Na vier dagen vergaderen traden de 35 kerkleiders -drie waren er deze week verhinderd- met een communiqué naar buiten. Op de persconferentie sprak Williams van „een klein wonder.” Unaniem, zei hij, konden de primaten zich vinden in de verklaring zoals die er nu ligt.

Het belangrijkste agendapunt in de achterliggende dagen was de bespreking van het zogeheten Windsor Rapport. In dit rapport, opgesteld door de Lambeth-commissie, wordt een analyse gegeven van de crisis die in de anglicaanse gemeenschap ontstond na, onder andere, de benoeming van de praktiserend homoseksuele geestelijke V. Gene Robinson tot bisschop in de Anglicaanse Kerk in de Verenigde Staten, de Episcopale Kerk. Bovendien doet het een aantal aanbevelingen.

In hun communiqué verzoeken de (aarts)bisschoppen de Episcopale Kerk in de VS en de Anglicaanse Kerk van Canada hun leden „vrijwillig terug te trekken uit de Anglicaanse Consultatieve Raad voor de periode tot aan de volgende Lambeth Conferentie (in 2008; red.). Wij vragen beide kerken om in diezelfde periode door middel van hun geëigende constitutionele lichamen antwoord te geven op de vragen die hen in het Windsor Rapport worden gesteld over hoe zij hun plaats binnen de anglicaanse gemeenschap zien.” De (aarts)bisschoppen spraken verder af dat zij vooralsnog het aangaan van allianties buiten de eigen kerkelijke grenzen niet zullen stimuleren.

Belangrijk onderdeel in de hele discussie is resolutie 1.10 van de Lambeth Conferentie van 1998. Deze geeft aan hoe de anglicaanse gemeenschap op dit moment over (homo)seksualiteit denkt. De resolutie verwerpt de homoseksuele praktijk als onverenigbaar met de Schrift. Het zegenen van homoseksuele verbintenissen, alsook het (tot geestelijke) wijden van hen die samenleven met iemand van hetzelfde geslacht wijst ze af. Tegelijk verzekert de resolutie homoseksuelen „dat God hen liefheeft, en dat alle gedoopte, gelovende en gelovige personen, ongeacht hun seksuele oriëntatie, volledige leden zijn van het Lichaam van Christus.”

In hun communiqué beloven de kerkleiders plechtig dat zij zich opnieuw aan deze resolutie „in zijn geheel” willen verbinden. Daarnaast vragen zij de Anglicaanse Consultatieve Raad evenwel om „positieve stappen te nemen” om een „luister- en studieproces” in gang te zetten. In de tussentijd, schrijven zij, „vragen wij onze collega-primaten al hun invloed aan te wenden om hun broeders en zusters ertoe over te halen een moratorium in te stellen op openbare rituelen voor het zegenen van homoseksuele verbintenissen en op het wijden van enige bisschop die een seksuele relatie onderhoudt anders dan het christelijke huwelijk.” Opmerkelijk genoeg rept het communiqué met geen woord over een spijtbetuiging van de kant van de Episcopale Kerk in de VS. In het Windsor Rapport wordt hier wel toe opgeroepen. „Daarover is aan het begin van de week nog wel even gesproken”, aldus aartsbisschop Rowan Williams vrijdag. „Maar verder hebben we het er niet meer over gehad.” Van een oproep aan Gene Robinson om zijn ambt neer te leggen is evenmin sprake.

Eigenlijk ligt er op dit moment dus slechts het verzoek aan de twee liberale kerken om hun leden tot 2008 -vrijwillig- terug te trekken uit de Anglicaanse Consultatieve Raad. „Dit om enige ruimte te creëren”, benadrukten de aartsbisschoppen gisteren. „Een van de belangrijkste klachten was dat de kerken in Amerika en Canada niet eerst de rest van de anglicaanse gemeenschap hadden geraadpleegd. Nodig is op dit moment een periode van luisteren, van verzoening.”

Alle vier de primaten achter de tafel spraken van een bijzonder goede ontmoeting. Oók de aartsbisschop van Uganda, Henry Luke Orombi, een verklaard tegenstander van Robinsons benoeming. „Ik ben onder de indruk geraakt door de manier waarop Rowan Williams onze vergaderingen heeft geleid, door de spiritualiteit ervan ook. We hebben elkaar diep in de ogen gekeken. Bijzonder geraakt was ik ook door het feit dat we al onze zorgen mochten vertellen. Dank God voor deze aartsbisschop.”

Het was een „verbazingwekkende reis”, stelde Williams. „Samen hielden we bijbelstudies, samen baden we, samen…” Een journalist van de conservatieve nieuwsdienst Virtuosity Digest vertrouwde het optimisme niet. „Maar jullie hielden niet samen het avondmaal!” De voorzitter, aartsbisschop dr. Robin Eames, gaf snel het woord aan een ander. „Zie je wel?” zei de journalist. „Dit klinkt me allemaal veel te mooi.”