciteerd heeft. „Zie ernaar uit om de banden tussen de EU en de VS te versterken en gezamenlijk te werken aan geopolitieke uitdagingen”, aldus Von der Leyen op X. „We spraken over defensie en Oekraïne, handel en energie.”
De Israëlische president Isaac Herzog heeft Trump „namens het Israëlische volk” veel succes gewenst, schrijft zijn kantoor. „De twee leiders hebben afgesproken nauw contact te onderhouden om de productieve samenwerking op overheids- en diplomatiek niveau te versterken en om het ijzersterke verbond tussen de landen te verdiepen.” Trump zou „zijn liefde en steun” voor Israël hebben uitgesproken.
De Mexicaanse president Claudia Sheinbaum sprak op sociale media van een „zeer hartelijk” telefoongesprek met Trump. „We hebben gesproken over de goede banden die Mexico en de Verenigde Staten zullen hebben”, schreef Sheinbaum op sociale media. Behalve een lachende foto van de president stonden daar geen details bij. Trump heeft in het verleden harde woorden gesproken over het buurland, vooral over de grenzen.
De Amerikaanse president Joe Biden gaat alles in het werk stellen voor een vreedzame en ordentelijke transitie in de aanloop naar het presidentschap van Donald Trump. Dat zei hij in zijn eerste toespraak nadat Trump dinsdag de verkiezingen heeft gewonnen van de Democratische tegenkandidaat Kamala Harris.
De president zei aan het publiek in de tuin van het Witte Huis dat hij woensdag met Trump heeft gesproken en hem heeft gefeliciteerd met zijn overwinning. Ook sprak hij met Harris. Biden zei dat zijn vicepresident „een bezielde campagne heeft gevoerd, waar ze trots op kan zijn”.
Biden benadrukte dat de verkiezing dinsdag „eerlijk en transparant” is verlopen, en dat Amerikanen vertrouwen moeten hebben in het kiesproces. Vier jaar geleden, toen Biden zelf won, claimde Trump dat die verkiezing „gestolen” was. Trump heeft zijn verlies nooit toegegeven.
Maar een verlies moet je kunnen aanvaarden, zei Biden in de toespraak. Hij hoopt dat daarmee ook de gemoederen in het land bedaren. „Je kunt niet alleen van je land houden wanneer je wint”, zei hij. De president zei dat het eigen is aan Amerikanen dat wanneer ze een tegenslag te verwerken krijgen, ze weer opstaan. „Tegenslagen zijn onvermijdelijk, maar opgeven is onvergeeflijk”, aldus Biden.
Biden beschreef zijn eigen presidentschap als „historisch” en zei dat zijn regering veel voor elkaar heeft gekregen. Volgens hem zal wetgeving die tijdens zijn ambtsperiode werd goedgekeurd ook de komende tijd vruchten afwerpen. Biden kwam onder meer met de Inflation Reduction Act, een wet die de investering van honderden miljarden dollars in onder meer schone energie mogelijk maakt. Biden zei dat hij de laatste 74 dagen van zijn presidentschap goed wil benutten.
De inauguratie van Trump is op 20 januari.
Het Vaticaan heeft de Amerikaanse verkiezingswinnaar Donald Trump gefeliciteerd en hem „veel wijsheid” toegewenst. De katholieke kerk hoopt dat Trump zoals beloofd snel een einde kan maken aan oorlogen, maar kardinaal Pietro Parolin betwijfelde of de Republikein daar „een magische toverstaf” voor heeft.
„Het beëindigen van oorlogen vereist veel nederigheid en wilskracht”, aldus Parolin, de staatssecretaris van het Vaticaan en op de paus na de hoogste bestuurder. „Het algemeen belang van de mensheid moet echt boven afzonderlijke belangen worden geplaatst.” De kardinaal hoopt dat de nieuwe Amerikaanse president de spanningen in oorlogsgebieden kan verminderen.
Trump heeft gezegd dat Rusland Oekraïne nooit zou zijn binnengevallen als hij president was en dat hij de oorlog „binnen 24 uur” kan oplossen. Ook heeft hij beloofd vrede te brengen in het Midden-Oosten.
Het is voor Nederland en Europa belangrijk om op het gebied van economie en veiligheid „echt met de Amerikanen intensief samen te werken. Dat is eigenlijk mijn belangrijkste boodschap”, zei premier Dick Schoof voor de start van de vergadering van de Europese Politieke Gemeenschap. „Het allerbelangrijkste is dat Amerika en Europa blijven samenwerken en niet als tegenovergestelde krachten elkaar het leven moeilijk maken.”
„Dat is niet in het belang van Europa, maar ook niet in het belang van Amerika”, zei Schoof. De Europese Politieke Gemeenschap (EPG) is een forum voor politieke en strategische discussies over de toekomst van Europa, opgericht in 2022 na de Russische invasie van Oekraïne.
Hij gaat ervan uit dat die samenwerking „uiteindelijk” gaat lukken. „Dat we een weg vinden om die samenwerking ook de komende periode gestalte te geven. En de Nederlandse ervaring, ook onder de vorige periode dat Trump president was, was in dat opzicht positief.”
De Europese Politieke Gemeenschap (EPG) is een forum voor politieke en strategische discussies over de toekomst van Europa, opgericht in 2022 na de Russische invasie van Oekraïne.
Het team van Donald Trump heeft al kandidaten in beeld voor belangrijke posten in zijn regering. Het gaat volgens bronnen van de krant The Washington Post onder meer om Vivek Ramaswamy en Doug Burgum. Zij stonden tegenover Trump bij de Republikeinse voorverkiezingen en spraken later steun voor hem uit.
Senator Marco Rubio, die net als Burgum werd genoemd als mogelijke vicepresidentskandidaat voor Trump, zou worden overwogen als minister van Buitenlandse Zaken. Trump moet ook een nieuwe stafchef kiezen. Daar valt de naam van zijn campagneadviseur Susie Wiles, schrijft de krant. Miljardair en hedgefondsmanager John Paulson en economisch adviseur Scott Bessent zouden kans maken om minister van Financiën te worden.
