Minister Ruben Brekelmans en staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie presenteren het aantreden van Nederlandse tanks donderdag in de Defensienota 2024 op de Bernhardkazerne in Amersfoort. Defensie schaft waarschijnlijk 50 of 52 Leopard 2A8-gevechtstanks aan.

Het nieuws komt niet helemaal onverwacht; een meerderheid van de Tweede Kamer is voor. Verder dringt de NAVO er al enkele jaren bij Nederland op aan eigen tanks aan te schaffen, omdat Defensie over te weinig slagkracht beschikt. Bovendien klinkt de roep om eigen tanks steeds luider sinds de Russische invasie in Oekraïne.

„Defensie doet met aanschaf Leopardtanks een stap achteruit” - Patrick Bolder, defensiespecialist

Nederland leaset op dit moment achttien Leopardtanks van Duitsland. In 2011 besloot het toenmalige kabinet de tanks af te stoten en te verkopen aan Finland. Defensie beschikte tijdens de Koude Oorlog over een kleine duizend gevechtstanks.

Kosten

Nederland krijgt nu een 515 Tankbataljon naast het bestaande 414 Tankbataljon, een Duits-Nederlandse eenheid die is gelegerd in het Duitse Bergen. Een tankbataljon van pakweg 50 tanks en 350 manschappen kost jaarlijks tussen de 260 en 315 miljoen euro, becijferde Defensie begin dit jaar. Een tankbataljon bestaat volgens de NAVO-norm uit 44 tanks met 8 stuks extra voor opleiding en logistieke reserve.

Duitsland heeft voor de Leopard 2A8 een nieuwe productielijn geopend. Berlijn nodigde Den Haag medio vorig jaar uit voor een gezamenlijke verwerving van de tank. Demissionair Defensieminister Ollongren schoof het besluit echter door naar het nieuwe kabinet.

Begin vorig jaar zei de hoogste Nederlandse militair, generaal Onno Eichelsheim, nog geen behoefte te hebben aan Nederlandse tanks. Echter, begin april onderstreepte Eichelsheim tegenover het Reformatorisch Dagblad het belang van eigen tanks.  „Voor mij staat het buiten kijf dat we een eenheid met Nederlandse tanks moeten bouwen.” Aanschaf zou echter afhangen van de vraag hoeveel geld het nieuwe kabinet uittrekt voor Defensie.

Reacties

De Koninklijke Landmacht popelt om weer eigen tanks te kunnen inzetten. Het voelde als een blamage om dertien jaar lang zonder gevechtstanks te moeten opereren.

De landmacht heeft daarom zwaar gelobbyd voor een herintrede van het wapensysteem. Overigens koopt Defensie naar verluidt ook snelvuurkanonnen voor de Boxerpantservoertuigen van de 13 Lichte Brigade uit Oirschot en mogelijk een of twee extra fregatten voor de marine.

Het aantreden van tanks zou „geweldig nieuws” zijn, reageert CDA-Kamerlid Derk Boswijk. „Eerder dit jaar schaarde al een ruime meerderheid van de Tweede Kamer zich achter mijn voorstel om weer eigen Nederlandse tanks aan te schaffen.”

Nederland kan niet zonder tanks, constateert SGP-Kamerlid Diederik van Dijk. „We hadden ze nooit moeten afstoten, maar na jarenlang aandringen –ook door mijn voorgangers– komen eindelijk de tanks weer terug. De wereldvrede is bepaald niet uitgebroken en voor sommige geweldsniveaus kunnen we niet zonder dit wapen.”

„Wereldvrede is bepaald niet uitgebroken; we kunnen niet zonder tanks” - Diederik van Dijk, SGP-Kamerlid

Minder enthousiast is defensiespecialist Patrick Bolder. Defensie moet in zijn optiek een stap vooruit zetten en investeren in innovatieve wapensystemen. „Met de Leopard doen we een stap terug.  Sensoren en schietbuis van de 2A8 zijn verbeterd, maar het blijft een gewone tank met vier man. De nieuwe generatie tanks is onbemand en stealth.”

Bolder mist aandacht bij Defensie voor drones als cruciaal, primair wapensysteem. „We moeten meer nadenken over hoe een toekomstige oorlog eruit ziet.”

Bovendien vraagt Bolder zich af hoe de krijgsmacht met 9000 vacatures het tankbataljon denkt te vullen. „Zonder mensen kun je niets met een Leopard 2A8.”