De kwestie van een 41-jarige vrouw in de Amerikaanse staat Florida heeft in de Verenigde Staten de discussie over levensbeëindiging op scherp gezet. Terri Schiavo liep vijftien jaar geleden een ernstige hersenbeschadiging op. Sindsdien is ze niet meer in staat om zelfstandig te eten en te drinken. Praten kan ze niet, maar ze reageert wel op haar omgeving door geluiden te maken of te knipperen met de ogen.Haar echtgenoot, Michael Schiavo, voert al vele jaren een juridische strijd om een einde te maken aan het in zijn ogen mensonwaardige bestaan van zijn vrouw. Al in 1993 ontzegde hij haar de noodzakelijke revalidatie, bepaalde hij dat ze niet gereanimeerd mocht worden en verzette hij zich tegen de behandeling van een infectie aan de urinewegen.

Aan de andere kant van het touw trekken de ouders van de vrouw, die vinden dat Terri wel degelijk een vorm van bewustzijn heeft. De laatste fase van dit proces lijkt aangebroken nu een rechter heeft uitgesproken dat de echtgenoot op 18 maart om 1.00 uur de voedingssonde mag verwijderen. De verwachting is dat ze dan nog maar een enkele week zal leven. De rechter zegt dat hij het getouwtrek beu is en heeft voor deze datum gekozen zodat er voldoende tijd overblijft om de begrafenis te regelen.

Michael Schiavo zegt dat het altijd de nadrukkelijke wens geweest is van zijn vrouw dat ze niet kunstmatig in leven gehouden wil worden. Dat verzoek staat echter niet op papier en de ouders ontkennen dit. Schiavo heeft bovendien de schijn tegen: hij woont inmiddels samen met een andere vrouw, bij wie hij twee kinderen heeft. De ouders van Terri denken dat hij uit is op de verzekeringspremie, die hij misloopt als hij zich eerst van Terri laat scheiden.

Is er in de kwestie-Schiavo werkelijk sprake van mensonwaardige omstandigheden? Een advocate die Terri twee maanden geleden bezocht, was verbaasd over haar mogelijkheden. Terri is op geen enkele manier aan medische apparatuur verbonden, beschrijft ze, zelfs niet aan de voedingssonde. Ze heeft een frisse kleur en een lichte glimlach. Ze reageert verschillend op haar vader en haar moeder en ze sputtert als het bezoek wil vertrekken.

Artsen zijn het erover eens dat ze geen comapatiënt is, hooguit dat er sprake is van verlaagd bewustzijn. Voorstanders van het beëindigen van het toedienen van voedsel zeggen echter dat de oogbewegingen toevallig zijn en niet betekenen dat ze kan denken. Op de website van haar ouders is echter te zien hoe Terri haar ogen opendoet als haar moeder dit vraagt.

Het is zeer de vraag of Nederlandse artsen, met de liberale euthanasiewetgeving in ons land, de behandeling van een vrouw als Terri zouden mogen beëindigen, zelfs al zou ze een euthanasieverklaring hebben ondertekend. Er is immers geen sprake van uitzichtloos, ondraaglijk lijden.

Op het eerste gezicht lijkt de kwestie-Schiavo op de zaak-Stinissen. De echtgenoot van comapatiënte Ineke Stinissen bereikte in 1990 dat de sondevoeding van zijn vrouw gestopt mocht worden. Toch zijn er belangrijke verschillen: Terri communiceert, ze slikt zelf en haar behandeling is niet belastend. Feitelijk is ze even hulpbehoevend als een jonge baby die af en toe de fles krijgt, al zijn de toekomstperspectieven verschillend.

Als de ouders van Terri geen juridische mogelijkheden meer vinden om de uitspraak van de rechter ongedaan te maken, krijgt de staat Florida een dubieuze voortrekkersrol. Alle inspanningen van de behoudende gouverneur Jeb Bush, een broer van de president, ten spijt. Het voltrekken van het doodsvonnis over Terri gaat een stap verder dan euthanasie. Geen eten en drinken meer geven aan iemand die nog bewustzijn heeft, veroorzaakt hoe dan ook ernstig lijden. „Dat doe je je hond nog niet aan”, zei prof. Smalhout in de kwestie-Stinissen.