Spanning in Den Haag of coalitie eenheid houdt in groot debat
In Den Haag wordt met spanning uitgekeken naar de Algemene Politieke Beschouwingen, die de komende twee dagen worden gehouden. In dit grote debat over de troonrede en miljoenennota, dat vaak gezien wordt als het belangrijkste politieke debat van het jaar, moet blijken in hoeverre de coalitie eenheid weet te houden.
Tijdens het laatste grote debat over de regeringsverklaring lukte dat niet, en de hoofdrolspelers beloofden beterschap. Maar inmiddels rommelt het alweer tussen PVV, VVD, NSC en BBB.
Er was hoop dat met de komst van Nicolien van Vroonhoven, die de zieke Pieter Omtzigt vervangt als fractievoorzitter van NSC, rust zou komen in de coalitietop. Omtzigt lag enkele weken geleden nog op ramkoers met zijn coalitiepartners, omdat hij zich te veel bemoeide met het vaststellen van de begroting. Daarbij zou hij hebben gehuild en geschreeuwd, lekten coalitiebronnen al vlug bij verschillende media.
Maar al enkele dagen na haar aantreden is ook rondom Van Vroonhoven ruzie ontstaan. Van Vroonhoven maakte steun aan de asielcrisiswet voorwaardelijk aan een goed advies van de Raad van State. Coalitiepartners Geert Wilders (PVV) en Dilan Yeşilgöz (VVD) reageerden woedend: er was immers afgesproken om met noodwetgeving te komen.
Het is slechts één van de breuklijnen die door de coalitie lopen. Het thema asiel zal onder een vergrootglas liggen, maar ook op landbouw verschillen bijvoorbeeld de BBB en VVD. Minister Femke Wiersma (Landbouw, BBB) zal aan de VVD moeten bewijzen dat haar beleid genoeg is om een mestcrisis te voorkomen en de natuur te herstellen.
Spanning zit verder vooral in de onderlinge verhoudingen. Die zijn al sinds de formatie verzuurd en in de korte tijd dat de coalitie bestaat verder verslechterd. In het debat over de regeringsverklaring ging het er al hard aan toe: Wilders vond Schoofs verdediging van bewindslieden „slappe hap”, en toen PVV-minister Fleur Agema het debat opblies met een tweet over hoofddoeken wees Yeşilgöz Wilders aan als aanstichter. Wilders noemde dat verwijt vervolgens „vals en vuil”.
De coalitiepartners zouden wekelijks bij elkaar gaan zitten om elkaar niet meer te verrassen en kou uit de lucht te halen. Daar is het voor het belangrijkste debat van het jaar niet meer van gekomen.