Volgens adviseurs zijn discreet duizenden potentiële kandidaten bekeken voor uiteenlopende functies. Een van de uitgangspunten is dat voorkomen moet worden dat mensen worden aangesteld die onvoldoende loyaal zijn en Trump gaan tegenwerken, zegt een ingewijde. Er zouden ook namen circuleren van mensen die direct zijn verbonden aan het omstreden Project 2025, een initiatief om rechtse beleidsplannen te realiseren. Trump nam daar tijdens zijn campagne nog afstand van.
Een van de belangrijkste benoemingen is de minister van Justitie. Daar vallen de namen van senatoren Mike Lee en Eric Schmitt. Ook voormalig inlichtingenchef John Ratcliffe wordt genoemd. Medewerkers die bezig zijn met de vorming van de nieuwe regering realiseren zich volgens de krant wel dat Trump op het laatste moment nog van gedachten kan veranderen. Hij zou ook iemand kunnen kiezen die momenteel niet als serieuze kandidaat wordt gezien.
Advertentie
Tim Walz heeft Kamala Harris bedankt dat ze hem als running mate had gekozen. „Bedankt voor je vertrouwen in mij. Campagne voeren aan jouw zijde was de grootste eer en het grootste voorrecht van mijn leven”, zei Walz op X.
„Hoewel de uitkomst niet is waar we op hoopten, ben ik dankbaar voor de miljoenen Amerikanen die zich bij onze campagne hebben aangesloten en opkwamen voor onze grootste idealen: fatsoen, medeleven en naastenliefde”, aldus de gouverneur van de staat Minnesota. „Nu meer dan ooit hebben we jullie nodig om te blijven vechten voor die waarden en het land waar we allemaal van houden”.
Volgens Joe Biden was het kiezen van Kamala Harris als zijn vicepresident „het beste besluit dat hij heeft genomen”. Dat zei de Amerikaanse president woensdag in een verklaring.
„Wat Amerika vandaag zag was de Kamala Harris die ik ken en diep bewonder”, zei Biden nadat Harris haar aanhangers had toegesproken op de Howard Universiteit in Washington. „Ze is een geweldige partner en landsdienaar met integriteit, moed en karakter”.
Volgens Biden deed Harris „onder buitengewone omstandigheden” een stap naar voren en leidde ze vervolgens een „historische campagne die liet zien wat mogelijk is wanneer je je laat leiden door een sterk moreel kompas en een duidelijke visie voor het land”.
Biden besloot in juli om zich niet langer herkiesbaar te stellen voor het presidentschap en in plaats daarvan Harris te steunen als de Democratische kandidaat.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft woensdag met Donald Trump gebeld. Op X omschrijft Zelensky dat gesprek als „uitstekend”.
„We hebben afgesproken om in gesprek te blijven en stappen te zetten in onze samenwerking. Sterk en standvastig leiderschap van de Verenigde Staten is essentieel voor de wereld en voor vrede”, zegt de president.
Eerder had Zelensky Trump op sociale media al gefeliciteerd met zijn overwinning in de Amerikaanse presidentsverkiezing. Hij vermeldde toen dat hij Trump in september had gesproken over zijn vredesplan en de samenwerking tussen beide landen.
Trumps overwinning kan ongunstig uitpakken voor Zelensky. Trump staat een stuk kritischer tegenover financiële en militaire steun voor Oekraïne dan zijn Democratische voorganger Biden. Hij noemde Zelensky eerder „de beste verkoper uit de geschiedenis” en zei over de Oekraïense president: „Iedere keer dat hij naar ons land komt, vertrekt hij met 60 miljard dollar.”
Voormalig Amerikaanse vicepresident Mike Pence weigerde Donald Trump te steunen in zijn gooi naar het presidentschap, maar feliciteerde woensdag toch zijn partijgenoot. „Het Amerikaanse volk heeft beslist, en Karen en ik sturen onze welgemeende felicitaties naar Donald Trump en zijn familie”, aldus Pence op X.
Pence, die van 2017 tot 2021 vicepresident was onder Trump, feliciteerde ook Trumps running mate J.D. Vance en de nieuwe leden van het congres. „We kijken uit naar hun inspanningen rond veiligheid, welvaart en respect voor het leven in de Verenigde Staten.”
In maart liet Pence weten niet achter de nieuwe presidentiële ambities van Trump te staan, omdat de plannen van de oud-president haaks stonden op de „conservatieve waarden” waar de twee in hun periode in het Witte Huis naar streefden.
De verslagen Democratische presidentskandidaat Kamala Harris heeft haar aanhang opgeroepen om de overwinning van Trump te accepteren. „We zullen hem helpen met de overdracht”, zei ze tegen haar aanhang op de Howard Universiteit in Washington.
„We erkennen de nederlaag, maar we vechten door”, zei Harris. Als voorbeeld noemde ze vrouwen, die moeten kunnen beslissen over hun eigen lichaam, zonder dat de regering zich ermee bemoeit. Ook wil ze zich blijven verzetten tegen vrij wapenbezit en wil ze zich inzetten voor gelijkwaardig recht voor iedereen.
Volgens Harris hebben Amerikanen meer met elkaar gemeen dan op het eerste gezicht lijkt. Ze zei trots te zijn op de „gemeenschap” die ze tijdens haar campagne had gebouwd.
„Iedereen heeft dezelfde gelijke rechten, ongeacht waar hij vandaan komt”, aldus Harris in haar minder dan tien minuten durende toespraak. Ze bedankte president Biden, die in juli afstand deed van zijn kandidatuur ten gunste van haar, voor zijn steun.
