Binnenland

Juristen willen geen AIVD-info als bewijs

Rechtsgeleerden zien weinig heil in een wetsvoorstel dat het mogelijk moet maken om informatie van inlichtingen- en veiligheidsdiensten als bewijsmateriaal in strafzaken te gebruiken.

ANP
4 March 2005 10:13Gewijzigd op 14 November 2020 02:18

Volgens de juristen is het niet of nauwelijks mogelijk de betrouwbaarheid van die geheime informatie te toetsen. Dat bleek donderdag tijdens een gesprek in de Tweede Kamer tussen leden van de kamercommissie voor justitie en de deskundigen. Minister Donner (Justitie) wil in het kader van de strijd tegen terrorisme voorkomen dat bruikbare informatie niet als bewijs kan gelden, omdat de betrouwbaarheid ervan onvoldoende kan worden onderzocht.

Het wetsvoorstel geeft een rechter-commissaris de mogelijkheid in het belang van de staatsveiligheid „afgeschermde getuigen” te horen. Zo kan hij een medewerker van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) vragen anoniem inzicht te verschaffen in de achtergrond van een ambtsbericht. De AIVD mag daarbij zelf bepalen welke nadere gegevens worden verstrekt.

De regelgeving leidt volgens prof. T. Spronken tot een gedeeltelijk geheim strafproces. De rechter-commissaris kan de betrouwbaarheid van ambtsberichten volgens haar amper toetsen en meestal zal de oorspronkelijke bron van de informatie niet gehoord kunnen worden.

Volgens Spronken, bijzonder hoogleraar verdediging in strafzaken aan de Universiteit Maastricht, is dat in strijd met het recht van een verdachte op een eerlijk proces. Omdat ze bovendien verwacht dat het niet vaak zal gebeuren dat AIVD-informatie als bewijsmateriaal in een strafproces wordt gebruikt, vraagt ze zich af wat de zin van het wetsvoorstel is.

De Leidse hoogleraar bewijs en bewijsrecht, prof. dr. J. Nijboer, wees er ook op dat de zittingsrechter de informatie niet meer zelf kan toetsen, omdat hij moet afgaan op het oordeel van de rechter-commissaris. Ambtsberichten en indirecte getuigenverklaringen zullen een „zwakke bewijspositie” opleveren, voorspelde hij. Nijboer verwacht weinig resultaat van het wetsvoorstel.

Voorzitter W. Tonkens-Gerkema van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) benadrukte dat rechters er om soortgelijke redenen ook hun bedenkingen bij hebben. In de praktijk zal de bewijskracht van de verklaringen van afgeschermde getuigen heel gering zijn, verwacht ze. Het wetsvoorstel is volgens de vice-president van de rechtbank in Amsterdam niet erg deugdelijk.

Ook de Nijmeegse hoogleraar straf(proces)recht Y. Buruma verwacht „niet veel soeps” van de voorgestelde regeling. Het zal volgens hem niet vaak voorkomen dat een anonieme getuige over AIVD-informatie wordt gehoord. Als het al gebeurt, zal er niet veel uitkomen omdat de getuigen vaak allerlei redelijke belangen hebben om niet veel te vertellen. Volgens Buruma bestaat ook het gevaar dat de AIVD minder goed z’n werk kan doen als het wetsvoorstel wordt aangenomen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer