Het is een ontwapenend en nuchter boek, dat allerlei misverstanden aan de orde stelt over de Bijbel en op basis van de Bijbel. Misverstanden over wat christenen geloven, maar ook verkeerde veronderstellingen bij christenen zelf.

Deze tweedeling gebruik ik ook even om een bloemlezing van de inhoud van dit boekje te geven. Allereerst misverstanden óver de Bijbel: de Bijbeltekst is bewust veranderd, je moet die verhalen niet letterlijk nemen, het Oude Testament zit vol onterecht geweld, David en Jonathan hadden een seksuele relatie, de walvis en de boom staan centraal in Jona, kerstfeest is belangrijk in de Bijbel, de opstandingsverhalen spreken elkaar tegen, Paulus was vooral een dogmatisch denker, de Bijbel belooft dat gelovigen rijk zullen worden, het Nieuwe Testament bevat antisemitische elementen.

Niet minder van belang zijn de misverstanden op basis van de Bijbel door christenen zelf: de Septuaginta heeft geen waarde voor ons, de geslachtsregisters helpen bij het berekenen van de leeftijd van de aarde, Deuteronomium bevat slechts een herhaling van eerdere wetgeving, Ruth was een mooie jonge vrouw, David en Salomo waren goede koningen, het Hooglied gaat over Jezus, nieuwtestamentisch Grieks is een moeilijke taal, Lukas gebruikt medische taal, de nieuwtestamentische gemeenten zijn ons tot voorbeeld, het gaat bij Paulus meestal over de rechtvaardiging door het geloof.

Kleine foutjes

Eerlijk wordt geschreven over de meer dan 5000 handschriften van de oorspronkelijke Griekse tekst uit alle eeuwen vóór de uitvinding van de boekdrukkunst. Inderdaad maakten overschrijvers kleine foutjes. Die verschillen blijken geen probleem te zijn vanwege de grote hoeveelheid handschriften die we hebben. We kunnen dus de tekst vertrouwen. Ontmaskerend is ook het aan de orde stellen van het verkeerde gebruik van de geslachtsregisters om de leeftijd van de aarde vast te stellen. Dat deed destijds James Ussher (1581-1656), een anglicaanse aartsbisschop, met de beste bedoeling, in zijn boek ”Annalen van de wereld”. Bijbelse geslachtsregisters zijn echter vaak selectief en er ontbreken namen, zoals in het bekendste voorbeeld van het geslachtsregister van de Heere Jezus uit Mattheüs 1. Dat maakt zo’n register alleen maar veelzeggender.

Van groot belang is wat aan de orde komt bij het misverstand dat Paulus eigenlijk niets over Jezus weet of vertelt. Je komt inderdaad niet veel informatie tegen over Jezus in Paulus’ brieven, maar daar is een heel goede verklaring voor. Daar gaat de schrijver nuchter op in en met name op het aspect dat Paulus alles wat Jezus deed en heeft gezegd in het teken plaatst van Jezus’ opstanding. Paulus vertelt niet over een beroemde persoon uit het verleden, maar over de Verlosser Die nu leeft en ons leidt.

Canoniek gezag

”We moeten terug naar de tijd van de Bijbel” blijkt een veel te ongenuanceerde slogan te zijn. Die klinkt natuurlijk wel goed, maar dan vergeet je belangrijke dingen. De gemeenten die in het Nieuwe Testament aangeschreven worden, blijken bepaald geen voorbeeldige gemeenten te zijn. Naar welke gemeente moeten we dan terug? Ook structuren van de samenleving zijn veranderd en de historische contexten. Dat ontneemt de brieven niet hun canonieke gezag.

Zeker voor jongeren die onder de indruk zijn van bezwaren die tegen de Bijbel ingebracht worden, kan dit boekje van nut zijn. De titel is een beetje vreemd gekozen door de uitgever. Het zijn geen ”nieuwe misverstanden”. Veel van deze misverstanden zijn al oud. Het gaat om een nieuw boekje over misverstanden, een vervolg op het eerste vijftigtal. Dat is trouwens wel hinderlijk: in dit tweede deel met de misverstanden 51-100 wordt herhaaldelijk verwezen naar de misverstanden 1-50.

Wie van korte stukjes lezen houdt en toch iets waardevols wil meekrijgen, kan prima terecht in dit boekje.

Vijftig nieuwe misverstanden over de Bijbel, Pieter J. Lalleman; uitg. Gideon; 191 blz.; € 17,50