De Amerikaanse president Joe Biden heeft de Republikein Donald Trump gebeld om hem te feliciteren met zijn verkiezingsoverwinning en heeft hem uitgenodigd op het Witte Huis. Dat maakte het Witte Huis woensdag bekend.
Biden heeft ook gezegd zich in te zetten voor een soepele overdracht en heeft het belang benadrukt om het land tot eenheid te brengen.
De Democratische presidentskandidaat Kamala Harris heeft haar tegenstander de Republikein Donald Trump gebeld om hem te feliciteren met zijn verkiezingsoverwinning. Dat zei een naaste medewerker tegen het persbureau AFP.
Ze heeft haar nederlaag erkend en haar wens uitgesproken om te komen tot een vreedzame overdracht. Ook sprak ze de hoop uit dat Trump „president voor alle Amerikanen zou zijn”.
Jeff Bezos, oprichter van Amazon en eigenaar van The Washington Post, heeft op X de Republikein Donald Trump met zijn verkiezingsoverwinning gefeliciteerd.
„Van harte gefeliciteerd aan onze 45ste en nu 47ste president met deze buitengewone politieke terugkeer en beslissende overwinning”, schreef Bezos. Hij wenste Trump „alle succes in het leiden en verenigen van het Amerika dat we allemaal liefhebben”.
Bezos wilde niet dat The Washington Post steun voor een van de presidentskandidaten zou uitspreken en zorgde daarmee voor commotie. Bij eerdere verkiezingen deed The Washington Post aanbevelingen voor Democratische kandidaten.
Democratische kiezers, donoren en partijfunctionarissen hebben met een mix van boosheid en verbijstering gereageerd op de verkiezingsnederlaag van hun presidentskandidaat Kamala Harris. Zowel president Joe Biden als zijn beoogde opvolger „hebben gelogen tegen de achterban”, stellen de critici. Het partijbureau is bestookt met boze berichten, zegt een medewerker.
De hardste kritiek betreft het liegen van de partij over de fysieke en mentale fitheid van Biden. Dit werd duidelijk na het rampzalige tv-debat met Donald Trump in juni en leidde er uiteindelijk toe dat Biden zich terugtrok als kandidaat. De 81-jarige president zei tegen vertrouwelingen dat hij dacht dat hij de enige Democraat was die Trump kon verslaan.
Kritiek is er ook op de strategie van de campagne van Harris. Ze heeft een verkeerde inschatting gemaakt van jonge kiezers, van wie gedacht werd dat ze massaal op haar zouden stemmen, gemotiveerd door klimaatverandering, liberale waarden en de bedreiging van het recht op abortus. Veel van die kiezers stemden op Donald Trump. Ook de steun van vrouwen in de buitenwijken van de grote steden werd overschat.
Een invloedrijke Democratische donor, die deze keer uit protest op Trump stemde, eist een „grote reboot” van de partij. Volgens Bill Ackman was het een grote fout dat de partij voor Harris ging, zonder een voorverkiezing te houden.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft aankomend Amerikaans president Donald Trump gebeld om met hem de „Iraanse dreiging voor de veiligheid van Israël” te bespreken. Dat meldt het kantoor van de Israëlische regeringsleider.
„Het gesprek was warm en hartelijk. De premier feliciteerde Trump met zijn verkiezingsoverwinning en de twee spraken af om samen te werken voor de veiligheid van Israël. De twee bespraken ook de Iraanse dreiging,” aldus een woordvoerder van Netanyahu.
Regeringsleiders uit de gehele wereld hebben woensdag Donald Trump gefeliciteerd met zijn verkiezing tot president van de Verenigde Staten. Opvallend is dat vooral veel westerse leiders in hun felicitaties sterk aandrongen op samenwerking.
De verliezende Democratische presidentskandidate Kamala Harris spreekt om 16.00 uur plaatselijke tijd, 22.00 uur Nederlandse tijd op de Howard Universiteit in Washington, waar ze de verkiezingsresultaten heeft afgewacht, maakte haar kantoor bekend. Ze verloor de verkiezingen van de Republikeinse kandidaat Donald Trump.
Volgens een bron met contacten met Harris’ campagne heeft ze Trump nog niet gebeld.
Ook president Joe Biden heeft Trump nog niet gebeld, maar is dat aan het voorbereiden en zal ook het volk toespreken, meldt persbureau Reuters.
Amerikaanse Democraten in Nederland en ook daarbuiten zijn bezorgd over de verkiezingswinst van Donald Trump. Dat zegt Tré Shawn Griffin-Noordermeer, voorzitter van de Nederlandse tak van Democrats Abroad. De voorzitter geeft aan nerveus te zijn over de komende twee maanden, waarin de officiële verkiezingsuitslag wordt vastgesteld. „Ik vrees voor hoe dit uitpakt voor minderheden en immigranten, want Trump heeft laten zien dat hij daar niets om geeft.”
In de loop van woensdagochtend werd duidelijk dat Trump de winnaar is van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Volgens Griffin-Noordermeer kwam het verlies van Kamala Harris hard aan bij de Democraten, maar was het niet geheel onverwacht. „We hebben een goede campagne gerund, maar het was met honderd dagen wel de kortste in de geschiedenis van de presidentsverkiezingen”, zegt hij.
In Amsterdam volgden enkele honderden mensen de verkiezingsuitslag. Democrats Abroad was mede-organisator van het evenement. Aan het begin van de avond waren mensen nerveus, maar ook hoopvol, zegt Griffin-Noordermeer. Met name toen de eerste resultaten binnenkwamen en in de loop van de nacht duidelijk werd dat Trump op winst stond in de cruciale swingstates, sloegen de zenuwen en angst weer toe onder de aanwezigen.
Volgens Griffin-Noordermeer is Trump onberekenbaar en heeft hij trekken van een dictator. „Je weet nooit wat je krijgt met Trump, er is geen stabiliteit. Hij denkt alleen aan zichzelf en zijn uiterst rechtse aanhangers, die hebben laten zien de rechtsstaat niet te respecteren.”
