Hoe moet ik omgaan met de nieuwe vriendin van mijn vader, als ik weet dat mijn moeder dat lastig vindt? Mag ik dat dan wel leuk vinden? Wat als papa iets vervelends zegt over mama – of andersom? Mag ik dan zeggen wat ik vind? Vragen waar Iris mee rondliep na haar elfde, toen haar ouders uit elkaar waren. Ze voelde zich alleen. „Ik weet nog dat ik me schuldig voelde omdat ik een nachtje langer wilde slapen bij mijn moeder. Als oudste kind probeerde ik het goede voorbeeld te geven, maar ik vond het ook lastig om te zien hoeveel de scheiding met m’n ouders deed.”

Dertien was ze toen ze een open brief  aan gescheiden ouders vond op de website van Villa Pinedo, de organisatie waar ze nu buddy is voor kinderen die een scheiding meemaken. De brief verwoordde precies wat ze voelde: „We willen zo graag allebei onze ouders in ons leven. Twee ouders die van ons houden en ons groot zien worden. (…) Die samen op de eerste rij zitten als we ons diploma krijgen,  en die liefdevol hun eerste kleinkind vasthouden.” En: „Zeg geen slechte dingen over elkaar tegen ons. Geef ons de ruimte om van jullie allebei te houden.” Iris liet de brief aan haar moeder lezen en dat hielp.

Nu ze ouder is en ze de nare periode naar eigen zeggen achter zich heeft gelaten, wilde ze iets teruggeven wat ze zelf niet heeft gehad. Ze miste destijds een neutraal persoon, met wie ze op een laagdrempelige manier kon praten. „Als je jouw vragen gaat bespreken met een van de ouders, heb je altijd het gevoel dat je een kant kiest.” Iris had bijvoorbeeld graag gehoord dat het niet haar verantwoordelijkheid was hoe haar ouders zich voelen.

Ruzie

Sinds een maand of vijf praat de Groningse buddy met kinderen van gescheiden ouders. Het contact verloopt via de chat, anoniem. Iris weet alleen een voornaam en de leeftijd. Gesprekken gaan over hoe kinderen zich voelen, het ervaren van frustraties over wat hun ouders over elkaar zeggen, maar ook over het leven van alledag. Iris is terughoudend met het geven van allerhande adviezen. „Dat doe ik alleen als het kind daarom vraagt. Ik ben er om te luisteren, niet om te vertellen hoe het zit.”

Kinderen vragen weleens om tips als hun ouders ruzie hebben. „Dan zeg ik: Verdrietig om mee te maken, maar het ligt niet aan jou. Als kind hoor je daar niet tussen te staan. Het is aan papa en mama om daar op een goede manier mee om te gaan. Je mag wel zeggen dat je de ruzies niet leuk vindt en wilt dat het stopt.”

„Ik had graag gehoord dat het niet mijn verantwoordelijkheid is hoe mijn ouders zich voelden” - Iris de With, ervaringsdeskundige

Onderzoek van de kinderombudsman liet donderdag zien dat kinderen van gescheiden ouders meer onrust en stress in hun leven ervaren en een minder goede band met hun ouders hebben. Iris herkent dat uit de praktijk. „Een scheiding kan je het gevoel geven dat jij niet belangrijk bent. Dan kunnen anderen later heel vaak zeggen dat dat wel het geval is, maar je draagt zulke overtuigingen toch de rest van je leven mee.”