In de eerste zes maanden van 2024 zijn 56 bedrijfsvoertuigen zwaarder dan 3500 kilo ontvreemd, rapporteerde de RDW: een stijging van 44 procent in vergelijking met het eerste halfjaar van 2023.

André Bouwman is adviseur van het Landelijk Intelligence- en expertisecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV), een samenwerkingsverband van de RDW, de politie en verzekeraars. Het LIV levert ondersteuning aan opsporingsinstanties met als doel voertuigcriminaliteit te voorkomen en daders op te sporen.  Bouwman noemt de stijging opvallend, maar kan niet zeggen waardoor die wordt veroorzaakt. „Er is blijkbaar behoefte aan transport. Voorheen werd vooral de lading gestolen, maar je ziet nu dat het ook gaat om complete combinaties. Maar het is nog te vroeg om te zeggen dat er sprake is van een nieuwe trend.”

„Criminelen worden steeds professioneler en weten de standaardbeveiliging relatief eenvoudig te omzeilen” - André Bouwman, adviseur Landelijk Intelligence- en expertisecentrum Voertuigcriminaliteit

Met name de regio Rotterdam is populair bij het dievengilde. „Rond de havens heb je veel transportbewegingen. Je merkt dat criminelen steeds professioneler worden en de standaardbeveiliging relatief eenvoudig weten te omzeilen. Ons advies aan ondernemers is daarom om extra bescherming aan te brengen”, zegt Bouwman.

Peilzenders

Tegenwoordig zijn er verschillende slimme systemen beschikbaar die helpen om gestolen materieel te lokaliseren, meldt Gerrit Walgemoet. De voormalig douane-ambtenaar runt het bedrijf Investigation & Recovery Service. Het particuliere onderzoeksbureau heeft al tal van gestolen voertuigen en kostbare apparaten teruggehaald uit het buitenland.

Criminelen gaan met hun tijd mee. Ze weten fabrieksmatig geplaatste gps-apparatuur eenvoudig te storen (jammen) of te vinden. Daarom raadt Walgemoet peilzenders aan die bijvoorbeeld slechts eenmaal in de 24 uur een signaal afgeven of dat alleen doen op verzoek van de eigenaar of speurder. Ook die systemen zouden in de voertuigen geïnstalleerd kunnen worden. Een andere oplossing is het aanbrengen van zogenoemde microdots die bijna niet te verwijderen zijn.

„Betere beveiliging maakt het voor ons bovendien een stuk makkelijker om de voertuigen terug te vinden”, stelt Walgemoet.

De deskundige, die werkt in opdracht van verzekeringsmaatschappijen, vermoedt dat de toename van de vrachtwagendiefstallen te maken heeft met extra behoefte aan transport in de oorlogvoerende landen Rusland en Oekraïne.

„Wij merken dat er de laatste tijd meer koelwagens en -trailers worden gestolen. Hotspots voor autodieven zijn koelhuizen, slachterijen en herstelbedrijven. Criminelen, vooral uit Litouwen, stelen daar wagens op bestelling van bendes uit Oost-Europa. Litouwers zijn technisch goed onderlegd en hebben weinig te verliezen. De gps-installatie van het voertuig wordt onklaar gemaakt en met uitgekiende apparatuur weten ze de startblokkering te omzeilen, de auto aan de gang te krijgen en richting Oost-Europa te rijden.”

Politie

Walgemoet wijt het relatief lage percentage teruggevonden transportwagens mede aan de „lakse houding” van de Nederlandse politie. „Autodiefstal heeft geen prioriteit. Misschien heeft de politie te weinig mensen en middelen, maar daar staat tegenover dat veel misdrijven met een gestolen transportmiddel worden gepleegd. Alleen dat zou al een reden moeten zijn om er meer aandacht aan te geven”, vindt hij.

Hij vertelt over een Nederlandse vrachtwagenchauffeur die in Sauerland een oplegger van een collega ontdekte die in Ede gestolen was. „Om te voorkomen dat die naar Oost-Europa zou verdwijnen heb ik bij de Duitse politie aangifte gedaan. Van heling wel te verstaan, want de diefstal was gepleegd in Nederland. Van de Duitsers kreeg ik alle medewerking”, zegt hij.

Omdat Walgemoet in het grensgebied in de Achterhoek woont, wijkt hij steeds vaker uit naar de Duitse politie. In Duitsland zijn bureaus 24 uur per dag open en is er een grotere bereidwilligheid om het probleem aan te pakken dan in Nederland, stelt hij.

De voormalige douaneambtenaar pleit voor nauwere samenwerking tussen alle betrokkenen in Nederland om de diefstallen aan te pakken: transportsector, verzekeringsmaatschappijen en opsporingsdiensten.

Geen meldpunt

Inspecteur Tom Torensma van de Eenheid Landelijke Expertise en Operaties van de politie bevestigt dat aangifte van vrachtwagendiefstal soms niet eenvoudig is. „Aangiftes neemt de politie niet centraal op, maar in de regio waar de diefstal is gepleegd”, zegt hij.

„Vrachtwagens verdwijnen soms snel naar het buitenland” - Tom Torensma, inspecteur Eenheid Landelijke Expertise en Operaties van de politie

Torensma wijst erop dat er wel een landelijk meldpunt is bij het LIV, met een speciaal telefoonnummer (088-0087444) en mailadres (agv@liv.nl). Na zo’n melding kan een gestolen voertuig binnen 30 minuten worden herkend. Hoe sneller de melding, des te groter de kans op terugvinden. „Vrachtwagens verdwijnen soms snel naar het buitenland. Dan is het doen van onderzoek voor ons heel lastig”, zegt de inspecteur.

Politiewoordvoerder Lilian Scholten geeft aan dat het op dit moment lastig is om een goed beeld te krijgen van de cijfers. „Wij houden ons vooral bezig met de diefstal van ladingen, maar om een bepaalde trend te ontdekken zouden we eerst de cijfers moeten bestuderen en dat duurt enkele weken.” Ze bevestigt wel dat het met name Oost-Europese criminelen zijn die zich hiermee bezig houden en dat de aangifte van voertuigdiefstal alleen bij de plaatselijke politiebureaus mogelijk is.

TVM is een coöperatieve verzekeraar voor logistiek en transport over weg en water. Woordvoerder Eric Drent kan de getallen van de RDW nog niet vergelijken met het aantal diefstalmeldingen dat bij zijn organisatie is binnengekomen. „We kennen de cijfers van de RDW. Na de vakantie bestuderen we die en leggen we ze naast onze bevindingen”, zegt hij.