De Verenigde Naties staan klaar om „constructief samen te werken” met de regering van Donald Trump. Dat zei VN-secretaris-generaal António Guterres na de verkiezingsoverwinning van de Republikein in de VS.
„Ik prijs de bevolking van de VS voor hun inzet bij het democratische proces”, aldus Guterres. „De Verenigde Naties staan klaar om constructief samen te werken met de nieuwe regering om de dramatische uitdagingen waar onze wereld voor staat aan te pakken.”
Trump beloofde in de campagne voor de verkiezingen dat hij de financiële bijdrage van zijn land aan de VN drastisch wil beperken. In 2017, tijdens zijn eerste ambtstermijn, noemde Trump het „oneerlijk” dat de VS 22 procent van het budget en bijna 30 procent van de VN-vredeshandhaving betaalt.
De prominente Republikeinse politica Liz Cheney heeft de Amerikaanse burgers, justitie, media en ambtenaren opgeroepen de bewakers van de democratie te zijn na de verkiezingsoverwinning van de door haar verguisde partijgenoot Donald Trump. In een bericht op X uitte ze haar zorgen over de mogelijke gevolgen van de terugkeer van Trump in het Witte Huis.
Wat voor president Trump gaan we de komend vier jaar zien? „Eén ding is voorspelbaar en dat is dat Donald Trump onvoorspelbaar is”, zegt Jan-Willem Kranendonk in de podcast Op weg naar het Witte Huis. „Er zijn een aantal dingen die we wel zeker weten: hij is pro-Israël en zal de economische strijd met China aangaan.”
Oekraïne zal „het kind van de rekening worden”, nu Donald Trump een volgende termijn krijgt in het Witte Huis. Dit zegt defensiespecialist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) Peter Wijninga over de verkiezing van de Republikein tot president van de Verenigde Staten. Trump wil vrede tussen Oekraïne en Rusland „afdwingen”, zegt Wijninga, wat volgens hem wil zeggen dat Oekraïne waarschijnlijk stukken land zal moeten inleveren.
Trump wil sowieso de financiële steun voor Oekraïne in de strijd tegen de Russische agressor stoppen, legt Wijninga uit. Ook zal hij zich verzetten tegen een lidmaatschap van de NAVO voor Oekraïne. Maar vooral een afgedwongen vrede tussen de twee landen baart Wijninga zorgen. „Dat betekent in feite het einde van de internationale wereldorde sinds 1945. Toen is afgesproken dat grenzen niet meer kunnen veranderen als gevolg van internationaal geweld.” De Russische president Vladimir Poetin is een dictator wiens agressie bij een gedwongen vrede wordt beloond, zegt Wijninga. Dat is ook een signaal aan andere dictators die een ander land binnenvallen. In de woorden van Wijninga: „Amerika gaat je niet de voet dwars zetten.”
Israël
Israël kan met Trump aan de macht blijven rekenen op wapensteun, denkt de defensie-expert. Onder de Democratische president Biden bleef die steun ook overeind, maar met Trump zullen alle voorwaarden daarvoor wegvallen, denkt Wijninga. „Want Trump geeft geen zier om de Palestijnen.” Hij denkt dat de Republikein ook in deze oorlog zal aansturen op vrede en daarin zal het lot van de Palestijnen „niet of nauwelijks meetellen”. Hoe zo’n vredesvoorstel eruit zal zien, weet Wijninga nog niet.
Voor Europa betekent de winst van Trump dat er haast gemaakt moet worden met investeringen in defensie, zegt Wijninga verder. De NAVO is onlangs versterkt met Finland en Zweden en dat geeft de alliantie „de kans om militair en politiek sterker te worden”. Als de VS onder Trump militair uit de NAVO stapt, zal het bondgenootschap „sterk en eensgezind” moeten zijn om veilig te blijven tegen agressie uit bijvoorbeeld Rusland. De NAVO-landen zijn hiermee decennia aan de late kant, ziet de expert, „maar is het te laat? Dat is de vraag.”
Premier Dick Schoof maakt zich geen zorgen over de verkiezing van Donald Trump als president van de Verenigde Staten. Tegenover de verzamelde pers bij het Catshuis stelde de premier zich afwachtend op. „Eerst kijken waar hij mee komt, en dan bepaal ik mijn houding als premier van Nederland.”
De samenwerking met de eerdere regering-Trump was goed, zegt Schoof. „Ik ga ervan uit dat we die ervaring ook de komende periode kunnen voortzetten met president Trump. Ik hoop hem natuurlijk snel te ontmoeten, en ik hoop dat we in de samenwerking ook de grote problemen waar we in de wereld tegen aankijken gezamenlijk kunnen oppakken.”
Zeven Amerikaanse staten hebben tijdens de verkiezingen van dinsdag voor het recht op abortus gestemd. Dit melden verschillende Amerikaanse media, waaronder NBC en The New York Times. In totaal stemden tien staten over het abortusrecht.
De staten Arizona, Colorado, New York, Maryland, Missouri en Nevada stemden voor het abortusrecht, evenals Montana, zo bleek eerder al uit peilingen. Nadat het nationale recht op abortus in 2022 werd afgeschaft, perkten veel staten het recht op abortus in. In de staten Arizona en Missouri is abortus niet of zeer beperkt mogelijk. Deze uitslag draait dit om.
Ook in Florida, South Dakota en Nebraska konden Amerikanen stemmen over het abortusrecht. In Florida werd de kiesdrempel niet gehaald. In South Dakota stemden mensen tegen het recht op abortus. In Nebraska stemden mensen voor een abortusverbod na het eerste trimester, meldt Amerikaanse nieuwszender NBC News.
