Als u dit leest, vieren wij in Israël Pesach. Het is een van de zeven door God zelf ingestelde Bijbelse feesten en markeert de uittocht uit Egypte en daarmee het einde aan de slavernij van Israël. De kerntermen van het feest, gevangenschap, vrijheid en onafhankelijkheid, hebben dit jaar extra lading gekregen. Hoe ziet dat er eigenlijk uit, Pesach anno 2024?

Terwijl ik dit stukje schrijf lopen de kinderen van de kleuterschool van Afik langs ons raam. In aanloop naar Pesach hebben ze op allerlei manieren geleerd over het feest en zijn Bijbelse context. Vandaag bootsen ze de exodus na; de kinderen dragen witte doeken om hun hoofden en zingen „slaven waren we, maar nu zijn we vrij”. Het centrale zwembad van Afik, nu al een tijdje buiten gebruik in verband met het koude weer, dient als visuele illustratie voor de kikvorsenplaag; op het ondiepe laagje water dat in het zwembad is blijven staan, ligt een dikke laag kikkerdril en om het zwembad hoppen talloze kikkertjes.

Het gezang van de kinderen dringt door in de ”oorlogskamer” van Afik, de ondergrondse schuilkelder waar sinds het begin van de oorlog de kibboetsleiding huist. In aanloop naar Pesach en in de nasleep van de grootschalige Iraanse aanval is iedereen uitermate alert. Waar normaliter iedereen voor de sederavond zijn familie bezoekt, moet vrijwel het volledige veiligheidsteam de komende dagen in Afik blijven.

Pesach is het eerste belangrijke Bijbelse feest sinds de zwarte 7e oktober, toen Simchat Thora gevierd werd. In het verleden markeerden de Bijbelse joodse feesten meer dan eens grote aanslagen en specifiek ook Pesach: de pogrom in Jeruzalem tijdens Pesach in 1920, de grootste zelfmoordaanslag in Netanya tijdens Pesach in 2002, etc.

Over de sederavond gesproken, hoe vreemd voelt het om bevrijding te vieren als een deel van ons nog in ballingschap in Gaza is? Hoe is het mogelijk dat het al Pesach is en dat we de terugkeer van onze geliefden niet kunnen vieren? De oproep klinkt om aan iedere tafel een stoel vrij te houden, symbolisch voor gegijzelden die afwezig zijn.

Een commissie samengesteld uit de breedte van de samenleving stelde een ”Hagada van Hoop” op. Deze nieuwe hagada, de liturgie voor de sederavond, combineert de originele tekst met boodschappen van hoop die aansluiten bij de actuele situatie in Israël. Collectief wordt de wens uitgesproken dat „een sterke hand, met een uitgestrekte arm” ons uit deze situatie zal redden.

Ingetogen en bewust, zo vieren we Pesach dit jaar.

Onze correspondente in Israël, Jeannette Gabay-Schoonderwoerd, houdt een dagboek bij vanuit haar woonplaats Afik, in het noorden van Israël. Deel 57.

Meer overOorlog in Israël