In de voorgenomen nota schetst De Jonge’s ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) hoe Nederland er in 2050 uit moet zien en welk beleid daarvoor nodig is. Het ministerie werkte aan samenhang tussen de soms tegenstrijdige belangen van woningbouw, landbouw, natuur, waterbeheer, infrastructuur en klimaattransitie.

De nota gaat uit van drie principes. Allereerst moeten moeilijke keuzes niet meer worden „afgewenteld” op toekomstige generaties. Ook moet recht gedaan worden aan de schaarste: ruimte moet op verschillende manieren gebruikt kunnen worden. Verder moeten unieke gebiedskenmerken behouden blijven. Daarom stelt het ministerie drie „bewegingen” voor: naar een evenwicht tussen landbouw en natuur, naar een klimaatneutrale samenleving en naar sterkere regio’s en steden. Niet langer wordt vooral ingezet op de al succesvolle Randstad, juist zwakkere regio’s daarbuiten verdienen meer aandacht, aldus BZK.

Het is nog de vraag wat Keijzer als coördinerend minister met de nota gaat doen. Haar eigen partij BBB, die zich bovenal sterk maakt voor de landbouwsector, wil geen landbouwgrond opofferen voor bijvoorbeeld woningbouw of natuur. Ongeveer de helft van de totale oppervlakte van Nederland wordt gebruikt voor landbouwgrond.

Tegelijkertijd houdt het kabinet grote ambities om meer huizen te bouwen. Het beleid van beoogd woonminister Keijzer kan botsen met dat van haar BBB-collegaminister Femke Wiersma (Landbouw). Ook PVV-minister Barry Madlener (Infrastructuur) en VVD-minister Ruben Brekelmans (Defensie) zullen aanspraak willen maken op de schaarse ruimte. Om wateroverlast te voorkomen is meer ruimte nodig voor rivieren en waterberging en Defensie heeft onder meer ruimte nodig voor oefeningen.

Volgens De Jonge zijn de ruimtelijke problemen zo groot en dringend dat er regie nodig is vanuit het Rijk „om hierin rechtvaardige keuzes te maken”. Anders komen onder meer woningbouwlocaties in de knel, denkt De Jonge. „Niets doen is geen optie en er zijn keuzes nodig.”