Minister Reinette Klever (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp) zegt uit te kijken „naar een goede samenwerking” met Donald Trump, die zoals het er nu naar uitziet weer president wordt van Amerika. „Ik feliciteer president Trump van harte met zijn verkiezingsoverwinning”, zei ze in de uitzending van Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Klever sprak vanuit Zweden, waar ze momenteel op handelsmissie is. „We hebben eerder ook al met hem samengewerkt”, aldus de PVV-minister. „Het is belangrijk dat we een goede economische relatie behouden voor Nederland. We hebben allebei baat bij een bloeiende handelsrelatie. Ik kijk ernaar uit om daar hard voor aan de slag te gaan.”
Na Fox News hebben ook CNN en ABC News Trump tot winnaar uitgeroepen in Wisconsin. Daarmee verzekert de voormalige president zich van meer dan 270 kiesmannen en kan hij zich opmaken voor een nieuwe termijn in het Witte Huis.
De verwachte verkiezingswinst van de Republikein Donald Trump in de Verenigde Staten is „een hele slechte uitslag. Een zwarte dag voor vrouwenrechten in Amerika.” Dat zegt abortusactivist Rebecca Gomperts, de oprichter van Women on Waves (de ‘abortusboot’) en de Amerikaanse zusterorganisatie Aid Access.
In zes staten is officieel nog geen uitslag bekend. We zetten ze hieronder op een rij:
Maine: 73 procent van de stemmen geteld. Harris staat hier 6 procent voor en is er vrijwel zeker van dat zij de 4 kiesmannen krijgt.
Wisconsin: 94 procent van de stemmen geteld. Volgens de New York Times is het meer dan 95 procent zeker dat Trump hier als winnaar uit de bus komt. Fox News en Decision Desk HQ hebben inmiddels Trump als winnaar aangewezen
Michigan: Eveneens 94 procent van de stemmen geteld. Ondanks Trumps voorsprong van 1,7 procent durven de media het nog niet aan om te bevestigen dat hij de staat gewonnen heeft omdat er nog veel stemmen uit de regio van Detroit geteld moeten worden. Hier wonen bovengemiddeld veel Democraten
Arizona: Hier is nog maar ruim de helft van de stemmen van de stemmen geteld. Trump heeft 2,5 procent voorsprong en staat op pole position om te winnen, maar het is nog onzeker doordat veel stemmen nog niet geteld zijn.
Nevada: Zoals eerder bericht is een overwinning van Donald Trump hier vrijwel zeker. 14 procent van de stemmen moet nog geteld worden, maar tenzij er iets heel unieks gebeurt stemt voor het eerst sinds 2004 weer Republikeins.
Alaska: 68 procent van de stemmen is geteld, Trump staat 15 procent voor. Niemand rekent erop dat de Democraten dit verschil goed maken.
Als één van deze staten aan Trump wordt toegekend door Associated Press, zullen ook de andere media hem tot winnaar uitroepen. AP schrijft dat er theoretisch gezien nog een mogelijkheid is voor Harris in bijv. Wisconsin en Michigan om te winnen en dat zij daarom nog geen winnaar hebben aangewezen.
De Republikeinen en Democraten wachten nog vol spanning op de laatste uitslagen voor het Huis van Afgevaardigden. De Republikeinen hebben inmiddels 200 zetels in handen, de Democraten 188. Decision Desk becijfert dat de Republikeinen iets meer kans hebben om de meerderheid in handen te krijgen, maar het is nog altijd nagelbijten. Voor Trump is het cruciaal dat zijn partij ook het ‘Huis’ wint. Hij moet hiermee bijvoorbeeld de begroting kortsluiten en als de Republikeinen er de scepter zwaaien gaat dat een stuk eenvoudiger.
Ook in de staat Nevada is de overwinning van Donald Trump zo goed als zeker. Journalist Jon Ralston wordt algemeen gezien als dé autoriteit voor het duiden van de verkiezingsuitslagen. Volgens hem kan Harris realistisch gezien niet meer het gat van 60.000 stemmen dichten. Als Trump in Nevada tot winnaar uitgeroepen wordt, heeft hij daarmee ook genoeg kiesmannen om het presidentschap officieel te claimen. Niemand twijfelt er overigens nog aan dat de Republikein de nieuwe president van de Verenigde Staten wordt. De grote televisienetwerken – behalve FOX News – hebben nog geen winnaar aangekondigd, maar de felicitaties uit binnen- en buitenland stromen binnen.
Voorzitter Naomi Mestrum van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) spreekt van „interessante ontwikkelingen” rond de Amerikaanse verkiezingen. „Als straks blijkt dat Trump inderdaad de nieuwe president is, hopen we vooral dat hij een bijdrage kan blijven leveren aan een sterk bondgenootschap tussen de VS en Israël, gericht op een duurzame vrede in het Midden-Oosten en waakzaamheid tegen Iran.”
Afgezien van FOX News heeft nog geen enkele grote tv-zender Donald Trump tot winnaar uitgeroepen van de verkiezingen. De reden hiervoor is dat het statistisch nog mogelijk is dat Harris in alle overgebleven staten wint, wat haar aan 271 kiesmannen zou helpen.
Tegelijk erkent iedereen dat dit eigenlijk onmogelijk is. Naast dat Trump zo goed als gewonnen heeft in Wisconsin en ook op voorsprong staat in Arizona en Nevada, heeft de Republikein al genoeg aan een overwinning in Alaska om de benodigde 270 kiesmannen te halen. De toekomstig president won hier in 2020 met 10 procent verschil, wat de kleinste Republikeinse overwinning was sinds 1992.
Ook andere grote netwerken roepen Donald Trump uit tot winnaar in Pennsylvania. Omdat zij Alaska en één district in Nebraska nog niet aan Trump hebben toegekend roepen zij de Republikein nog niet uit tot winnaar van de verkiezingen, maar dat is een kwestie van tijd. Donald Trump kan zich opmaken voor een terugkeer naar het Witte Huis.
