Dat is het dringende stemadvies dat kardinaal Camillo Ruini, het hoofd van de Italiaanse bisschoppenconferentie, begin deze week gaf aan de Italianen. Het betreft het referendum -eigenlijk vier referenda- dat als doel heeft de wet op de bio-ethica gedeeltelijk af te schaffen. De huidige wet stamt van februari vorig jaar en heeft van begin af aan voor veel protesten gezorgd. De wet op de kunstmatige inseminatie verbiedt onder andere het gebruik van ei- of zaadceldonors en het bevriezen van embryo’s. Vruchtbaarheidsbehandelingen zijn alleen toegestaan voor getrouwde of lange tijd samenwonende heteroseksuele stellen. De wet wordt door tegenstanders de strengste van Europa genoemd.

De datum voor het referendum moet nog worden vastgesteld, maar de volksraadpleging wordt hoe dan ook dit jaar gehouden. Het was de eerste keer sinds Ruini veertien jaar geleden voorzitter van de bisschoppenconferentie werd dat hij zich zo expliciet uitsprak over een interne aangelegenheid. Volgens de Italiaanse pers moet voor een dergelijke uitspraak worden teruggegaan naar 1948. In dat jaar verbood niemand minder dan de paus zelf, Pius XII, zijn kerkleden te stemmen op partijen die niet de rechten van de kerk beschermden. Daarmee werd de Communistische Partij bedoeld.

De rooms-katholieken lopen al maanden te hoop tegen het komende referendum, dat een belangrijke lakmoesproef is voor het moreel bewustzijn van de bevolking en het leergezag van de kerk. De Italiaanse kerk heeft het er nog steeds moeilijk mee dat in 1974 door een volksstemming de Italianen kozen voor de wet op scheiding. In 1978 nam het parlement een wet aan die abortus in de eerste twaalf weken van de zwangerschap toestond. Aanpassing van die wet, zoals door katholieke zijde was gepropageerd, werd in een referendum in 1981 door een grote meerderheid weggestemd.

De uitspraak van Ruini, die als plaatsvervanger van de paus ook het bisdom van Rome bestuurt, heeft bij voorstanders van het referendum voor boosheid gezorgd. „Een ernstige inbreuk op het politieke leven in ons land”, zei een parlementariër van de grootste oppositiepartij. „De kardinaal gedraagt zich weer eens als de een of andere leider van een politieke partij”, reageerde de secretaris van de Radicalen, de partij die het initiatief tot het referendum nam.

De gezaghebbende krant Corriere della Sera meent dat Ruini geen politiek bedrijft, maar zijn morele plicht doet. Ruini wil het zekere voor het onzekere nemen.

Sinds 1995 werden in Italië bijna twintig referenda gehouden, waarvan er niet één voldeed aan het quorum van 50 procent. Zelfs het referendum voor het behoud van een belangrijk artikel uit de arbeidswet, waarover Italië jarenlang steggelde, haalde in 2003 onvoldoende stemmen.