Zijn homo’s veilig in de kerk? Een eeuw geleden was zo’n vraag volstrekt ondenkbaar. Vandaag de dag is die kwestie voor veel kerken achterhaald. In korte tijd ging wereldwijd het roer om. Maar is het daarmee echt veiliger geworden voor homo’s?
Zeker, zeggen steeds meer kerken. Wij accepteren homo’s volledig. Of ze nu wel of geen relatie hebben, ze mogen een volwaardige positie in onze gemeente innemen.
Precies veertig jaar geleden begon in de Remonstrantse Broederschap de discussie over homoseksuele relaties. Twee jaar later, in november 1986, besloten zij tijdens een vergadering in Rotterdam dat homo’s hun „levensverbintenis” voortaan mochten laten zegenen in een kerkdienst. De remonstranten waren –wereldwijd– de eersten die deze stap namen. „Mijn God trouwt ook homo’s”, is nog steeds een van de reclameboodschappen van de Remonstranten.
Intussen zijn overal ter wereld kerken in deze ontwikkeling meegegaan, al gaat het in conservatieve landen minder snel. Op de bodem van deze verschuiving ligt een moderne benadering van de uitleg van de Bijbel. „Wij weten meer dan Paulus”, is de gevleugelde uitspraak waarmee synodaal-gereformeerden in 1972 aangaven dat de Bijbelteksten over homoseksualiteit anders gelezen moesten worden. De welwillende houding naar homorelaties staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van een reeks aan schuivende opvattingen: over schepping en evolutie, huwelijk en echtscheiding, zondagsrust, vrouw en ambt, de verhouding tot de moderne cultuur en de beschermwaardigheid van het leven.
Aan de schuivende panelen in die kerken over de hele wereld ligt dus een eigentijdse hermeneutiek ten grondslag. Die suggereert dat wij de Bijbel op het punt van homorelaties nu beter begrijpen dan de christelijke kerk twintig eeuwen lang heeft gedaan. Dat is een nogal aanmatigende houding, vooral bij een relatievorm die in de Bijbel ondubbelzinnig wordt veroordeeld. Het is maar de vraag of homo’s echt gebaat zijn bij zo’n nieuwe interpretatie van de Bijbel. Werkelijke veiligheid is er alleen binnen de grenzen van Gods geboden.
Deze drastische verschuiving in de christelijke kerken kan niet los gezien worden van een ingrijpende culturele revolutie, waarbij het individu, de persoonlijke keuzevrijheid en het eigenbelang centraal staan. Zonder twijfel tast deze trend ook behoudende kerken aan. Dat vraagt om waakzaamheid , maar ook om blijvende gehoorzaamheid aan het absolute gezag van de Bijbel als het Woord van God.
Tegelijkertijd dreigt hier een gevaar. Kerken die homorelaties met ferme taal afwijzen, kunnen van de weeromstuit over het hoofd zien wat een spanning dit veroorzaakt bij mensen met een homoseksuele geaardheid. Zij verdienen juist geborgenheid en een warme en veilige plek in zo’n gemeente. Er zijn te veel verhalen van homo’s die hun kerk de rug toekeerden omdat het daaraan ontbrak. Waarom zou er vanaf de kansel niet even ferm gewaarschuwd worden tegen hebzucht en hoogmoed – zonden die in Gods oog ook een gruwel zijn?