Volgens FOX News en Decision Desk HQ zou Donald Trump de winnaar zijn in Pennsylvania. Hierdoor haalt de Republikein de benodigde 270 kiesmannen. Andere media wachten nog even om Trump tot winnaar uit te roepen, maar er is steeds minder reden om te rekenen op een comeback van Harris.
Ook de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden zegt dat Donald Trump de nieuwe president is. De voorzitter, Mike Johnson, is een Republikeinse vertegenwoordiger uit Louisiana. „Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden staan klaar en zijn bereid om onmiddellijk te handelen naar Donald Trump’s ‘Amerika eerst’ beleid”, aldus Johnson.
Wilders feliciteert Trump via X:
Hoewel Donald Trump al eerder gekozen werd als president, haalde hij nog nooit de meeste stemmen bij landelijke verkiezingen. In 2020 verloor hij van Joe Biden, maar in 2016 won de Republikein van Hillary Clinton ondanks dat zij miljoenen stemmen meer kreeg. Dat is het gevolg van de stemmen per staat in de VS: degene met de meeste stemmen in een staat krijgt alle kiesmannen. Wie de grens van 270 kiesmannen slecht, wordt president.
Ook deze verkiezingen leek de kans groot dat Kamala Harris de meeste stemmen zou krijgen. Trump heeft op dit moment echter een voorsprong van 5 miljoen stemmen op de huidige vicepresidente. Dit verschil zal naar verwachting kleiner worden doordat er nog miljoenen stembiljetten geteld worden in California – waar vooral Democraten wonen.
Maar in andere Democratische staten scoort Trump veel beter dan vier jaar geleden. Zo verloor de voormalige – en mogelijk toekomstige – president in New Jersey van Joe Biden met 800.000 stemmen, maar het verschil met Harris is slechts 200.000 nu 90% van de stemmen geteld is. In New York moet ook nog zo’n 10% van de stemmen geteld worden en het verschil is 900.000 stemmen in het voordeel van Harris. Biden had een voorsprong van 2.000.000 in 2020. Ook in Barack Obama’s thuisstaat Illinois is het verschil veel kleiner dan vier jaar geleden. Daardoor zou het goed kunnen dat Trump zowel de meeste kiesmannen als de meeste stemmen haalt.
Het geitenpad van Kamala Harris naar het presidentschap leidt door Michigan, Pennsylvania en Wisconsin, de zogeheten Blauwe Muur. Maar in alle drie de staten staat Donald Trump op voorsprong en wordt het steeds moeilijker voor Harris om het verschil goed te maken:
Michigan: 62 procent van de stemmen is geteld, Trump staat op 6 procent voorsprong. Dit is wel vertekend, omdat er nog weinig stemmen geteld zijn in Wayne County met daarin de grote stad Detroit. Deze regio stemt waarschijnlijk grotendeels voor Harris. Voor haar is Michigan de staat waar zij momenteel nog de meeste kans heeft op een overwinning. Tegelijk doet Trump het beter in Wayne County dan vier jaar geleden, wat een veeg teken is voor de Harris-campagne.
Pennsylvania: 92 procent van de stemmen is geteld, Trump staat op 3,5 procent voorsprong. Ook hier worden nog vooral stemmen uit stedelijke gebieden verwacht. De New York Times becijfert echter dat de kans van 9 uit 10 is dat Trump als winnaar uit de bus komt in Pennsylvania. Zonder Pennsylvania is er geen realistisch pad naar het presidentschap voor Harris.
Wisconsin: 85 procent van de stemmen geteld en Trump staat 4 procent voor. Er worden vooral nog stemmen verwacht uit Milwaukee, de grootste stad van Wisconsin. De kans dat dit Harris aan een overwinning helpt is klein, de New York Times geeft Trump 80 procent kans om deze staat te winnen.
Ook in westelijke staten Arizona en Nevada worden stemmen geteld. Arizona is halverwege en het ligt hier dicht bij elkaar. In Nevada staat Trump 3,5 procent voor, met 68 procent van de stemmen geteld. Maar als Pennsylvania naar Trump gaat, zijn er verkiezingen voorbij, al wint Harris alle vier de andere swingstaten.
De Republikeinen behalen naar verwachting een meerderheid in de Amerikaanse Senaat, melden Amerikaanse media, waaronder Fox News en de New York Times. In de staten Ohio en West Virginia wisten de Republikeinen een senaatszetel te winnen die bij de vorige verkiezingen naar een Democraat ging. De Republikein Deb Fischer wist op haar beurt haar zetel in Nebraska te behouden.
Bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn inmiddels de vermoedelijke winnaars bekend in de meeste staten, maar duidelijk is ook dat het nog wel even kan duren tot bekend is wie de volgende president wordt. In zes van de zeven swingstates die als het meest cruciaal worden gezien, was het tegen 06.00 uur ’s ochtends in Nederland onduidelijk welke kandidaat er gaat winnen.
Tussentijdse uitslagen lieten zien dat Donald Trump en Kamala Harris in die staten dicht bij elkaar lagen. In Arizona stond Trump nadat bijna de helft van de stemmen was geteld op 49,66 procent en Harris op 49,53 procent, komt naar voren uit cijfers van Fox News. De Republikein had een grotere voorsprong in de belangrijkste swingstate Pennsylvania, waar omstreeks 05.30 uur bijna 80 procent van de stemmen was geteld. Daar stond Trump op ruim 51 procent van de stemmen en Harris op ongeveer 48 procent. Ook in Georgia, Michigan, Nevada en Wisconsin bleef het spannend.
Verder waren er weinig verrassingen. Grote staten als Florida en Texas gaan volgens Amerikaanse media naar Trump, Harris won in haar thuisstaat Californië en het grote New York. Die staten leveren haar veel kiesmannen op, maar gelden ook als bolwerken van de Democraten. Op verkiezingskaarten kleurde in de vroege ochtend in Nederland de westkust blauw, de kleur van de Democraten. In het binnenland waren veel staten rood.
