De 87-jarige rooms-katholieke kerkleider heeft twee intensieve weken achter de rug. Franciscus kwam vorige week dinsdag aan in de Indonesische hoofdstad Jakarta en reisde daarna ook naar Papua-Nieuw-Guinea, Oost-Timor en de stadstaat Singapore: in totaal een afstand van 32.000 kilometer door meerdere tijdzones. Zestien toespraken stonden er in zijn agenda, en een aantal massamissen.

De reis stond aanvankelijk gepland in 2020, maar die kon toen niet doorgaan door de coronapandemie. Sindsdien is de gezondheid van de paus achteruitgegaan. De Argentijn zit geregeld in een rolstoel, werd vorig jaar geopereerd aan zijn buik en is opgenomen geweest voor ademhalingsproblemen. Maar de laatste weken is Franciscus in goeden doen, meldde het Vaticaan.

Religieus geweld

Het onderwerp van zijn eerste toespraak in Indonesië liet meteen zien wat de paus belangrijk vindt: religieuze verdraagzaamheid. Hij hield een betoog tegen religieus geweld en riep ongeveer driehonderd politieke en religieuze leiders op om meer te doen tegen extremisme en om de dialoog met elkaar te blijven aangaan.

„Op die manier kunnen we vooroordelen wegnemen en kan een klimaat groeien van wederzijds respect en vertrouwen”, zei Franciscus in het presidentiële Merdeka-paleis in Jakarta. „Dat is onmisbaar voor onze gezamenlijke uitdagingen, zoals het tegengaan van extremisme en onverdraagzaamheid.”

Indonesië heeft de grootste islamitische bevolking ter wereld. Er wonen ongeveer 242 miljoen moslims en 29 miljoen christenen. Van die laatste groep is ongeveer twee derde protestant en een derde rooms-katholiek. Godsdienstvrijheid staat in de grondwet, maar de laatste jaren zijn er meerdere gewelddadige extremistische aanvallen door moslims geweest. Zo was er in 2021 nog een bomaanslag bij een rooms-katholieke kerk.

Het bezoek van de paus was dan ook niet zonder gevaar. Een speciale eenheid van het Indonesische leger arresteerde rond het bezoek zeven verdachten, nadat die op sociale media dreigden bomaanslagen in Jakarta te plegen en Franciscus te vermoorden.

Vlaggetjes

De tweede stop was Papua-Nieuw-Guinea, een van de armste landen van de regio en naar schatting voor 97 procent christelijk. De paus werd in de hoofdstad Port Moresby ontvangen door de premier, geestelijken, een militair orkest en kinderen met vlaggetjes.

In zijn preek prees Franciscus de mensen die in Papua-Nieuw-Guinea het christelijk geloof verspreidden. Tegelijk spoorde hij de bevolking aan een einde te maken aan stammenrivaliteit en geweld, een groot probleem in het land.

De paus arriveerde maandag in Oost-Timor, dat ongeveer twintig jaar geleden onafhankelijk werd. Het land telt 1,3 miljoen inwoners en die zijn bijna allemaal rooms-katholiek. De openluchtmis trok volgens het Vaticaan zo’n 600.000 mensen – bijna de helft van de bevolking van het oostelijk deel van het eiland Timor.

Barmhartigheid

Franciscus is de tweede paus die Singapore bezoekt. Het land met 5,9 miljoen inwoners telt ongeveer 210.000 rooms-katholieken, en ook die werd een hart onder de riem gestoken. De paus kreeg dinsdag bij aankomst op Changi Airport bloemen van schoolkinderen. Woensdag stond alleen een privéontmoeting met jezuïeten op de agenda en donderdag waren er besprekingen met onder anderen de president, de premier en een voormalig premier. De mis werd die dag gehouden in het Nationaal Stadion, opnieuw met tienduizenden mensen.

Het is lastig om te meten wat de pauselijke marathonreis heeft opgeleverd. In ieder geval heeft Franciscus weer volop aandacht gevraagd voor de kernthema’s van zijn pausschap, zoals barmhartigheid, vreedzaam samenleven, dialoog met andere godsdiensten, bestrijding van armoede en bescherming van het milieu.

De paus heeft nog geen twee weken om het wat rustiger aan te doen. Hij gaat eind deze maand ook nog naar België en Luxemburg.