Voor onder meer Russische verspreiders van nepnieuws is het veel te makkelijk op deze platforms te blijven opereren. Maar Meta heeft hulpmiddelen voor gebruikers om eventuele foute inhoud te melden ontoegankelijk weggestopt.

De problemen die de Europese Commissie signaleert, gaan onder meer over betaalde advertenties op Facebook en Instagram. In deze hoek zijn veel deepfakes en andere berichten te vinden die zich volgens de commissie duidelijk aan elke controle door Meta onttrekken, terwijl Meta hier wel aan verdient.

Maar ook over de gebruikersafdeling van deze platforms is er bezorgdheid. Want hier schieten de twee platforms bijna weer door in het beperken van politieke inhoud. Volgens de Europese Commissie is niet transparant op welke gronden eventuele politieke boodschappen hier worden toegelaten of juist geweerd. Verder heeft de DSA het verplicht gemaakt dat internetgebruikers snel verdachte informatie kunnen melden bij het platform. Maar hoe en waar dit kan, heeft Meta te zeer verstopt. Dat moet van de commissie verbeteren.

De grootste zorg heeft de Europese Commissie over het feit dat grote platforms als Facebook en Instagram verplicht een datasysteem moeten installeren die het mogelijk maakt dat journalisten en onderzoekers direct de data kunnen analyseren rond verkiezingsuitslagen. Ook het maatschappelijk debat over verkiezingen moet in data geanalyseerd kunnen worden. Meta stelde hiervoor het programma CrowdTangle beschikbaar. Maar het bedrijf heeft uitgerekend vlak voor de Europese verkiezingen besloten CrowdTangle te ontmantelen.

Over dit dringende punt moet Meta binnen vijf dagen helderheid verschaffen. Over de andere problemen zal de Europese Commissie deze week in nauw contact staan met Meta, aldus een commissiemedewerker. Meta krijgt de tijd om de problemen op te lossen. Doen ze dat niet, dan volgen grote boetes.

Volgens Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen is de stap tegen Meta logisch. „Deze commissie heeft er een speerpunt van gemaakt om Europese burgers te behouden voor gerichte desinformatie en manipulatie door derde landen. Als we een vermoeden hebben dat regels worden overtreden, komen we in actie. Dit is altijd zo, maar helemaal in tijden van democratische verkiezingen.”