De campagnechef van Harris liet medewerkers weten dat vermoedelijk pas in de vroege ochtend (plaatselijke tijd) meer duidelijk wordt, schrijft The New York Times. Dan wordt meer informatie verwacht over uitslagen in swingstates als Wisconsin en Michigan.
Meer dan de helft van de districten in Pennsylvania is geteld en Trump presteert hier volgens CNN-commentator Harry Enten zo’n 2,4 procent beter dan in 2020. Als dit ook het geval is in de andere kiesdistricten, gaan de 19 cruciale kiesmannen naar de Republikein. Met Pennsylvania is een nieuw presidentschap zo goed als zeker voor Trump.
De Harris-campagne maakt zich steeds meer zorgen. In de media benadrukken ze dat het nog mogelijk is dat Harris Trump verslaat, maar bronnen zeggen tegen Fox News dat dit steeds moeilijker wordt. “We gaan verliezen”, zei één van de bronnen tegen de conservatieve tv-zender. De nodige mensen verlaten inmiddels al gedesillusioneerd het campagnefeest van Harris.
Donald Trump lijkt de swing state North Carolina gewonnen te hebben, stelt Associated Press. Daarmee wint de voormalige president 16 kiesmannen.
De staat stemt meestal voor Republikeinse presidentskandidaten. De laatste Democraat die er won was Barack Obama in 2008. Wel voorspelden peilingen een nek-aan-nekrace.
Grote Amerikaanse nieuwsmedia hebben zich nog niet gewaagd aan voorspellingen over de uitkomst in de zes andere swingstates: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Pennsylvania en Wisconsin.
Presidentskandidaat Kamala Harris wint in haar thuisstaat Californië, voorspelt Fox News. Die staat levert haar de steun op van 54 kiesmannen, het hoogste aantal van alle staten. Californië geldt als een bolwerk van de Democraten.
De nieuwszender voorspelt ook overwinningen van Harris in de staten Washington (twaalf kiesmannen) en Oregon (acht kiesmannen). Ook pakt ze drie van de vier kiesmannen in Maine. De vierde gaat naar haar rivaal Donald Trump.
Trump wint volgens Fox News in Idaho, goed voor vier kiesmannen. Kandidaten hebben er 270 nodig om de verkiezingen te winnen. Oud-president Trump stond volgens een tussenstand van Fox News omstreeks 05.00 uur Nederlandse tijd op 216 kiesmannen, Harris op 193.
Het campagneteam van Donald Trump voelt zich steeds optimistischer over het verloop van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Dat meldt de campagne volgens CNN, naar aanleiding van de eerste resultaten.
Trump won zoals verwacht in de belangrijke staten Florida (dertig kiesmannen), Texas (veertig kiesmannen) en Ohio, de thuisstaat van zijn running mate J.D. Vance, die goed is voor zeventien kiesmannen.
De uitslagen in de swingstates laten nog op zich wachten, maar CNN meldt een voorsprong voor Trump in Georgia en North Carolina. In beide staten zijn zestien kiesmannen te verkrijgen. Ook de eerste resultaten uit Virginia (dertien kiesmannen), die doorgaans naar de Democraten gaat, en de overwinning van Trump in Iowa (zes kiesmannen) zouden de campagne positief stemmen.
NBC News meldt dat de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Mike Johnson onderweg is naar Mar-a-Lago, waar Trump de verkiezingen volgt. Volgens de zender is het een signaal dat de Republikeinen een goed gevoel hebben over het verloop van de avond.
Melania Trump heeft op internet een foto gedeeld van haar zoon Barron die voor het eerst stemt in presidentsverkiezingen. „Hij stemde voor het eerst. Voor zijn vader”, schreef de voormalige first lady op X.
Melania gebruikte de hashtags #proud (trots) en #18yearsold (18jaaroud). Het is onduidelijk waar de tiener stemde. Zijn ouders deden dat ’s ochtends in Palm Beach, maar volgens NBC News was Barron daar niet bij.
Presidentskandidaat Donald Trump heeft meerdere kinderen uit drie huwelijken, maar Barron is zijn enige kind met Melania.
Opnieuw een zorgelijk teken voor de Democraten. In Lackawanna County, de regio waarin Joe Bidens geboortestad Scranton ligt, wist Kamala Harris ternauwernood meer stemmen te halen dan Donald Trump. Het verschil is 3 procent tussen beide kandidaten. Biden won hier in 2020 met een verschil van 8 procent. De Democaten verwachtten in Lackawanna County een ruime overwinning te halen. Harris voerde hier gisteren nog campagne en ook Biden bracht dit weekend nog een bezoek aan zijn geboorteregio.
De bezorgdheid neemt bijna per minuut toe bij de campagne van Harris. Volgens CNN „zoeken ze naar lichtpuntjes”, nu Donald Trump in alle swingstaten op voorsprong staat. Op Georgia en North Carolina rekenen de Democraten al niet meer, maar ook in Arizona, Michigan, Pennsylvania en Wisconsin gaat Trump aan kop. Campagnemanager Jen O’Malley schreef vannacht in een email aan haar medewerkers dat ze een goed gevoel heeft over de “Blauwe Muur” (Michigan, Pennsylvania en Wisconsin), maar de livebeelden tonen een bedrukte stemming bij de aanhangers van Harris. De sfeer bij de Republikeinen zit er goed in met onder meer een dansende Trump. Dat is misschien prematuur, maar er zijn veel signalen dat The Donald afstevent op een overwinning.
In de Verenigde Staten komen voor het eerst gelijktijdig twee zwarte vrouwen in de Senaat, voorspelt NBC News. Het gaat om Lisa Blunt Rochester uit Delaware en Angela Alsobrooks uit Maryland.
In de Amerikaanse geschiedenis waren er tot dusver drie zwarte vrouwelijke senatoren, onder wie de huidige presidentskandidaat Kamala Harris. De andere twee waren Carol Moseley Braun en Laphonza Butler.
Rochester en Alsobrooks worden ook de eerste zwarte vrouwen die hun staten vertegenwoordigen in de Senaat. Ze zijn allebei Democraten.
De Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump wint volgens NBC News in Iowa. De staat is goed voor zes kiesmannen.
Iowa staat bekend als een Republikeinse staat. Daarom ging de afgelopen dagen veel aandacht uit naar een nieuwe peiling. Volgens dat onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de krant The Des Moines Register, zou Kamala Harris er beter voor staan dan Trump. Harris stond op 47 procent, tegen 44 procent voor Trump.
Andere peilingen wezen Trump wel aan als vermoedelijke winnaar. De staat wordt niet als swingstate gezien. De Republikein won er zowel in 2016 als in 2020.
Volgens de Associated Press neemt New York het constitutionele amendement aan. Het voorstel had 70 procent steun, met bijna 40 procent van de stemmen geteld. De maatregel zou de anti-discriminatierechten uitbreiden om zaken zoals seksuele geaardheid, zelfgekozen genderidentiteit en wat het noemt „zwangerschap, zwangerschapsuitkomsten en reproductieve gezondheidszorg en autonomie" op te nemen, schrijft World Magazine.
Maryland neemt waarschijnlijk een grondwetswijziging aan die het recht op zogenoemde reproductieve vrijheid garandeert. Zo’n 74 procent van de kiezers lijkt het voorstel te steunen, en ondertussen heeft ongeveer de helft van de stemlokalen resultaten gerapporteerd. De maatregel definieert reproductieve vrijheid als „het vermogen om beslissingen te nemen en uit te voeren om een zwangerschap te voorkomen, voort te zetten of te beëindigen." Abortus is al legaal in Maryland.
Ook kiezers in Colorado steunen een grondwetswijziging die bescherming voor abortus vastlegt. De maatregel heft een verbod op staats- en lokale financiering van abortus op en staat toe dat Medicaid en andere overheidszorgverzekeringen de ingreep dekken. Abortus is al legaal in Colorado in alle stadia van de zwangerschap.
Er is nog geen winnaar uitgeroepen in één van de swingstaten, maar er zijn waarschuwingssignalen voor Kamala Harris. In Pennsylvania zijn in een aantal regio’s inmiddels alle stemmen geteld en Trump doet het gemiddeld zo’n 1,5 procent beter dan vier jaar geleden. Biden had in 2020 een voorsprong van 1,17 procent. Als deze trend doorzet, zou dit genoeg zijn voor Trump om de cruciale swingstaat Pennsylvania nipt naar zich toe te trekken. Tegelijk zijn de verschillen zo klein dat de Republikeinen de vlag zeker nog niet mogen uithangen.
Ook in andere staten is er reden tot onrust voor de Harris-campagne. In Arizona, Georgia en North Carolina geven de voorspellingsmodellen Trump inmiddels 75-90 procent kans om te winnen. Wint de voormalig president inderdaad in deze drie staten, heeft hij aan Michigan, Pennsylvania of Wisconsin genoeg om terug te keren naar het Witte Huis. De New York Times schat inmiddels de kans op een overwinning van Trump op zo’n 80 procent. Decision Desk HQ is iets conservatiever en geeft hem ongeveer 70 procent kans op de winst.
In alle swingstates in de Verenigde Staten zijn de stembureaus gesloten. De grote Amerikaanse nieuwszenders hebben zich nog niet gewaagd aan voorspellingen over de winnaar in die staten. In Arizona had Donald Trump met ongeveer 35 procent van de stemmen geteld een voorsprong van slechts 40 stemmen, bericht NBC News.
In de meeste staten lijkt op voorhand al vast te staan wie er wint. Daarom gaat veel aandacht uit naar de zeven staten waar een nek-aan-nekrace was voorspeld: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania en Wisconsin. De laatste van de swingstates waar de stembureaus sloten was Nevada, waar zich gokstad Las Vegas bevindt.
In Nevada stonden er rond sluitingstijd soms nog lange rijen bij stembureaus, schrijft CNN. De wachttijd zou soms meer dan een uur bedragen. Mensen die tijdig in de rij staan, mogen nog wel hun stem uitbrengen.
In vijf van de zeven beslissende staten worden de stemmen intussen geteld. In de zogeheten Blauwe Muur – Michigan, Pennsylvania en Wisconsin – is er nog weinig te zeggen over wie er het beste voor staat. Harris heeft aan deze drie staten genoeg om gekozen te worden als president.
Donald Trump gaat aan kop in Georgia en North Carolina. In Georgia is bijna 80 procent van de stemmen geteld en de Republikein heeft een voorsprong van zo’n 5 procent op Kamala Harris. Hoewel de Democrate dit verschil nog kan inlopen, heeft Trump verreweg de beste uitgangspositie om deze staat naar zich toe te trekken. Dat geldt ook voor North Carolina, waar de voormalig president een voorsprong van ongeveer 3 procent heeft. Hier is meer dan de helft van de stemmen geteld. In de regio’s waar alle stemmen geteld zijn scoort Trump veelal net iets beter dan in 2020. The Donald won toen North Carolina met een verschil van 1,5 procent. Decision Desk HQ voorspelt inmiddels dat Trump hier ook in 2024 als winnaar uit de bus zal komen.
De Democrate Sarah McBride van Delaware is de eerste openlijk transgender persoon die is gekozen in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. McBride, een Democraat, versloeg de Republikein John Whalen III met 57,6% van de stemmen, met 63% van de stemmen geteld.
McBride werd de eerste openlijk transgender persoon die als staatsenator diende, de eerste die sprak op een nationale politieke partijconventie in de VS in 2016, en de eerste die stage liep in het Witte Huis in 2012, onder de voormalige Democratische president Barack Obama.