India heeft naar schatting meer dan 3000 tijgers, de helft van de wereldwijde tijgerpopulatie. Natuurbeschermers zijn ernstig bezorgd om het snel dalende aantal. In het 881 vierkante kilometer grote Nationale Park in de staat West Rajasthan hebben stropers de tijgerpopulatie vrijwel uitgeroeid.

Een 300 man sterk team dat Sariksa twee weken lang uitkamde, vond elf uitwerpselen. Hiervan bleken er negen van de luipaard afkomstig. „Ik durf niet te zeggen hoe oud de andere twee exemplaren zijn”, zegt een pessimistische Randjit Talwar. Hij is coördinator van het Wereld Natuur Fonds (WNF). „Normaal gesproken drogen de uitwerpselen uit en worden ze opgegeten door insecten, maar de regen in Sariska kan ze weer vochtig hebben gemaakt”, zegt hij.

Hij gaat liever uit van de afwezigheid van krassen op de bomen in het reservaat. Talwar noemt de gebeurtenissen in het reservaat een ramp. Hij vreest dat ze een voorbode zijn van wat de tijgers in andere, meestal slecht georganiseerde, reservaten van India te wachten staat. Boswachters hebben bij de laatste telling, in juni, vijftien tijgers geteld in Sariska. Bij een eerdere telling waren er nog 25 tijgers.

In het nabijgelegen Ranthambore National Park, evenals Sarinska verbonden met het Nationale Tijgerproject, zijn minstens 18 van de 47 tijgers vermist. Dat zelfs de karkassen van de tijgers niet zijn gevonden, geeft aan hoe systematisch de stropers werken. Sariski en Ranthambore waren voorheen exclusieve jachtgebieden voor de koninklijke dynastieën van Rajasthan. Op dit moment zijn het belangrijke toeristische attracties voor natuurliefhebbers.

Het recreatief jagen op de dieren is verleden tijd, maar er zijn nu andere minder goed controleerbare bedreigingen voor de Indiase grote katten. Snelle bevolkingsgroei en plattelandsontwikkeling in sommige gebieden vernietigen de natuurlijke leefomgeving van de tijgers. En hoewel de handel in tijgerproducten in India is verboden, heeft de verwerking van huid, botten en andere lichaamsdelen van de dieren in Chinese medicijnen het stropersprobleem verergerd. Volgens Talwar leveren alle tijgerproducten, zelfs de uitwerpselen, hoge prijzen op vanwege de vermeende geneeskrachtige werking. Lichaamsdelen van tijgers worden via smokkelroutes van India door Nepal en Tibet naar China gebracht.

Talwar zegt dat Sariska niet langer door kan gaan voor een tijgerreservaat en dat Ranthambore hetzelfde lot zal treffen, tenzij de Rajasthaanse overheid snel maatregelen treft. Tot dusver is de beste reactie van de overheid het opzetten van een invloedrijk zeskoppig comité. Hierin zitten onder andere Belinda Wright, bestuurslid van de Wildlife Protection Society of India, de wereldberoemde tijgerdeskundige Valmik Thapar en professor V. B. Mathur van het Wildlife Institute of India.

„We hopen dat er nog tijgers zijn in Sariska. We krijgen een volledig beeld na de volgende zoektocht van mei tot juni”, zegt Laxminarayan Dave, minister van Milieu van Rajasthan. Dave ontleent die hoop aan verhalen van dorpsbewoners, die de alarmerende roepen van de vogels en apen horen als er een tijger in de buurt is.

Talwar heeft een andere mening. Hij concludeert in een intern rapport dat als er tijgers overblijven, het er niet veel zullen zijn. „Het vee graast in gebieden waar vroeger de tijgers zwierven. En enorme ladingen hout worden verwijderd door de dorpsbewoners, zelfs uit gebieden waar opzichters permanent aanwezig zijn”, zegt het rapport.

De opzichters geven toe dat er tijgers verdwenen zijn tussen juli en december. „Onopmerkzaamheid van de opzichters is een van de oorzaken”, aldus het rapport. Ook wordt samenspanning van lagere stafmedewerkers met de stropers niet uitgesloten. Het WNF in India beveelt aan dat dorpen aan de rand van het Nationaal Park Sariska worden verplaatst. „Dit moet zo snel mogelijk gebeuren.” Gezien de weerstand daartegen in het verleden is niet waarschijnlijk dat India deze aanbeveling opvolgt.

Wright verwijt de Indiase regering laksheid in het opzetten van geschikte wetgeving. De ontwikkelingen in India staan ook internationaal in de belangstelling. De Amerikaanse oud-president Bill Clinton en de Britse premier Tony Blair hebben tijdens officiële besprekingen met de Indiase overheid aangegeven dat tijgerbescherming een zaak van internationaal belang is.

Gek genoeg is het tijgerproject sinds de oprichting in 1973 zelf gegroeid naar 28 reservaten verspreid door India. Het heeft momenteel een jaarlijks budget van bijna 6 miljoen euro, hoewel een groot deel van het geld op gaat aan salarissen van opzichters.

Volgens schattingen gemaakt door de Wildlife Protection Society of India, moet elk van de 1576 tijgers die in deze reservaten leven, beschermd worden door minimaal drie opzichters. Volgens de organisatie moet per jaar minstens 3800 euro aan de bescherming van elke tijger uitgegeven worden, omdat ze zo kwetsbaar zijn voor stropers.

„Het is duidelijk dat het geld niet effectief wordt besteed. Het gebrek aan objectieve controle is een grote lacune. Het is algemeen bekend dat de overheden geen fondsen beschikbaar stellen, functies niet invullen en de dood van tijgers niet onderzoeken”, zegt Wright.