De problemen op het Nederlandse hoofdrailnet die voor vertraging zorgen stapelen zich op. Die worden met name veroorzaakt door een tekort aan treinen, tijdelijke snelheidsbeperkingen op instabiele stukken spoor en meer werkzaamheden, die de dienstregeling verstoren. Vooral op de hogesnelheidslijnen (HSL) zijn er volgens Koolmees „veel hoofdbrekens”. Zo mogen treinen die normaal gesproken 300 kilometer per uur rijden op sommige stukken spoor maar 80 kilometer, omdat de viaducten waarover ze rijden te instabiel zijn.

Verder staan voor volgend jaar weer meer werkzaamheden gepland. „Het aantal werkzaamheden dat we in 2025 gaan uitvoeren is 30 procent hoger dan in 2022”, zegt topman John Voppen van spoorbeheerder ProRail. „We werken met man en macht om onze doelen te halen, maar het gaat heel lastig worden.” Dat komt mede doordat veel infrastructuur verouderd is. „Die is elke veertig jaar aan vervanging toe, maar we willen ook voor de toekomst klaar zijn.”

Ook loopt ProRail tegen personeelstekorten aan. „Er zijn zo weinig elektromonteurs, we hebben ze overal geprobeerd vandaan te halen”, zegt Voppen. Daardoor is er volgens de topman nog wel eens sprake van tegenvallers tijdens projecten. De NS wil haar eigen personeelstekorten tegengaan door meer monteurs, machinisten en conducteurs op te leiden. „We zijn volop aan het werven, de instroom is daardoor hoog en de opleidingen zitten vol”, zegt Koolmees.

De NS is verplicht om negen op de tien treinen op tijd te laten rijden via het hoofdrailnet. Lukt dat niet, dan kan het spoorbedrijf een boete krijgen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Nu is het zo dat er net geen negen op de tien treinen op tijd rijden. Op de hogesnelheidslijnen rijden er zelfs maar zeven op de tien treinen op tijd, terwijl dat er eigenlijk iets meer dan acht op de tien moeten zijn. „In de praktijk zien we dat we het niet voor elkaar krijgen en onbetrouwbaarder worden. Dan is het soms beter dat er een trein minder rijdt”, zegt Voppen.