Het is begrijpelijk dat veel mensen denken dat Donald Trump nog meer dan Biden de Israëliërs zonder meer steunt. Immers, Trump heeft tijdens zijn presidentschap de gedurfde verplaatsing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem bevolen. Dat getuigde van moed en dat was een duidelijke keus.

Trump erkende als president ook de soevereiniteit van Israël over de Golanhoogte, hij verlaagde de financiering van het VN-agentschap dat Palestijnse vluchtelingen ondersteunt en sloot de diplomatieke missie van de Palestijnen in Washington.

In 2019 verklaarde de regering-Trump dat de VS de Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever niet langer als een schending van het internationaal recht beschouwden, een besluit dat de regering-Biden later weer heeft teruggedraaid. Aan het eind van zijn presidentschap onthulde Trump een vredesplan voor het Midden-Oosten, dat de meeste lang gekoesterde eisen van Israël inwilligde. Het werd echter door de Palestijnse leiders afgewezen.

Abrahamakkoorden

Maar de grootste prestatie op het terrein van de Midden-Oostenpolitiek van de voormalige president waren de zogenaamde Abrahamakkoorden, gesloten in 2020. Die normaliseerden de diplomatieke betrekkingen tussen Israël, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein.

Wie dit rijtje pro-Israëlacties bekijkt, kan niet anders dan concluderen dat Trump een vriend van Israël is en begrijpt dat hij en premier Benjamin Netanyahu dikke maatjes zijn.

Zijn of waren? Want er is wel iets veranderd sinds 2020. Tot groot verdriet en met nauwelijks onderdrukte woede van Trump heeft Netanyahu in 2020 Biden gefeliciteerd met zijn overwinning bij de presidentsverkiezingen. Dat is voor Trump moeilijk te verteren; sterker nog: hij legt dat diplomatieke gebaar van Netanyahu uit als verraad. De verhoudingen zijn sindsdien enigszins bekoeld.
Dat dit zo is, bleek in oktober vorig jaar na de bloedige aanval van Hamas. Trump oefende stevige kritiek op Netanyahu en de Israëlische inlichtingendienst omdat zij niet hadden geanticipeerd op de invasie en die niet hadden kunnen stoppen. In één adem zei hij ook dat Hezbollah, de machtige, door Iran gesteunde militante groepering in Libanon waarmee Israël aan de noordgrens in botsing is gekomen, „zeer slim” was. Volgens mensen die dicht bij de Israëlische regering zitten, was Netanyahu echt van slag dat „zijn vriend” dit allemaal zei.

Onder invloed van Republikeinse partijgenoten slikte Trump verdere kritiek snel in. Kort daarna herinnerde hij eraan dat hij „de president was die de staat Israël het meest had beschermd. Geen ander deed dat zoals ik”, aldus Trump. In een toespraak eind oktober vorig jaar beloofde hij „de westerse beschaving te zullen verdedigen tegen de barbaren, wilden en fascisten die je nu ziet proberen ons prachtige Israël schade toe te brengen”.

Al snel daarna richtte hij zijn kritische pijlen op Biden en de Democraten. Die zouden Israël in de steek hebben gelaten. Toen bij een massabijeenkomst zijn aanhangers “Genocide Joe”  begonnen te scanderen, zei Trump: „Ik kan ze geen ongelijk geven.”

Het campagneteam van Trump beschuldigde in een verklaring Biden en zijn partij ervan de vijanden van Israël te steunen. „Joodse Amerikanen realiseren zich nu dat de Democratische partij is veranderd in een regelrechte anti-Israëlische, antisemitische, proterroristische kliek, en dat is de reden waarom steeds meer Joodse Amerikanen president Trump steunen.”

„Elke Jood die op een Democraat of op Biden stemt, moet zich psychologisch laten onderzoeken” - Donald Trump, oud-president VS

Tijdens een recent bezoek aan de Amerikaanse staat Georgia zei Trump tegen verslaggevers dat „elke Jood die op een Democraat of op Biden stemt, zich psychologisch moet laten onderzoeken.” Trump stelt dat elke Joodse Amerikaan die de Democraten steunt een hater is van de Joodse staat en de Joodse religie.

Toch valt op dat Trump, ondanks zijn band met Israël, er bij de Israëlische regering op aandringt om de oorlog te beëindigen. In een interview met de conservatieve radiopresentator Hugh Hewitt riep Trump heel recent Israël opnieuw op om een einde aan de oorlog te maken. Daarbij constateerde hij dat het land „de PR-oorlog absoluut aan het verliezen is. Laten we terugkeren naar de vrede en stoppen met het vermoorden van mensen”, zei Trump tegen Hewitt. Overigens doet Biden ook dergelijke oproepen.

Concrete plannen

Maar Trump zegt niet op welke manier vrede kan worden bereikt of hoe het verder moet met de regio als de wapens zijn neergelegd. Wanneer hem wordt gevraagd meer duidelijkheid te geven, herhaalt Trump vooral zijn bewering dat de oorlog niet zou hebben plaatsgevonden als hij aan de macht zou zijn geweest. En over het lot van de Palestijnen zwijgt hij al helemaal.

Ook zegt hij dat wanneer hij wordt gekozen, hij alle Amerikaanse hulp aan de Palestijnen zal stopzetten en vluchtelingen uit Gaza die naar de VS willen, zal weren. Immigranten in Amerika die sympathiseren met Hamas worden het land uit gezet. Dat geldt ook voor buitenlandse studenten die als anti-Amerikaans of antisemitisch worden beschouwd. Maar verder concrete plannen voor de toekomst van de regio heeft hij kennelijk niet.

Is dat politieke armoede? Is het gebrek aan interesse? Of is het een welbewuste strategie? Politieke analisten in de VS denken het laatste. Trump weet dat de politieke koers van Biden voor het Midden-Oosten niet in het voordeel lijkt te zijn van diens campagne. Daar is voorzichtigheid geboden, zodat hij een deel van de ontevreden kiezers kan binnenhalen. Vandaar dat Trump wel kritische opmerkingen over Biden maakt, maar geen heldere koers voor zijn eigen buitenlandse politiek uitzet.

Het is voordeliger criticus te spelen, te doen alsof je opperbevelhebber bent. Kiezers geven Trump veel betere cijfers dan Biden als het gaat om het omgaan met buitenlandse conflicten als president, zo blijkt uit een onderzoek van de New York Times en het Siena College in april.

„Ik denk dat Trumps buitenlandse beleid chaotisch en opportunistisch zal blijven” - Aaron David Miller, Amerikaans analist

Door grotendeels aan de zijlijn te blijven, zeggen sommige analisten, is Trump beter gepositioneerd om de diepe verdeeldheid in de Democratische coalitie over Bidens aanpak van de oorlog tussen Israël en Gaza uit te buiten, een van de grootste waargenomen kwetsbaarheden van de president vóór de verkiezingen.

Aaron David Miller, analist en voormalig onderhandelaar en adviseur van zowel Democratische als Republikeinse presidenten zegt: „Ik denk dat Trumps buitenlandse beleid chaotisch en opportunistisch zal blijven. De Palestijnen interesseren hem helemaal niet; de Israëliërs alleen maar zolang hun belang in het voordeel van zijn eigen agenda is. Hij heeft niet de rust en de interesse om een echt doordacht plan voor het Midden-Oosten te maken.”